Corpus of the Chuvash language

Ӗлӗк ҫӳреме май пулман вырӑнсем витӗр шоссе ҫулӗсем тӑваҫҫӗ, электричествӑпа ҫӳрекен поездсем часах чупма пуҫлӗҫ.

Через непроходимые ранее леса идут шоссейные дороги, бегут электрические поезда.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темӗн чухлӗ фабрикӑсемпе заводсенче хӑма, фанера, хут тӑваҫҫӗ; йывӑҫ пӑрахӑҫӗсенчен — уксус, спирт туса кӑлараҫҫӗ.

На многочисленных фабриках и заводах изготовляются доски., фанера, бумага; из древесных отбросов —уксус, спирт.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑн пек ҫулсене те халӗ тӑваҫҫӗ.

И такие дороги строятся.

Тайгари ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта темиҫе пысӑк завод, вӗсем ҫак вырӑнти чӗртаварсенчен ҫӗре ҫӗнетмелли удобренисем тӑваҫҫӗ.

Это несколько больших заводов, вырабатывающих из местного сырья разнообразные удобрения.

Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумай вырӑнсенче кайӑкҫӑсен колхозӗсем тӑваҫҫӗ.

Созданы во многих местах охотничьи колхозы.

Кайӑк тир хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тата тискер кайӑк фермисем те тӑваҫҫӗ, вӑл фермӑсенче сайра-хутра ҫеҫ тӗл пулакан тискер кайӑксене — собольсене, юссене, сӑсарсене, хура-хӑмӑр тилӗсене пӑхса усраҫҫӗ.

Устраиваются также звериные фермы, где содержатся наиболее редкие звери — соболя, горностаи, куницы, чернобурые лисицы.

Кайӑк тир хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӑна тискер кайӑк ӗрчетӗр тесе тӑваҫҫӗ.

Это делается для того, чтобы зверь размножился.

Кайӑк тир хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗнӗ ҫулсем тӑваҫҫӗ, ятарласа пӑр ҫулсем те тӑваҫҫӗ: нумай пӗрене тиенӗ йывӑр ҫунасем ҫав ҫулсем тӑрӑх ҫӑмӑллӑн шӑваҫҫӗ.

Проводятся новые дороги, устраиваются особые ледяные дороги, по которым легко скользят сани, нагруженные тяжелым грузом бревен.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Верхоянск хулинче те пахча-ҫимӗҫӗ лартса тӑваҫҫӗ.

Даже в городе Верхоянске выращиваются овощи.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Совхозсем тӑваҫҫӗ, унта якутсем выльӑх-чӗрлӗхе тӗрӗс епле тӑрантарса пӑхса усрама вӗренеҫҫӗ.

Создаются совхозы, где якуты узнают, как правильно содержать скот и ухаживать за ним.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗр вырӑнта пурӑнмалли ялсем, культбазӑсем, шкулсем тӑваҫҫӗ, тайгана нумай тавар турттара-турттара пыраҫҫӗ.

Строятся оседлые поселения, культбазы, школы, в тайгу завозится много различных товаров.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пуринчен хакли — Хибин апатичӗ, унтан ҫӗре ҫӗнетмелли лайӑх удобрени тӑваҫҫӗ.

Особенно ценным оказался хибинский апатит, из которого получается хорошее удобрение для почвы.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑлан ӗрчетекен совхозсем тӑваҫҫӗ.

Созданы оленеводческие совхозы.

Тундрӑра пӑлан ӗрчетесси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта пӑлансене чиртен сыватаҫҫӗ тата чиртен сыхлакан прививкӑсем тӑваҫҫӗ.

где оленей лечат и делают им предохранительные прививки.

Тундрӑра пӑлан ӗрчетесси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тата хӗрлӗ чумсем те тӑваҫҫӗ.

Устраиваются также красные чумы.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта культбазӑсем тӑваҫҫӗ.

Там создаются культбазы.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗрлӗ ҫӗрте ҫӗнӗрен поляр станцийӗсем тӑваҫҫӗ.

Строятся в различных местах новые полярные станции.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Траулер ҫинчех пулӑ шӑммисенчен шӑмӑ ҫӑнӑхӗ тӑваҫҫӗ, треска пӗверӗнчен пулӑ ҫӑвӗ шӑратса кӑлараҫҫӗ.

Здесь же на траулере из костей делают костяную муку, а из тресковой печени вытапливается рыбий жир.

Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пулла тӑварлаҫҫӗ, типӗтеҫҫӗ, тӗтӗмлеҫҫӗ (коптить тӑваҫҫӗ).

Рыбу солят, сушат, коптят.

Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пулӑ вазисем тӑваҫҫӗ.

Устраиваются рыбные базы.

Полярти промысла хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.