Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫав тери вӑйлӑн пырса ҫапнипе хӗрсе кайнӑ вырӑс салтакӗсене вӗсем тӑшмана хӑвалама пуҫласан ниепле чарма та пулман.Сила натиска была так велика, что русских солдат, преследующих противника, нельзя было остановить.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вырӑс гусарӗсемпе драгунӗсем тӑшмана унӑн кавалери бригадисем хирӗҫ тӑрса ҫапичченех хӑваланӑ хыҫҫӑн, каялла чакмалла пулнӑ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫапла вара ҫапӑҫу планӗ тата донесени тӑрӑх Кутузов оборонӑллӑ ҫапӑҫу туса ирттерме хатӗрленнӗ («ҫарсем тӑшмана кӗтеҫҫӗ… тӑшман вӑйӗсем хам ҫине килессе кӗтсе тӑма шутлатӑп»).
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫапӑҫу вӑхӑтӗнче манӑн пур вырӑнсенче те пулма май ҫуккине кура, ҫарсене ертсе пыракан главнокомандующи господасен опытне шанатӑп, тӑшмана ҫӗнтерес ӗҫре мӗнле майсем усӑллӑ тесе шутлаҫҫӗ, вӗсене ҫапла тума ирӗк паратӑп…
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
«Калугӑпа Мускавран пулӑшма килсе ҫитнӗ войскӑсемпе пӗрлешсе, пирӗн ҫарсем Бородино ялӗ патӗнче тӑшмана хирӗҫ ҫапӑҫма хатӗр тӑраҫҫӗ…»
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Хресченсем ялӗсенчен тухса кайнӑ, хӑйсен пурлӑхӗсемпе ҫурт-йӗрӗсене тӑшмана юласран пӗтӗмпех вут тӗртсе хӑварнӑ.Крестьяне покидали свои деревни, поджигали все, что могло служить врагу.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл тапӑнма шутланӑ пулсан эсир тӑшмана кунта та ҫӗнӗрен ҫапса ҫӗмӗрме хатӗр тӑтӑр.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
«Ҫирӗп шухӑш тытса, визире ҫӗнтернӗ хыҫҫӑнах эпӗ Рущукран тухса кайма шутларӑм; тӑшмана ҫӗнтернӗ хыҫҫӑн эпӗ ҫакна анчах тума пултартӑм; апла туман пулсан, пирӗн тӑшман хӗснипе каймалла пулнӑ пек туйӑнӗччӗ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Рущук патӗнчи ҫапӑҫу планне полководец хӑй ертсе пынипе ирттернӗ ҫапӑҫусен пысӑк опытне илсе, тӑшмана лайӑх пӗлсе, пуринчен те ытла вӑл тӑватӑ хут вӑйлӑрах пулин те, вырӑс салтакӗсен тӑшман атакине сирсе яма вӑй ҫителӗклӗ пулассине шанса тунӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
«Кам пӗлет — тесе ҫырнӑ вӑл паша патне, — тен эпӗ тӑшмана тӳремлӗх ҫине ҫапӑҫӑва илсе тухӑп…»«Может быть, — писал он царю, — завлеку я тем неприятеля в сражение на равнинах…»
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Александр Кутузова ҫак ҫарпа тӑшмана татӑклӑн ҫӗнтерме тата султан темиҫе хут сирсе янӑ, темиҫе хутчен те йышӑнман услови тӑрӑх мир тума хушнӑ (Прозоровский ку ӗҫе тума 150000 салтак ыйтнӑ).
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫав автор пӗр батарея ротинчи салтаксем хӑйсен офицерӗсем чарнине тата хӑйсене хӳтӗлекенсем ҫуккине пӑхмасӑрах пӗр вырӑнта чарӑнса тӑрса тӑшмана пеме пуҫлани ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ульм патӗнче ҫапӑҫу вӑхӑтӗнче вӑл Вена хулине хӳтӗлес тесе, сӑмахланине пӑхмасӑр, вырӑс ҫарӗн интересӗсемшӗн ӑна тӑшмана панӑ.В дни Ульма он согласился, что надо оборонять Вену, но ради интересов русской армии сдал ее.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Приценски текен лайӑх сӑртсене пӑрахса кайнипе союзниксен ҫарӗ хӑйӗн флангне тӑшмана пырса ҫапма лайӑх май туса панӑ.Союзная армия, покидая выгодные Працевские высоты, сама подставляла под удар свой фланг.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫак войскӑсем килсе ҫитнипе вӑй илсе, эпир тӑшмана хамӑра хаклама вӗрентӗпӗр, пире темиҫе кун канма вӑхӑт памалла тӑвӑпӑр, вара наступлени тума пуҫлӑпӑр…».
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Салтаксем атакӑна кайнӑ, хисеп тӗлӗшӗнчен хӑйсенчен темӗн чухлӗ ытларах шутланакан тӑшмана хирӗҫ тытӑҫса штыксемпе ҫапӑҫнӑ.Солдаты ходили в атаки, вступая в рукопашную схватку с численно превосходившим противником.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Багратион тӑшмана хирӗҫ Очаковпа Прага патӗнче ҫапӑҫнӑ, Измаил походӗнче тата Альпа тӑвӗсем урлӑ юмахри пек паттӑр каҫнӑ чухне Суворов ҫарӗн малта пыракан войскисен начальникӗ пулнӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Дохтуров салтакӗсем пенӗ сасӑсем еннелле васканӑ, вӗсем тӑшмана Дюрренштейн патӗнче флангран атакӑласа Мортье корпусне ҫӗмӗрме пуҫланӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Юлашкинчен, ҫапӑҫупа пӑшал пенӗ сасӑсем илтӗнсе кайнӑ: Дохтуров отрячӗ тӑшмана пырса ҫапассине кӗтсе илеймесӗр Милорадович Мортьене атакӑланӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Тӑшмана хирӗҫ Павлоград гусарӗсем ҫапӑҫма тытӑннӑ.
V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.