Corpus of the Chuvash language

Ҫӳллех мар чул йӑранӗ пек пулса, Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан патӗнчен кӑнтӑр еннелле 2500 км тӑршшӗ Урал тӑвӗсем тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

Невысокой каменной грядой от Северного Ледовитого океана на юг протянулись на 2500 км Уральские горы.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кавказӑн тинӗс хӗрринчи ҫӗршывӗнче, Крымӑн кӑнтӑр хӗрринчи пекех, юрсӑр, сивӗсӗр хӗл пулать.

На Кавказском побережье, как и на южном берегу Крыма, — зима без снега и мороза.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Совет влаҫӗ Крымӑн кӑнтӑр хӗрринче темиҫе ҫӗр пин ӗҫҫынни валли сывалмалли вырӑн турӗ.

Советская власть превратила южный берег Крыма в здравницу для многих сотен тысяч трудящихся.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринчи иҫӗм ҫырли пахчисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Революцичченхи вӑхӑтра ӗҫҫыннисем Крымӑн кӑнтӑр хӗрринчи ҫутҫанталӑкпа усӑ курса сывалма пултарайман.

В дореволюционное время целебные силы природы южного берега Крыма были недоступны трудящимся.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринчи иҫӗм ҫырли пахчисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Крымӑн кӑнтӑр хӗрринчи типӗ ӑшӑ климат, таса тинӗс сывлӑшӗ тата иҫӗм ҫырлипе тӗрлӗрен фруктсем пурри чирлӗ ҫынсене нумайӑшне ӑраснах илӗртсе тӑрать.

Сухой и теплый климат, чистый морской воздух, виноград и фрукты привлекают на южный берег Крыма много больных.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринчи иҫӗм ҫырли пахчисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр енче тата кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче ҫак айлӑмлӑх ҫӳлелле хӑпарать, кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче айлӑмлӑх хӗррисенче ҫӳллӗ тусем лараҫҫӗ.

К югу и юго-востоку она повышается, а по юго-восточной окраине ее высятся горы.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр тӗлнелле хӑйӑр пит хӗрсе ҫитет, ҫара уран ун ҫине пусма та ҫук.

К полудню песок раскалялся до того, что голой ногой нельзя было ступить.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр енчен тата кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен те пушӑ хирсен зонине тусем хупӑрласа тӑраҫҫӗ.

С юга и юго-востока зона пустынь окружена горами.

7. Пушӑ хирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр енчен тӗслӗрен кайӑксем пинӗ-пинӗпе вӗҫсе килеҫҫӗ.

Прилетают с юга тысячи разнообразных птиц.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр еннелле кайнӑҫемӗн вӑрмансем сахалланса пыраҫҫӗ.

Чем дальше на юг, тем меньше лесов.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр еннелле кайнӑҫемӗн вӑрмансӑр талккӑшсем нумайланса пыраҫҫӗ, вӑрманӗсем сахалланса пыраҫҫӗ.

К югу безлесных пространств становится больше, а лесов меньше.

5. Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрмансенчен кӑнтӑр еннелле хӗвеланӑҫран хӗвелтухӑҫалла хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем темиҫе пин километр тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

Южнее лесов на тысячи километров полосой раскинулись черноземные степи.

5. Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗри тайган кӑнтӑр енчи хӗррипе каять: вӑл Ленинградран пуҫланса Вологда — Молотов-Свердловск — Новосибирск-Иркутск витӗр тухса Владивостока пырать.

Одна линия проходит вдоль южного края тайги: Ленинград — Вологда — Пермь — Свердловск — Новосибирск — Иркутск — Владивосток.

Тайгари ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ку таранччен кӑнтӑр еннерехре ҫеҫ ӳснӗ ялхуҫалӑх ӳсентӑранӗсем нумайӑшӗ тайгари ҫанталӑкра та пиҫсе тухӑҫ пама пултараҫҫӗ.

Могут вызревать многие из сельскохозяйственных растений, которые до последнего времени росли только южнее.

Тайгари ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Якут ҫӗршывӗн кӑнтӑр пайӗнче ҫӗр ӗҫӗ пит вӑйлӑн аталана пуҫларӗ.

В южной части Якутии стало сильно развиваться земледелие.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайга зони тундрӑран кӑнтӑр еннелле выртать.

Зона тайги расположена южнее тундры.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тундрӑран кӑнтӑр еннелле пӗтӗм ССР Союзӗ урлӑ хӗвеланӑҫри чикӗрен пуҫласа Лӑпкӑ океан хӗррисене ҫитичченех, тайган лӑсӑллӑ вӑрман тӑрӑхӗ каять.

К югу от тундры через весь СССР от западной границы и до берегов Тихого океана протянулись леса.

3. Тайга зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр Корейӑри ял хуҫалӑх продукцине валеҫекен савутра робот йӑнӑшпа ҫынна конвейер ленти ҫумне лапчӑтса хунӑ.

На распределительном заводе сельхозпродукции в Южной Корее робот по ошибке прижал сотрудника к конвейерной ленте.

Кӑнтӑр Корейӑра робот ҫынна вӗлернӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/36509.html

Пӗтӗм уес Тула кӗпӗрнинчен уйӑрса кӑнтӑр чиккипе юхакан Ока юханшывӗн системинче пулнӑ.

Весь уезд принадлежал системе реки Оки, которая текла по южной границе, отделяя его от Тульской губернии.

Серпухов уесӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0% ... 1%81%D3%97

Ҫарансем ытларах кӑнтӑр енче вырнаҫнӑ; уйрӑмах Ока тӑрӑх улӑхсем лайӑх.

Луга расположены главным образом на юге; особенно хороши поймы по Оке.

Серпухов уесӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0% ... 1%81%D3%97