Шырав
Шырав ĕçĕ:
1964–1971 ҫулсенче — Сывлӑш ҫар вӑйӗсен Мускав ҫар округӗн командующийӗн заместителӗ.В 1964—1971 годах — заместитель командующего ВВС Московского военного округа.
Кожедуб Иван Никитович // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BC
Партизансен ушкӑнӗсем кунта Цумань станцине аркатса тӑкрӗҫ тата тӑшман ҫарӗсене турттарса пыракан темиҫе эшелона Хӗрлӗ Ҫар уявне эпир Ровно облаҫӗнчи пӗр ялта кӗтсе илтӗмӗр.
Пирӗн рейд малаллах тӑсӑлать // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Сталин юлташ Хӗрлӗ Ҫар 25 ҫул тултарнӑ ятпа панӑ приказра пирӗн партизансем умне ҫакӑн пек задачӑсем кӑларса тӑратрӗ: тӑшман тылӗнче ҫапӑҫу кӑварне ытларах сарса ямалла, наступлени туса пыракан Хӗрлӗ Ҫара пур вӑйпа, пур меслетпе пулӑшса пымалла.
Пирӗн рейд малаллах тӑсӑлать // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Кунта эпир, Полесье сӗм вӑрманӑн чӑтлӑхӗсенче, хамӑр плансене Хӗрлӗ Ҫар задачисемпе ҫыхӑнтарса тӑшмана хирӗҫ ҫапӑҫатпӑр; Сталинградпа Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ фрончӗсенче наступление куҫнӑ ҫарсен пӗр пайӗ пек туйса тӑратпӑр.
Полесье сӗм вӑрманӗнче // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Кӗпе-тумтир тӗлӗшӗнчен ҫар ҫынни мар пулин те, Серёжа ҫарти ҫирӗп дисциплинӑна пӑхӑнса, ватӑ салтак пек, туп-тӳрӗ тӑрса, калушӗсемпе, сӑран атӑ кӗлипе шартлаттарнӑ пек, сасӑ туса, аллине ҫӗлӗкӗ патне ҫӗклесе, кашни сӑмаха татӑклӑн та уҫҫӑн, тулли саслӑн рапорт пачӗ:
Серёжа «ункӑран» тухать // Василий Юдин. Кошевая Е. Ывӑлӑм ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 208 с.
Пирӗн подрывниксем ҫав хушӑрах хӑйсен хисеплӗ ӗҫне тума та ӗлкӗрнӗ иккен: эпир оккупантсен ҫарӗсене, хамӑр еннелле астарса пынӑ вӑхӑтрах вӗсем Ворожба районӗнче тата икӗ ҫар эшелонне сирпӗнтерсе янӑ.
Новослободск вӑрманӗнче // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Ҫарта нихӑҫан пулса курман ҫынсен те юлашки вӑхӑтра ҫар хӑнӑхӑвӗсем ҫирӗпленсе ҫитрӗҫ.Армейские привычки обнаружились даже у тех, которые никогда не служили в армии.
Партизансен столици // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Хуларан килнисем ҫеҫ мар, ялтан килнӗ йӗкӗтсем те ҫар техникине вӗренес енчен маххӑ памаҫҫӗ, мӗншӗн тесен колхозсенче вӗсем ялхуҫалӑх техникипе те, ҫар техникипе те самаях паллашнӑ.И не только городская, но и сельские хлопцы, привыкшие в колхозах к технике.
Партизансен столици // Илле Тукташ. Ковпак С.А. Путивльрен Карпата ҫитиччен: повесть. Вырӑсларан И. Тукташ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 128 с.
Римлянсен ҫарне ҫӗмӗрсе тӑксан, вӑл хӑйне патша туса хунӑ та икҫӗр пин ҫынлӑ ҫар пуҫтарнӑ.
Авалхи Римри тата Авалхи Грецири ятсемпе сӑмахсене ӑнлантарса пани // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 315–330 с.
Авалхи римлянсем хула пуҫлӑхне, область (провинци) пуҫлӑхне, уйрӑм ҫар пайӗн (сӑмахран, утлӑ ҫарӑн) пуҫлӑхне префект тесе каланӑ.
Авалхи Римри тата Авалхи Грецири ятсемпе сӑмахсене ӑнлантарса пани // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 315–330 с.
Ординарец — ҫар начальникӗ патӗнче ӗҫлесе, вӑл хушнине туса пыракан ҫар ҫынни.
Авалхи Римри тата Авалхи Грецири ятсемпе сӑмахсене ӑнлантарса пани // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 315–330 с.
Граждан венокӗ — йӗкеллӗ юман ҫулҫисенчен тунӑ кӑшӑл; хӑйӗн юлташне ҫӑлса, ҫав вӑхӑтра тӑшмана вӗлернӗ ҫар ҫыннине римлянсен ҫарӗнче ҫав наградӑна панӑ.
Авалхи Римри тата Авалхи Грецири ятсемпе сӑмахсене ӑнлантарса пани // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 315–330 с.
Ҫул ҫинче вӑл, унӑн ҫарне кӗрекеннисене лайӑх тӳлеме сӑмах парса, пур еннелле те ҫар пуҫтарма ҫынсем янӑ.
XXII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Автансем пирвайхи хут авӑтсанах, гладиаторсем ҫуран ҫар уттине, лаша ура сассисене, римлянсен ҫарӗнче калаҫнисене илтрӗҫ.Едва пропели первые петухи, гладиаторы услышали гул шагов пехоты, топот лошадей и голоса римлян.
XX сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Вӑл гладиаторсен ҫарне: япӑх хӗҫпӑшаллӑ, чапсӑр, ӗҫе шанман, дисциплина тытма пӗлмен ҫар, тесе шутланӑ.Он считал армию гладиаторов плохо вооруженной, без чести, без веры, без дисциплины.
XVIII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Пӗр ҫарне ҫӗмӗрсе тӑксан, Рим темиҫе кунранах тепӗр ҫар кӑларса тӑратӗ, ун хыҫҫӑн — теприне тӑратӗ, каярахпа вӑл утмӑл-ҫитмӗл легион та кӑларса тӑратӗ, вӗсем вара пире йӑлтах пӗтерсе хурӗҫ.
XVIII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Ҫав консулсем, хӑйсене хушнӑ ӗҫе тытӑнсанах, ҫар пуҫтарма пуҫланӑ: пӗри Лациумра, тепри Умбрире ҫарсем пухнӑ вӗсем.
XVIII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Вунӑ кун хушши походпа кайнӑ хыҫҫӑн фракиец ҫакна пӗлчӗ: Лентул Клодиан консул, анӑ Падус (По) шывӗ патне кайма чарас тесе, Умбрире вӑтӑр пинлӗ ҫар хатӗрлет, ҫав вӑхӑтрах тепӗр консулӗ, Геллий Публикола, ӑна каялла Апулие таврӑнма май парас мар тесе, хыҫалтан ҫитсе тапӑнма ҫавӑн чухлех ҫар хатӗрлет.
XVIII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Кирек мӗнле пулсан та, хамӑн алӑра ҫавӑн пек вӑйлӑ ҫар тытас шухӑш, ҫав ҫарпа ҫӗнтерес шухӑш… мана… аслӑ ӗҫсем тума ҫуралнӑскере, пӗр провинци те тытса курманскере… мана ҫав шухӑш…
XVII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Римлянсем тӗнчере пуринчен вӑйлӑрах та хастарлӑрах мар, анчах тӗнчере римлянсен ҫарӗ пек дисциплинӑллӑ ҫар урӑх ҫук, ҫавӑнпа ку таранччен римлянсем пур ҫӗрте те ҫӗнтерсе пыраҫҫӗ.
XII сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.