Corpus of the Chuvash language

Кӑларӑмӑн тӗп редакторӗ - Сандр Савгильда.

Главный редактор издания - Сандр Савгильда.

«Ирӗклӗ сӑмах» пирки // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«МПХХСИ (МГИМО) ертӳлӗхӗн тӗп тӗллевӗ – Ю(Ҫ)ӖМ (МИД) валли кадрсем хатӗрлесси. Унта ӗҫленӗ чух ӗҫлекенсен явлӑк та, хиджап та, пысӑк хӗрес, кип е сари те тӑхӑнма юрамасть. Ҫак йӗркене ӗҫлекенсен ҫеҫ мар, аслӑ шкула килсе кӗрекен пур ҫыннӑн та пӑхӑнмалла», - тесе ӑнлантараҫҫӗ лекцие йӗркелекенсем.

«Позиция руководства МГИМО заключается в том, что основная задача университета - подготовка кадров для МИДа РФ, служба в котором носит сугубо светский характер, и ношение платков, хиджабов, больших крестов, кип, сари и т. п. сотрудниками министерства при исполнении служебных обязанностей недопустимо», - поясняют организаторы лекции, уточняя, что требования вуза распространяются не только на сотрудников, но и на всех без исключения посетителей вуза.

Мускаври Атӑлҫи Пӑлхар пирки ирттернӗ лекцие хиджаб тӑхӑннӑ мӑсӑльман хӗрӗсене кӗртмен // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

1991-мӗш ҫулта Чӑваш Ен президенчӗ пулма хӑйӗн кандидатурине тӑратнӑ, Атнер Хусанкай чӑваш националисчӗн тӗп тавҫи (конкуренчӗ) пулса тӑнӑ.

В 1991 году он выдвинул свою кандидатуру на выборах президента Чувашии, став основным конкурентом чувашского националиста Атнера Хузангая.

Шупашкарта Леонид Прокопьева халалласа асӑну хӑми уҫнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Тӗпчевӗн тӗп тӗллевӗ – ҫамрӑк чӑваш ҫемьисенче мӗнле чӗлхесемпе усӑ курнине тӗпчесе пӗлесси тата мӗншӗн ҫав е ку чӗлхепе калаҫнин сӑлтаване тупса палӑртасси», - тесе ҫырать Алос-и-Фонт.

«Основная цель исследования - изучение того, на каких языках молодые чувашские семьи разговаривают дома и почему они используют тот или иной язык, - пишет Алос-и-Фонт.

Ӑсчахсем Чӑваш Енре икчӗлхелӗхе вӗренмелли ҫӗнӗ проект тӑратнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Тӗрӗк тӗнчин культура тӗп хули малалла Хусан пулӗ.

Звание культурной столицы тюркского мира передали Казани.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫавӑн пекех церемоние Тӗнче тӗрӗк культурин пӗрлешӗвӗн тӗп секретарӗ Дюсен Касеинов, Турцин Вӗренӳ министӑрӗ Наби Авчи тата ытти паллӑ ҫынсем хутшӑннӑ.

В церемонии награждения участвовали также генеральный секретарь Международной организации тюркской культуры (ТЮРКСОЙ) Дюсен Касеинов, министр образования Турции Наби Авчи и другие деятели.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫак хула 2013-мӗш ҫулта «тӗрӗк тӗнчин культура тӗп хули» ята тивӗҫнӗ.

Город имел в 2013 году статус культурной столицы тюркского мира.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫакна пула ҫӗршыв Тӗп саккунӗн 65-мӗш статйине улӑштарма тивнӗ.

Для этого пришлось изменить статью 65 Основного закона страны.

Крым хутшӑннипе ҫыхӑннӑ тӳрлетӳсемшӗн РФ конституцине чӑвашла куҫарӗҫ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Унӑн тӗп тӗллевӗ — ҫынсемпе ӗҫлекен предприятисенче «Кунта чӑвашла та калаҫатпӑр» тенӗ ҫыпӑҫтаркӑчсене (наклейка) вырнаҫтарасси.

В рамках ее предприятиям, занятым в сфере обслуживания, предлагают разместить у себя наклейки с надписью «Кунта чӑвашла та калаҫатпӑр» («Здесь разговариваем и по-чувашски»).

Пӗрлӗхлӗ чӗлхе // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ирӗклӗхӗн» тӗп тӗллевӗ – чӑваш чӗлхипе культурине сыхлама тата аталантарма пулӑшасси.

Основной целью «Ирӗклӗх» является содействие сохранению и развитию чувашского языка и культуры.

«Ирӗклӗх» чӑваш пӗрлешӗвне регистрацилеменшӗн суда панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Тӳрен мӑшӑрӗ тӗп ӗҫӗнче 389,7 пин ӗҫлесе илнӗ (пӗлтӗрхинчен 170 пин нумайрах).

Супруга чиновника Лариса Игнатьева на основной работе получила годовой заработок в 389,7 тысячи рублей (на 170 тысяч больше, чем годом ранее).

Чӑваш Ен пуҫлӑхӗ тупӑшӗ пирки отчёт панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Отчётпа килӗшӳллӗн, хӑйӗн тӗп ӗҫӗнче Игнатьев 3, 26 миллион ӗҫлесе илнӗ, ку пӗлтӗрхипе танлаштарсан 289 пин нумайрах.

Как следует из отчета, по основному месту работы Игнатьев заработал 3,26 миллиона рублей, что на 289 тысяч больше, чем в 2012 году.

Чӑваш Ен пуҫлӑхӗ тупӑшӗ пирки отчёт панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑйӑ фильмӗсен ӑмӑртӑвӗн тӗп хаклавҫи (жюри) - Глеб Панфилов.

Жюри конкурса игровых фильмов возглавил Глеб Панфилов.

Шупашкарта VII-мӗш кино фестивалӗ уҫӑлать // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Сулейман халифӗн ҫӗр ҫинчи ҫарӗ Византия тӗп хулин хӳми патӗнче тӑнӑ, ҫав вӑхӑтрах Маслам ибн Абул-Маликан пысӑк флочӗ Босфор тинӗс пырне кӗнӗ, тӑшман валли пулӑшу кӗртме ирӗк паман.

Сухопутная армия халифа Сулеймана стояла под стенами столицы Византии, а огромный флот Масламы ибн Абдул-Малика вошел в пролив Босфор, заблокировав подвоз провианта и подмоги.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Аса илтеретпӗр, маларах асӑннӑ пӗрлешӗвӗн тӗп тӗллевӗсен шутне чӑваш чӗлхипе культурине сыхласси тата аталантарасси кӗрет.

Упомянутая организация видит в качестве своей основной цели сохранение и развитие чувашского языка и культуры.

«Ирӗклӗхе» регистрацилес пирки ӗҫе ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшне куҫарнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫак пӗрлешӗвӗн тӗп тӗллевӗсен шутне чӑваш чӗлхипе культурине сыхласа хӑварассипе аталантарсси кӗрет.

Оно постулирует в качестве своей основной цели сохранение и развитие чувашского языка и культуры.

Суд "Ирӗклӗхе" регистрацилеме килӗшмен // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Халь пӗрремӗш вырӑнта «элчӗсен тӗп прависемпе ирӗклӗхне хӳтӗлесси» тӑрать, иккӗмӗш вырӑна «ӑҫта пурӑнассине чӑваш наци хӑйне суйлама паракан правӑна аталантарасси» тивӗҫнӗ.

Теперь на первом месте стоит «защита основных прав и свобод граждан», а на втором - «способствование реализации права чувашской нации на самоопределение».

Ӑҫта пурӑнассине нацие хӑйне суйлама паракан правӑна ЧНК уставне кӗртнӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Атӑлҫи Пӑлхарӑн тӗп хулин, Пӑлхарӑн историпе археологи комплексне ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери еткерлӗхӗн палӑкӗ тесе йышӑннӑ.

Историко-археологический комплекс столицы Волжской Булгарии, города Булгара, признан памятником Всемирного наследия ЮНЕСКО.

Пӑлхар хулине ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери еркерлӗхӗн палӑкӗ тесе йышӑннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫакӑ акцин тӗп тӗллевӗ пулса тӑрать те ӗнтӗ.

Это главная цель акции.

Чӑваш чӗлхине пулӑшма пуҫарнӑ акцие экспертсем «япӑх пулӑм» тесе хакланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Раҫҫейри пенсионерсен партийӗн Тӗп канашӗн председателӗпе Владимир Бураковпа ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ.

23 марта Глава Чувашии Олег Николаев встретился с председателем Центрального совета Российской партии пенсионеров за социальную справедливость Владимиром Бураковым.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Раҫҫейри «Пенсионерсен партийӗ» Тӗп канашӗн председателӗпе Владимир Бураковпа ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. http://gov.cap.ru/chuv/news.aspx?guid=8b ... ec9051a331