Corpus of the Chuvash language

Хура куҫ харши айӗнче хӗсӗкрех хӑмӑр куҫӗсем ялан кулаҫҫӗ, тен, ҫавӑнпа куҫ хӳринчен хӗвел пайӑрки пек йӗрсем тухса сапаланнӑ.

Help to translate

Сабантуйра // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 448 с.

Иккӗш те куҫ хупсанах ҫӳҫене-ҫӳҫене илчӗҫ, вара, хире-хирӗҫ выртнӑскерсем, куҫ хупанкисене уҫса, пӗр-пӗрин шиклӗ куҫӗсемпе тӗл пулчӗҫ.

Help to translate

Славик // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 56–82 с.

Эсир мӗн, дисциплинӑна хирӗҫ-и? — тӑлпӑвӗпе хускалми юлса, куҫ харшине хиркелесе пӗрсе, мана куҫ хӳрипе хӑйӑрса пӑралать катӑрса кайнӑ Кнутов, ҫӳҫӗ тӗслӗ куҫне халӗ хӑррӑн ялкӑштарса.

Help to translate

Вӑрттӑн сыхлавҫӑ // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 36–70 с.

Полина ҫеҫ куҫ уҫса пӑхмасӑр е куҫне ютшӑнарах, хӑюсӑррӑн аялалла тартакан арҫын ачана ҫемҫе куллине те тӗлӗнӳллӗ, ӑшӑ куҫне парнелекелесе илет.

Help to translate

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Вӑрӑм куҫ тӗкӗсем айӗн куҫ шӑрҫисем пушшех хуран, куҫ шуррисем пушшех тасан, пӗчӗк ачанни пек курӑнаҫҫӗ.

Help to translate

III // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 58–131 с.

Ак куҫ умӗнчех тӑрать вӑл: хӑй сарӑ, ҫӳҫӗ ҫутӑрах, куҫӗ чакӑр, ылтӑн тӗспе ялкӑшать, куҫ харшисем — хура.

Help to translate

15. Вӑхӑт иртмест — ӗмӗр иртет // Куҫма Турхан. Турхан К. С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: Истори романӗ. Иккӗмӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 559 с.

Куҫ умӗнчи ыррине ҫеҫ мар, куҫ хыҫӗнчи усаллине те курнӑ пек, хӗрӗн пысӑк хура куҫӗсем хуйхӑллӑн пӑхаҫҫӗ.

Вероятно, и на ее пути были не только розы, но и шипы.

Трактирти хӗр // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Куҫа хупсан та эсӗ, хӗвел пек, куҫ умӗнчех, куҫа уҫсан та эсӗ — пирӗн умра.

Закроешь ли глаза — ты, как солнышко, пробиваешься сквозь тьму, а откроешь — ты вся на виду.

Юлташсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫак ҫын пит-куҫӗнче чӑнласах — пӗтӗмпех пайӑркаланнӑ; кашни этемӗн физиономийӗнче пур пӗтӗмӗшлӗхе урӑх сӑмахсемпе эпӗ тӗрӗс мар палӑртӑттӑм; ҫамкипе сӑмсин ҫакӑнчӑк линийӗ пирки асӑннӑ хыҫҫӑн ытти йӗрсем ҫине куҫатӑп: куҫ харшисен тата куҫӗсен хӑйсен, ҫӑварӗн кӗтесӗсем усӑнчӑк — тутин ҫирӗп йӗрӗпе; мӑйӑхӗ сухалӗ ҫине ӳкнӗ; ҫӳҫӗ, калпак айӗнчен тӑрмаланса тухнӑскер, тата, ҫӑралӑхне пула, чӑн йывӑр япала иллюзине кӑтартаканскер, — пӑрланса хытнӑ шыв сикки евӗр ҫакӑнса пӗтӗмпех пайӑркаланнӑ.

В лице вошедшего, именно, — все струилось; другим выражением я не точно определил бы то общее, что есть в физиономии каждого человека; упомянув уже об отвесной линии лба и носа, я перейду к остальным чертам: опущенные углы бровей, глаз и рта, с твердой линией губ; падающие в бороду усы; волосы, выбивающиеся из-под шапки и дающие, благодаря густоте, подлинную иллюзию тяжести, — все струилось отвесно, подобно скованному льдом водопаду.

IV. Астарот // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 385–426 с.

Пӗри теприне ылмаштара-ылмаштара, сасӑсӑр темӗн каласа куҫ умӗпе тӗттӗмрен пӗрлӗх членӗсен сӑнӗсем ише-ише иртеҫҫӗ; тӗмсӗлекен куҫӗсенче вӗсен манпа хутшӑнаслӑх та, ырӑ сунӑм та, елпӗрӳллӗ кулӑ та, тӑшманлӑх та, хуйхӑ та ҫук; кичемлӗхӗн тулли сӳрӗклӗхне тата пачах та кӑсӑкланманлӑха сӑнарлаҫҫӗ ҫак куҫсем.

Перед моими глазами, сменяясь одно другим, всплывали из темноты, беззвучно говоря что-то, лица членов союза; в выражении глаз их, смотревших на меня, не было ни участия, ни доброжелательства, ни усмешки, ни вражды, ни печали; полное равнодушие скуки отражали эти глаза и совершенное безучастие.

IV. Астарот // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 385–426 с.

Кантӑкри куҫ ҫиҫкӗнчӗ, тӗлӗнчӗ те иккӗмӗш куҫне вырӑн пама тӗршӗнчӗ, икӗ куҫ та, еплерех пӑхнине кура, савӑнӑҫлӑ тӗл пулу шантармаҫҫӗ.

Глаз сверкнул, изумился и потеснился дать место второму глазу, оба глаза не предвещали, судя по выражению их, радостной встречи.

VIII // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Ҫӑра куҫ харшиллӗ мӗскӗн, ансӑр ҫамки, пӗркеленчӗксем, хӗрлӗ сӑмси тата хӑвӑрт куҫакан, шыҫӑнчӑк куҫӗсем вӑл «перӳҫӗ» иккенне пӗлтереҫҫӗ.

Жалкий, детский лоб с густыми бровями, сеть морщин, красный нос, и быстро бегающие, опухшие глаза ясно выдавали «стрелка».

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 356–361 с.

Вӗсен ҫӳҫӗпе пичӗ шап-шурӑ тусанпа витӗннӗ; акшар пӗрчисем куҫӗсене лексе йӑмӑхтараҫҫӗ, вӗсем куҫ хупанки айӗнчен чӗпӗтекен вӗтӗ-вӗтӗ пӗрчӗсене кӑларассишӗн тертленеҫҫӗ, пичӗсене чарари шывалла усса куҫ улмисем хӗссе ыратнӑран шӑлне ҫыртса ӗшеничченех мӑчлаттараҫҫӗ, ыратни иртсен лаштах сывласа яраҫҫӗ.

Волосы и лица их стали белыми от пыли; мелкие осколки часто попадали в глаза, и они мучительно возились с удалением из-под века раздражающих микроскопических кусочков, опустив лицо в таз с водой и мигая там со стиснутыми от рези глазного яблока зубами, пока не удаляли причину страдания.

XII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.

Салтак калаҫма чарӑнчӗ, куҫ харшисене пӗркелесе илчӗ, ҫамки айӗнчен шур куҫӗсемпе анне ҫине пӑхрӗ, анне куҫӗсемпе сӗтел ҫитти ҫинелле пӑхса тӑраканскер, ку таранччен те пӗр сӑмах каламасӑр ларчӗ.

Солдат умолк, нахмурился, исподлобья посмотрел на мать, которая, опустив глаза на скатерть, за все время не проронила ни слова.

V сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.

Ак мӗншӗн кунти суд тавраш учрежденийӗсенче тӗрӗс суда ултӑ куҫлӑ хӗрарӑм евӗрлӗ туса кӑтартаҫҫӗ — икӗ куҫӗ малта, икӗ куҫӗ кайра, айккисенче пӗрер куҫ, — кусем вӑл пит сыхӑ тӑнине кӑтартаҫҫӗ.

Вот почему в здешних судебных учреждениях правосудие изображается в виде женщины с шестью глазами — два спереди, два сзади и по одному с боков, — что означает ее бдительность.

Улттӑмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Ҫынсем куҫран куҫа пӑха пуҫланӑ, Курганова куҫ хӗссе илнӗ, кулнӑ.

Начали переглядываться, подмигивать в сторону Курганова и улыбаться,

III // Петӗр Хусанкай. Телешов Д.Н. Типшар: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1946. — 56 с. — 8–56 с.

Вӑл куҫӗсемпе ҫӗрелле пӑхрӗ; вӗсене ҫиелтен ҫур ҫаврашка юр пӗрчи пек куҫ хупаххисем, аял хӗррипе ухӑ йӗпписем пек вӑрӑм куҫ хӑрпӑкӗсем харталаса тӑракан куҫхупаххисем хупса хунӑ; вӑл питне аялалла пӗкрӗ, сасартӑк хӗрелсе кайрӗ.

Она потупила свои очи; прекрасными снежными полукружьями надвинулись на них веки, окраенные длинными, как стрелы, ресницами; наклонилося все чудесное лицо ее, и тонкий румянец оттенил его снизу.

VI // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.

Куҫа уҫас килмест, мӗншӗн тесен куҫ хупаххи витӗр эпӗ хӗвел пӑхнине сисетӗп, куҫ уҫсанах йӑмӑхтарса ярассӑн туйӑнать.

Мне не хочется открыть глаза, потому что я чувствую сквозь закрытые веки солнечный свет: если я открою глаза, то он будет резать их.

Тӑватӑ кун // Ярукка Сантри. Гаршин В.М. Тӑватӑ кун: калав. — Шупашкар: Республикӑри чӑваш кӗнеки кӑларакан уйрӑм, 1924. — 38 с.

Ҫаврака та тӗксӗм пит ҫинче куҫсен шурӑ ҫаврашкисем пӑхса тӑратчӗҫ, куҫ шӑрҫисем ясмӑк пӗрчисем пекчӗ, куҫа урлӑ ларатчӗҫ, — ҫавӑнпа пичӗ чӗрӗ те пит ирсӗр пек туйӑнатчӗ.

С круглого темного лица смотрели белые кружки глаз, зрачки были похожи не зерна чечевицы и стояли поперек глаз, — это давало лицу живое и очень гнусное выражение.

XIV. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Каҫӑр сӑмсаллӑ пичӗ унӑн кӗреҫе пек лаптак; упа куҫӗ пек пӗчӗк куҫӗсем ҫӑра куҫ харшийӗсем айӗнче пытанса тӑраҫҫӗ, питҫӑмартисем ҫинче шурти мӑк майлӑ вӗт ҫӑм ункисем, пуҫӗ ҫинче ҫав ҫӑм-ҫӳҫӗ тачӑ ҫӗлӗк пек пулса кӗҫеленсе тӑрать, вӑл кукӑр пӳрнисене ҫав ҫӳҫӗ ӑшнелле аран ҫеҫ кӗртсе ярать.

Курносое лицо его плоско, точно лопата, медвежьи глазки спрятаны под густыми бровями, щеки — в мелких колечках волос, похожих на болотный мох, на голове эти волосы свалялись плотной шапкой, он с трудом просовывает в них кривые пальцы.

XI. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.