Corpus of the Chuvash language

Хальхи шутран пӑхсан Михаил Аврамович ватӑ ҫын та пулман ӗнтӗ.

Help to translate

Мишша тете // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 103–108 с.

Ун пек лӑпкӑ, тарӑн шухӑшлама пӗлекен хыткан пӳллӗ ачасене хальхи вӑхӑтра «ботаник» тесе калатчӗҫ пуль.

Help to translate

Вӑрманхӗрри Шӑхаль. Вӑта касӑм, Вӑта кас // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 95–102 с.

Ун чухнехи йӑла-йӗрке хальхи пек пит шухӑ та тӑнӑҫлӑ пулман паллах.

Help to translate

Партизан // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 18–24 с.

Мӗншӗн тесен сирӗн характер хальхи ӗҫӗрпе тӳр килмест.

Help to translate

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

— Юнашар ҫуртран хальхи объекта куҫарнӑ хыҫҫӑн, — пуҫларӗ вӑл сӑмахне, — малтан ҫав урлӑ каштасене, — аллипе маччаналла тӗллесе кӑтартрӗ, — шӑратса ҫыпӑҫтартӑм.

Help to translate

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

— Ун чухне сирӗн хальхи суя паттӑрлӑхӑр пачах ҫухалӗ.

Help to translate

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

Хальхи ҫамрӑксем вӗлтӗр-вӗлтӗр лӗпӗшле пурӑнасшӑн: унта килӗшмест, кунта та япӑх.

Help to translate

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

Хальхи муниципалитет гербӗ ҫинчи тӗкӗр пулӑсем вырнаҫни, унсӑр пуҫне 1895 ҫулхи герб ҫинче те сикекен дельфин пулни ку тӑрӑхра тинӗс пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑннине пӗлтереҫҫӗ.

Зеркальные рыбы на современном муниципальном гербе и прыгающий дельфин на гербе 1895 года свидетельствуют об абсолютном доминировании моря в этом районе.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

Хальхи ята хула турккӑсен аллинче пулнӑ вӑхӑтра илнӗ, ун чухне Каламбака сутӑ-илӳ ирттермелли паллӑ вырӑн пулса тӑнӑ.

Современное имя город получил во время турецкого владычества, когда Каламбака стала важным торговым центром.

Каламбака // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%BA%D0%B0

Ҫак вӑхӑтра ӑна ҫӗнӗ ятпа пӗлме пуҫланӑ — Стаги (Σταγοί, тӳрреммӗн куҫарсан «тумламсем» тенине пӗлтерет), вӑл пӗрешкел ятлӑ епархин центрӗ (хальхи вӑхӑтра Эллада православи чиркӗвӗн Стагонпа Метеора метрополийӗ) пулса тӑнӑ.

В это время он получил новое название — Стаги (Σταγοί, букв. «капли») и стал центром одноимённой епархии (ныне Стагонская и Метеорская митрополия Элладской православной церкви).

Каламбака // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%BA%D0%B0

Пирӗн эрӑчченхи 2500 ҫ. тӗлнелле египтянсем кӑнтӑрти ҫӗрсене тӗпчеме пуҫланӑ ҫапла май вӗсем унталла куҫнӑ, хальхи вӑхӑтра Нуби ҫинчен мӗн пӗлни те йӑлтах вӗсемпе ҫыхӑннӑ, египетсем унӑн ҫурҫӗр пайне Уауат тенӗ, кӑнтӑр пайне вара — Куш.

Около 2500 г. до н. э. египтяне начали продвигаться на юг, и от них происходит большинство наших знаний о Нубии, северную часть которой египтяне называли Уауат, а южную — Куш.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Хальхи нубисем тухӑҫ судан ҫемьин нуби турачӗн икӗ тӑванлӑ чӗлхипе калаҫаҫҫӗ — нобинла (авалхи нуби чӗлхин тӑхӑмӗ) тата кенузи-донголала, тепӗр пайӗ арапла кӑна калаҫать.

Современные нубийцы говорят на двух родственных языках нубийской ветви восточносуданской надсемьи — нобин (потомок старонубийского) и кенузи-донгола, а часть — только на арабском.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Тӳррипе Нуби тесе ахаль чухне Нилӑн вӑтам юхӑмӗнчи Атбар шывӗ юхса кӗриччен, эфиопи ҫӑртҫумӗ пуҫланиччен вырнаҫнӑ облаҫе каланӑ, Нил бассейнӗн кӑнтӑр пайне (хальхи Суданӑн территорийӗ, XVIII ӗмӗрте — Сеннар султанлӑхӗн пайӗ) Тури Нуби тенӗ.

Собственно Нубией называлась обычно область среднего течения Нила, до впадения Атбары и эфиопских предгорий, а более южная часть нильского бассейна (территория современного Судана, в XVIII веке — территория султаната Сеннар) называлась Верхней Нубией.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Кала, мӗскер тума эс кирлӗ Хальхи илемлӗ ӗмӗре!

Help to translate

Кала… // Василий Давыдов-Анатри. Ӑшхыптармӑшсем: калавсем, сӑвӑсем, шӳтсем, пьесӑсем. — Шупашкар: и. ҫ., 1986. — 62 с. — 17–18 с.

— Хальхи пек никам та ирӗксӗр апат ҫитермен!

Help to translate

Эх, мӑнукӑм… // Василий Давыдов-Анатри. Ӑшхыптармӑшсем: калавсем, сӑвӑсем, шӳтсем, пьесӑсем. — Шупашкар: и. ҫ., 1986. — 62 с. — 8 с.

Хальхи ҫулсем утравӑн пур паллӑ вырӑнӗсем патне те ҫитереҫҫӗ.

Современные дороги идут до всех достопримечательностей острова.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Хальхи вӑхӑтра утравӑн хӑйӗн правительстви тата саккун кӑларакан пуху пур.

В настоящее время на острове есть своё правительство и законодательное собрание.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

— Пурте сан пек ӗҫлесен, эпир хальхи хамӑр вӑхӑтринчен ҫирӗм-вӑтӑр ҫул кайра пымалла.

Help to translate

55 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

Хальхи анатри склад цехӗ, завод тусан, пилӗк хут нумайрах продукци пама тытӑнӗ.

Help to translate

54 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

— Анчах хальхи пек нумай хушман.

Help to translate

52 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.