Corpus of the Chuvash language

Унти йӗрсем шыв юхӑмӗ пек кумаҫҫӗ; нӑшлатакан, ҫӑмламас пысӑк сӑмса шӑтӑкӗсене тата ҫав тери хитре мар, ҫав вӑхӑтрах кӑмӑллӑ физиономи ӗренкинчи акӑш-макӑш темӗнле ҫӑмӑлттайлӑха-ҫиллӗхе ҫеҫ ас туса юлтӑм.

Черты эти перебегали, как струи; я припомнил лишь огромные дыры хлопающих, волосатых ноздрей и что-то чрезвычайно ветреное во всем складе пренеприятной, хотя добродушной, физиономии.

Уы-Фью-Эой ҫул ҫӳревҫӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 377–380 с.

Ялканаш председателӗ Сикменовпа, унӑн ҫыруҫи Загуляев, ҫав тӗрлӗ пысӑк чынлӑ ҫынсем те, иттош, пӗри — хӗрелсе кайса, пӳрнисемпе сӑмси шӑтӑкӗсене чавать, тепри тата, ишек пек шухӑша кайса, ручка аврине кӑшласа ларать.

Председатель сельсовета Сикменов и его секреталь Загуляев, даже эти люди с большими чинами, итто, один краснея, ковырял пальцами ноздри, а другой, задумчиво, как ишак, грыз рукоятку ручки.

I // Эселе Петӗрӗ. «Капкӑн», 1931, 2№, 12–13 с.

Унта сирӗн сӑмса шӑтӑкӗсене пирӗштисем хӑйсен ҫунаттисемпе кӑтӑклаҫҫӗ тейӗн.

Как будто ангелы щекочут в вашем носу концами своих крыльев.

«Тӑватӑ ҫил» штурманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 117–123 с.

Грэй кунта сехечӗ-сехечӗпе ҫӳрет; каюра шӑтӑкӗсене тӗпчет, хыт-хурапа ҫапӑҫать, лӗпӗш тытать, ванчӑк кирпӗчрен крепоҫ туса ӑна патакпа, чулпа пере-пере ҫӗмӗрет.

Грэй часами оставался здесь, исследуя норы кротов, сражаясь с бурьяном, подстерегая бабочек и строя из кирпичного лома крепости, которые бомбардировал палками и булыжником.

II. Грэй // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.

Ҫак порошока вӗсем анчах сӳнӗ чӗр тиртен ҫӗленӗ михӗ ӑшне тултарнӑ, шӑтӑкӗсене вара ҫирӗп ҫӗлесе лартнӑ.

Этой смесью набивали мешки из свежих шкур, а отверстия мешков зашивали.

Икӗ Синопа // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Джеймс Ш. Пӗчӗк индеец Синопа: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 109 с.

Сӑмси шӑтӑкӗсене сарса янӑ лашасем…

Раздутые ноздри коней…

3 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Ыттисем е снаряд шӑтӑкӗсене кӗрсе ларнӑ, е ҫӗмӗрӗлнӗ пирки вӑрҫӑ хирне ларса юлнӑ.

Все остальные либо увязли в воронках от снарядов, либо остались на поле боя из-за поломок.

Пӗрремӗш ҫапӑҫу // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.

Станковӑй пулеметӑн магазиннӑй коробка вырӑнне лента шутланать, патронсене лентӑн лаптӑк шӑтӑкӗсене тирсе тухаҫҫӗ.

Магазином для станкового пулемета служит лента, в гнезда которой вставлены патроны.

Максим пулемечӗ // В. Сергеев. Дрожжин Олег. Ухӑран — танка ҫитиччен. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 110 с.

Хӗрлӗрех тӗтре витӗр эпӗ хӑрушла тискер сӑнсене, вӗсем ҫинче ҫӑмламас ҫӑвар шӑтӑкӗсене куртӑм та, ҫав ҫынсене хӗнес хаяр кӑмӑла аран чарса тӑтӑм.

Сквозь красноватый туман я видел свирепые рожи, волосатые дыры ртов на них и едва сдерживал злое желание бить этих людей.

Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.

— Шӑтӑкӗсене сӳспе питӗрме пулать.

— Паклей заткнуть можно.

Льгов // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 59–70 с.

Унта кимӗсене хӑмасемпе саплаҫҫӗ; кунта ӑна ӳпне йӑвантарса вӗсен шӑтӑкӗсене тӗрлӗ япалапа питӗреҫҫӗ тата ҫиелтен смала сӗреҫҫӗ; лере тинӗсре хумсем ан путарччӑр тесе козаксен яланхи йӑлипе кимӗсем ҫумне вӑрӑм хӑмӑш кӗлтисем ҫыха-ҫыха лартаҫҫӗ; тата леререх ҫыран тӑрӑх пур ҫӗрте те таҫта ҫитичченех вут чӗртсе янӑ та, суднӑсене сӗрме пӑхӑр хурансенче смала вӗретеҫҫӗ.

Там обшивали досками челн; там, переворотивши его вверх дном, конопатили и смолили; там увязывали к бокам других челнов, по козацкому обычаю, связки длинных камышей, чтобы не затопило челнов морскою волною; там, дальше по всему прибрежью, разложили костры и кипятили в медных казанах смолу на заливанье судов.

IV // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.

Ылттӑн япаласене кӑмака шӑтӑкӗсене пытарса пӗтернӗ, ҫатан хушшине хӗстернӗ.

Золотые вещи были спрятаны в печах, нанизаны на прутья плетней.

VII // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.

Хирӗҫле вӗрекен ҫил унӑн сӑмси шӑтӑкӗсене кӑтӑклантарать пулас.

Воздух, набегая, щекочет ей нос.

6. Аэродромри пурнӑҫа хӑнӑхса ҫитетӗп // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Кожедуб, И. Н. Тӑван ҫӗршывшӑн: летчик каласа пани. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 192 с.

Казак ӑна мӗн вӑйӗ ҫитнӗ таран саламатпа туртса ҫапрӗ, анчах Петя пурпӗр лашан сӑмси шӑтӑкӗсене вӗҫертмерӗ, лаши чӗркуҫҫи ҫине ӳкичченех туртрӗ, вара казак та лаша пуҫӗ урлӑ ҫӗрелле тӗшӗрӗлсе анчӗ.

Казак наотмашь сек его плетью по голове, но тот не отпускал ноздри лошади, пока она не упала на колени; казак нырнул через ее голову на землю.

6 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Гор ун ҫине хӗрелнӗ куҫӗсене ҫӗклерӗ, Гусев пуҫне ҫавӑрса ҫыхнӑ юнлӑ ҫӗтӗке, унӑн сарлака шӑмӑллӑ, ҫирӗппӗн кавлекен питне, тӑртанчӑк мӑйӑхне, сарӑлчӑк сӑмса шӑтӑкӗсене тимлӗн тӗсет.

Гор поднял на него покрасневшие глаза, оглядел окровавленную тряпку, обмотанную вокруг головы Гусева, его крепко жующее, скуластое лицо, — усы торчком, раздутые ноздри.

Лару-тӑру улшӑнать // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Лось сӑмси шӑтӑкӗсене саркаласа, ҫӳхе бокалне чӑмӑрӗпе хӗстерсе ларать.

Лось сидел, раздув ноздри, стиснув в кулаке узкий бокал.

Лось пӗччен юлать // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Шӑши вичкӗнленчӗ, вӑй хушрӗ, акӑ сӑмсине ҫӗклерӗ, сӑмси шӑтӑкӗсене хускаткалать, акӑ ҫӑвӑнать.

Мышь понемногу ожила, подняла нос, стала шевелить усами, умылась.

Анса ларӑм // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Куҫӗсене антарса вӑл чӗлӗмне чӗртрӗ, — шӑрпӑк унӑн ҫирӗп питне, ҫӑварӗ тӗлӗнчи икӗ пӗркеленчӗке, сарлака сӑмса шӑтӑкӗсене, тӗксӗм вӑрӑм куҫ харшисене ҫутатать.

Опустив глаза, он раскуривал трубку, — спичка осветила снизу его крепкое лицо, две морщины у рта, — горькие складки, широкий вырез ноздрей, длинные, тёмные ресницы.

Лось мастерскойӗнче // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Ӗҫе питех те шухӑшласа кӑна тӑвакан кӑткӑсем те васкамасӑр вӗсен сӑмси шӑтӑкӗсене кӗрсе, унта хӑйсен наркӑмӑшлӑ кислоттисене ярса хӑварчӗҫ.

Серьёзные муравьи не спеша залезали в ноздри и там пускали ядовитую муравьиную кислоту.

Вӑрман хӗрринче питех те хӑрушӑ ҫапӑҫу пулчӗ // Иван Викторов. Толстой А.Н. Ылтӑн ҫӑраҫҫи е Буратино курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: [юмах]; вырӑсларан И. Викторов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 135 с.

Лаша, кунта ҫити хӑй сулӑмӗпе янкӑлтатса килнӗскер, пӑхӑнасшӑн мар кутӑнлашнӑн, чарӑннӑ-чарӑнман сулахаялла-сылтӑмалла хиркелеме пӑхрӗ те ҫунана, тилхепе ҫирӗп алӑра иккенне чухласан-уясан, сӑмса шӑтӑкӗсене хӑрт-хӑрт тутарса, лӑпланса-пусӑрӑнса тӑчӗ.

Help to translate

6 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.