Corpus of the Chuvash language

Шӑпах ҫак хула 2013-мӗш ҫулта «тӗрӗк тӗнчин культура тӗп хули» ята тивӗҫнӗ.

Город имел в 2013 году статус культурной столицы тюркского мира.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑваш поэчӗ тата шурналҫи Илле Иванов тӗрӗк культринчи ӳсӗмсемшӗн халӑхсен хушшинчи премие тивӗҫнӗ, пӗлтерет «Ирӗклӗ сӑмах» корреспонденчӗ.

Чувашский поэт и журналист Илле Иванов получил международную премию за вклад в тюркскую культуру, передает корреспондент «Ирӗклӗ Сӑмах».

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Культура Министӑрлӑхӗ пулӑшнипе Комсомольски районӗн тутар наципе культура хӑйтытӑмлӑхӗ тӗрӗк тӗнчин «Урмай-залида» фестивалӗпе мӑсӑльманла юрланин «Арт-Медхия» фестивалӗсене ирттерме йышӑннӑ.

Национально-культурная автономия татар Комсомольского района проведет при поддержке Минкульта фестиваль культуры тюркского мира «Урмай-залида» и фестиваль мусульманского песнопения «Арт-Медхия».

Республика хыснинчен казаксен ушкӑнӗ тата виҫӗ Новруз валли укҫа уйӑрӗҫ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ирӗклӗх» пӗрлешӗвӗн тӗллевӗсен шутне чӑвашсен наци туйӑмне аталантарассипе ҫирӗплетесси, чӑваш чӗлхине, культурине, историйӗпе политикине пропагандалӑсси, чӑваш нацин прависене саккунлӑ майпа хӳтелесси, тӗрӗк, кӳршеллӗ финн-укӑр халӑхӗсемпе ҫыхӑну тытасси тата чӑваш национализмне ырлакан Раҫҫейри, ют ҫӗршывсенчи халӑх пӗрлешӗвӗсемпе пӗрле ӗҫлесси кӗрет.

Организация «Ирӗклӗх» упоминает среди своих целей развитие и укрепление национального самосознания чувашской нации; пропаганду чувашского языка, культуры, истории, политики; защиту прав и законных интересов чувашской нации; развитие связей с тюркскими и финно-угорскими братскими народами, а также сотрудничество с общественными организациями РФ и зарубежья, поддерживающими чувашский национализм.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Иванов чӑвашсем тӗрӗк халӑхӗсемпе ҫыхӑнӑва лайӑхлатас шухӑшлӑ пулнине пӗлтернӗ, Эрдогана Моисей Спиридонов ӳнерҫин чӑваш тӗрри пирки ҫырнӑ кӗнекине парнеленӗ.

Иванов заявил о заинтересованности чувашей в налаживании сотрудничества с другими тюркскими народами и подарил Эрдогану книгу художника Моисея Спиридонова о чувашских узорах.

Чӑваш делегацийӗ Турцири кӗнеке уявӗнче пулса курнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Уяв пынӑ хушӑра Эскишехирте тӗрӗк ҫӗршӗвӗпе регионӗсенчен килсе ҫитнӗ ҫыравҫӑсемпе кӗнеке издателӗсен пухӑвне ирттернӗ.

В рамках Праздника книги в Эскишехире состоялись совещание писателей и выставка книгоиздателей из тюркских стран и регионов.

Чӑваш делегацийӗ Турцири кӗнеке уявӗнче пулса курнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Кун пирки «Ирӗклӗ сӑмаха» Тӗрӗк тӗнчин чӑваш культура центрӗ пӗлтерчӗ.

Об этом сообщили «Ирӗклӗ Сӑмах» в Чувашском центре культуры тюркского мира.

Чӑваш делегацийӗ Турцири кӗнеке уявӗнче пулса курнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑхӑт иртнӗ май тӗрӗк (пӑлхар чӗлхипе калаҫакан) патшалӑх тӳрисем славян халӑхӗпе пӗрлешсе кайнӑ, ҫакна пула болгар нацийӗ пулса кайнӑ.

С течением времени тюркская (булгароязычная) верхушка государства была ассимилирована славянами, в результате чего сложилась болгарская нация.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Палӑртса хӑвармалла, 1993-1997-мӗш ҫулсенче тӗрӗк халӑхӗсен ассамблейине Вячеслав Тимофеев чӑваш ертсе пынӑ.

Стоит отметить, что в 1993-1997 годах Всемирную ассамблею тюркских народов возглавлял чуваш Вячеслав Тимофеев.

Чӑвашсем Казахстанра иртнӗ пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен ассамблеине кайса килнӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Курултай ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче тӗрӗк халӑхсен ялавӗсене ҫӗкленинчен пуҫланнӑ, ҫав шутра Чӑваш Республикин ялавне те.

Курултай открылся 24 мая поднятием флагов тюркских стран и регионов, в том числе флага Чувашской Республики.

Чӑвашсем Казахстанра иртнӗ пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен ассамблеине кайса килнӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ку вӑл — тӗрӗк ячӗ.

Это — тюркское имя.

Тӗнчесем ывӑлне ят панӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/27504.html

Ав — Тӗрӗк валӗ.

Вон и Турецкий вал.

XXX. Ҫураҫу // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Маншӑн чи интересли — Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи виҫӗ тӗрӗк чӗлхи: чӑваш, тутар тата пушкӑрт.

Самое интересное для меня — три тюркских языка Поволжья: чувашский, татарский и башкирский.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Тӗрӗк чӗлхисен ушкӑнӗ ҫинчен пӗлменни тата мӗн пур, мӗнле плансем санӑн?

Что еще есть неизвестность о группе тюркских языков, какие у тебя планы?

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Тӗрӗк чӗлхисем ман пурнӑҫра пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ.

Тюркские языки играют важную роль в моей жизни.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Чӑваш чӗлхи ҫухални тӗрӗк чӗлхисен ҫурри ҫухалнипе тан.

Исчезновение чувашского языка равносильно исчезновению половины тюркских языков.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Сана акӑ, тӗрӗк чӗлхисене пӗлни мӗнле пулӑшать?

Если взять тебя, то как тебе помогает знание тюркских языков?

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Лингвистика енчен, тӗрӗк чӗлхисенчен чи пӗлтерӗшли.

С точки зрения лингвистики, самый важный из тюркских языков.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисенчен чи малтан уйрӑлса тухнӑран фонетики те, грамматики те уйрӑмрах.

Так как чувашский язык изначально отличался от тюркских, то и фонетика, и грамматика различаются.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

— Тӗрӗк тӗнчипе эсӗ чи малтан турккӑ чӗлхи урлӑ паллашнӑ, унтан хӑв тӗллӗнех тутарла, пушкӑртла вӗреннӗ.

— С тюркским миром ты прежде всего познакомился через турецкий язык, а потом самостоятельно научился по-татарски, по-башкирски.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla