Corpus of the Chuvash language

Тип ҫырмасемпе варсенче шыв витӗр сӑхса сӗлкӗшленнӗ юр выртрӗ; унтан ҫаплах-ха сивӗ варкӑш ҫапса тӑчӗ, анчах ҫырма-ҫатрасенчи юр айӗнче ӗнтӗ куҫа курӑнман чӗл-чӗл ҫурхи шыв ҫинҫе сасӑллӑн шӑнкӑртатса юхрӗ, катасенчи тирек вуллисене кӑшт ҫеҫ палӑракан черченкӗ симӗс тӗс витрӗ.

В логах и балках снег лежал синий, доверху напитанный влагой; оттуда все еще сурово веяло холодом, но уже тонко и певуче звенели в ярах под снегом невидимые глазу вешние ручейки, и совсем по-весеннему, чуть приметно и нежно зазеленели в перелесках стволы тополей.

XIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Григорин хӗвелпе ҫил ҫинче ҫӳресе кушӑрханӑ пит-куҫне хӗрлӗрех хӑмӑр тӗс витнӗ, каялла тураса вырттарнӑ ҫӳҫ кӑкӗсем патӗнче ҫеҫ чӑлт-шурӑ ӳт пайӑрки палӑрать.

Опаленное солнцем и ветрами лицо Григория горело густым, бурым румянцем, лишь у самых корней зачесанных назад волос кожа светилась матовой белизной.

VII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Унӑн пит шӑммисем тӗлӗнчи хӑмӑртарах ӳтне йӑлтӑркка хӗрлӗ тӗс ҫапрӗ, куҫӗсенче ҫутӑ кӗрен шевлеллӗ хӗмсем йӑлкӑшса илсе сӳнчӗҫ.

На смуглых скулах ее заиграл румянец, в глазах вспыхнули и погасли рыжеватые искорки.

VI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Унӑн сарӑ тӗс ҫапнӑ сивӗ ҫамкине тутипе сӗртӗннӗ май, Аксинья карчӑкӑн шурӑ тутӑрӗ айӗнчен тухса кайнӑ, хӑй пӗрре кӑна мар курнӑ, вырта пӗлми кӑвак ҫӳҫ пайӑркисемпе каснӑ-лартнӑ ҫамрӑк хӗрӗнни пек пӗчӗк те ҫаврака хӑлха ҫунаттине асӑрхарӗ.

Прикоснувшись губами к желтому холодному лбу покойной, Аксинья заметила знакомую ей непокорную, выбившуюся из-под беленького головного платочка седую прядь волос и крохотную круглую, совсем как у молодой, раковинку уха.

III // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Карчӑкӑн тӑртанчӑк сӑн-пичӗ лӑпкӑ, тутине ҫӑт ҫыртнӑ, анчах темле сасартӑк ун кӗре пит шӑммисем ҫине чие ҫырли майлӑрах хӗрлӗ тӗс тапса тухрӗ те, куҫ хупанкисем вӗттӗн чӗтреме пуҫларӗҫ.

Обрюзгшее лицо старухи было спокойно, губы строго поджаты, но вдруг как-то сразу на смуглых скулах ее проступил вишневый румянец, и мелко задрожали веки.

I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Вӑл нӳрӗпе хура тӗс ҫапнӑ хурлӑхан тӗмине тӗкӗнсе пӑхасшӑн, ҫӳхе ҫутӑ кӑвак сийпе витӗннӗ улмуҫҫи турачӗ ҫумне питҫӑмартипе тӗршӗнесшӗн пулчӗ; ишӗлсе пӗтнӗ вӗрлӗк урлӑ утса каҫса, ҫулсӑр-мӗнсӗр, пылчӑк ҫӑрса, сарлака шырлан хыҫӗнче, тӗтреллӗ инҫетпе пӗрлешсе, юмахри пек ем-ешӗллӗн сарӑлса выртакан кӗрхи калча уйне тухса курасси килчӗ…

Ей хотелось потрогать почерневший от сырости смородиновый куст, прижаться щекой к ветке яблони, покрытой сизым бархатистым налетом, хотелось перешагнуть через разрушенное прясло и пойти по грязи, бездорожно, туда, где за широким логом сказочно зеленело, сливаясь с туманной далью, озимое поле…

I // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Сылтӑм енӗпе ун, шурӑ простынь тӑрӑх, кӗрен тӗс сарӑлнӑҫем сарӑлсах пычӗ.

С правой стороны по белой простыне, все расширяясь, ползло алое пятно.

9 // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 7–163 с.

Старикӗн усӑнарах тӑракан янах шӑммине хӗрлӗ мӑй тутрипе ҫыхнӑ та, хӑмач тӗс ҫумӗнче сухалӑн кӑтра кӑвак пӗрчисем пушшех те ҫуттӑн та шуррӑн курӑнаҫҫӗ.

Отвисшая нижняя челюсть старика была подвязана красным шейным платком, и на фоне красной материи седые курчеватые волосы бороды казались еще серебристое, белее.

XXVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Кӗтӳ ҫӳретекен пусура ҫеҫкине тӑкнӑ чалкам кӑвак армути тӗмӗсене тӗксӗм шурӑ тӗс ҫапрӗ, Дон леш енчи тирексен тӑррисем сарӑхрӗҫ, садсене антоновка улми шӑрши витерчӗ, инҫетри пӗлӗт хӗррисем кӗркуннехилле ҫуталса тасалчӗҫ, ҫаралса юлнӑ хирсенче кӑнтӑралла вӗҫсе каякан тӑрнасен пирвайхи картисем те курӑнкалама тытӑнчӗҫ.

На выгоне тускло белела отцветшая сизая полынь, верхушки тополей за Доном пожелтели, в садах резче стал запах антоновки, по-осеннему прояснились далекие горизонты, и на опустевших полях уже показались первые станицы пролетных журавлей.

XXI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Унӑн кӑштах кӑвакарса темле тӗксӗм сенкертерех тӗс ҫапнӑ шурӑ ӳчӗ ҫинче ҫинҫешке тарӑн шӑйрӑлчӑксем — вӑлта йӗпписен йӗрӗсем палӑраҫҫӗ.

На белом теле ее, лишь слегка посиневшем, принявшем какой-то голубовато-темный оттенок, виднелись глубокие проколы — следы крючков.

XXI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Унӑн ҫап-ҫара хырса янӑ пуҫӗ тарпа ҫуталса йӑлтӑртатать, чӑлт-шурӑ катанпир кӗпи хӗп-хӗрлӗ пичӗпе хӗвел ҫинче ҫӳресе хӑмӑр тӗс ҫапнӑ мӑйне пушшех тӗксӗмлетсе кӑтартать.

Голо выбритая голова его лоснилась от пота, и безупречно чистая полотняная рубашка еще резче оттеняла багровое лицо и оливковую от загара шею.

VII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Темиҫе ҫӗрте саплӑк ҫине саплӑк лартнӑ, шӑлавар вӗҫӗсене кунчисем ӑшне ҫавӑрса чикнӗ шурӑ чӑлхисем ҫӗтӗлсе пӗтнӗ; ҫавӑнпа куҫ илми ытараймасӑр пӑхать те казак тӑхӑнса ҫӗтейми хулӑн тӗпӗсемпе, йӑлтӑрти ҫутӑ тӗс пуклешкисемпе илӗртсе ӑмсантаракан акӑлчан ботинкисем ҫине.

Белые, многократно штопанные шерстяные чулки, с заправленными в них шароварами, были изорваны; потому-то казак и не сводил очарованного взгляда с английских ботинок, прельщавших его толщиною неизносных подошв, ярко блестевшими медными пистонами.

V // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Куҫне хупрӗ те, питшӑммисем тӗлӗнчи кӗре ӳтне кӑшт палӑрмалла шупка хӗрлӗ тӗс ҫапрӗ, ҫинҫешке те хыткан мӑйӗ ҫинчи кӑвак юн тымарӗ хӑвӑрттӑн талтлатса тапма пуҫларӗ.

Он закрыл глаза, и чуть заметный румянец проступил на его смуглых скулах, на тонкой худой шее напряженно запульсировала голубая жилка.

III // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Хуллен йынӑшса, лаша ашӗ ҫине выртрӗ, пуҫне ҫӗклеме тӑчӗ, анчах юлашки вӑйӗ пӗтсе ҫитрӗ пулас та, хушӑран ҫеҫ чӗтренкелесе илчӗ, куҫӗсене сӳнӗк тӗс ҫапрӗ, мӑйӗ ҫине пӑчӑр-пӑчӑр тар пӗрчисем тапса тухрӗҫ.

На бок лег он с глухим стоном, попытался поднять голову, но, видно, покидали его последние силы; дрожь становилась все реже, мертвели глаза, на шее выступила испарина.

II // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Хӑвӑрт каҫ пулнинчен Егор нихҫан та хӑраманччӗ, анчах инҫетри уйсем хыҫӗнче кун ҫути сӳннӗҫем сӳнсе пычӗ, Егор сиссе те юлаймарӗ — юр ӑшне путнӑ ҫара вӗтлӗхсем кӑваккӑн курӑнса кайрӗҫ, ҫеҫен хире хӑмӑр кӑвак тӗс ҫапрӗ, юлашки ҫутӑ йӑрӑмсене ҫӑтса, ҫӗр тӑрӑх каҫхи сӗмлӗх шума тытӑнчӗ.

Никогда еще Егор так не страшился быстрого наступления вечера, но свет дня уже гас за дальними полями, и не успел Егор опомниться, как засинели нагие, потонувшие в снегах перелески, залиловела степь, и, пожирая последние светлые пятна, стала красться по земле ненасытная темь.

10 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Хальхи вӑхӑта кура, тен, усӑллӑ та пулӗ, влаҫа хӗрлӗ тӗс килӗшет пулсан, эпир те хирӗҫ мар.

А по нонешним временам, гляди, и польза какая будет — раз власти красный цвет по нраву, мы супротив тоже ничего не имеем.

3 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Тусем хушшинчи чӑрсӑр та вылянчӑк юхан шыв Ксенин тӑван ялӗ патӗнче ҫеҫен хир уҫлӑхне тапса тухсан лӑпланма тытӑнать, кунта вара, тайгара кӗрлесе юхнӑ хыҫҫӑн, авӑрсем тӗлӗнче юлашки сап-сарӑ ҫулҫӑсемпе выляса, йӑвашшӑн та шӑппӑн юхать, ун ҫинче шурӑ пӗлӗтсем, хӑмӑр тӗс ҫапнӑ кӗрхи ҫырансем курӑнаҫҫӗ.

Своенравно и диковато игривая в горах, река начинала смиряться, когда вырывалась на степной простор около ее родной деревни, а здесь, после своего таежного разгула, текла покорно и тихо, отражая белые облака, порыжелые осенние берега, играя в омутных водоворотах последними яркими листьями.

26 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Шыв хӗрринченн паршӑсем ҫине кӗме пӗр начар кӗпер пулнӑ; вӑл кӗпер ҫинче пӗр «переселенный» теекен хушаматлӑ чиновник тӑнӑ, тата тӗс кайнӑ тумтирлӗ студент, тата шурӑ, кӗске тумтирсемпе икӗ матрос тӑнӑ, вӗсенчен пӗрин аллинче хут, тепӗрин аллинче шут пулнӑ.

На жиденьком помосте, соединявшем берег с баржей, стоял чиновник, по народному прозвищу, «переселенный», стоял студент в полинявшем мундире и два матроса в белых куртках, — один с тетрадью, другой с счетами.

II // Михаил Акимов. Николай Телешов. Нуша. Михаил Акимов куҫарнӑ. Хусан, 1906. — 19 с.

Ҫамрӑк, анчах тусан ларса тулнипе ватӑ тӗс ҫапнӑ хӑмӑртарах симӗс ҫулҫӑсене ҫумӑр часах ҫӗнетсе ячӗ.

Дождь обновил молодую, но старчески серую от пыли листву.

LXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Хӑмӑр тӗс ҫапнӑ ҫул хыттипе утрӗҫ.

Шагали по коричневому настилу дороги.

XXII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.