Corpus of the Chuvash language

Пушӑ хирсен зонинчи ӗҫҫыннисем икӗ йышши пусмӑр айӗнче пурӑннӑ: пӗр енчен, вӗсене патша генералӗсем, тепӗр енчен, хӑйсен ханӗсем (патшисем), байӗсем (пуянсем) тата муллисем (пупӗсем) пусмӑрланӑ.

Трудящиеся зоны пустынь жили под двойным гнетом — царских генералов и собственных ханов (царей), баев (богачей) и мулл (священников).

Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен пушӑ хирсен зонинчи халӑх мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Икӗ кунтан пирӗн караван ҫав кӗтӗве хӑваласа ҫитрӗ.

Через 2 дня наш караван нагнал ушедшее стадо.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Эпир кунта канма чарӑнтӑмӑр та икӗ талӑк пурӑнтӑмӑр.

Мы остановились на отдых и провели здесь двое суток.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта Кара-Кум тата Кызыл-Кум ятлӑ хӑйӑрлӑ пушӑ хирсем урлӑ икӗ пысӑк шыв ҫеҫ юхса каҫса, Арал тинӗсӗ хӗррисем патне ҫитеҫҫӗ.

Только две большие реки пересекают песчаные пустыни Кара-кум и Кызыл-кум и доходят до берегов Аральского моря.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Икӗ уйӑх хушши эпӗ типӗ ҫеҫенхирсенче ҫӳрерӗм.

Два месяца я пробыл в сухих степях.

Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Каспий тинӗсӗнчен ҫурҫӗрелле, Атӑлӑн анатри юхӑмӗн икӗ енӗпе, тата малалла хӗвелтухӑҫнелле те, Китай чикки патне ситичченех, типӗ ҫеҫенхир зони выртать.

На север от Каспийского моря, по обеим сторонам нижнего течения Волги и дальше на восток, до границ Китая, лежит зона сухих степей.

6. Типӗ ҫеҫенхирсен зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫулсем икӗ енӗпе те ӗретӗн-ӗретӗн йывӑҫ тӗмӗсем лартса тухнӑ, ӗретпе ӗрет хушшине пӑртак хушӑ хӑварнӑ.

По обе стороны от дорог тянутся на некотором расстоянии друг от друга узкие зеленые полосы.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халӗ ҫавӑн пек икӗ пысӑк электростанци лартнӑ: пӗри — Ленин ячӗпе тӑракан Шатура станцийӗ, вӑл Мускавран хӗвелтухӑҫ еннелле 135 километрта, тепри — Ленинград патӗнчи «Красный Октябрь» ятлӑ электростанци.

Две большие электростанции: Шатурская электростанция имени Ленина в 135 км на восток от Москвы и «Красный октябрь» под Ленинградом.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность епле ӳссе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Карта ҫине пӑхӑр-ха: хутӑш вӑрмансен зонинче икӗ пысӑк промышленноҫлӑ района палӑртнӑ.

Посмотрите по карте: два больших промышленных района обозначены в зоне смешанных лесов.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность епле ӳссе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Икӗ ҫул хушшинче поляр ункин леш енче промышленноҫлӑ хулапа порт ӳссе ларчӗ.

В два года за полярным кругом возник промышленный город и порт.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта — фабрикӑсемпе заводсем, икӗ хутлӑ ҫуртсем, больницӑсем, клубсем, магазинсем, кино пур.

с заводами и фабриками, с двухэтажными домами, больницами, клубами, магазинами, кино.

Тайгара хуласем лартни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Лена шывӗн вӑта ҫӗрти тата анатри юхӑмӗ тӑрӑх икӗ енӗпе те темӗн пысӑкӑш ҫӗр лаптӑкӑшӗнче якутсем пурӑнаҫҫӗ.

По обеим сторонам среднего и нижнего течения Лены на большом пространстве живут якуты.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Bechstein тата Steinway & Sons фирмӑн икӗ роялӗ.

Bechstein и два рояля фирмы Steinway & Sons.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

Икӗ ҫул иртсен вӑл тӗп хулана таврӑннӑ, апла пулин те Сарӑтура вырнаҫнӑ вӑхӑтра вӑл хулан музыка пурнӑҫне лайӑх витӗм кӳме ӗлкӗрнӗ.

Спустя два года она вернулась в столицу, успев за время нахождения в Саратове оказать положительное влияние на музыкальную жизнь города.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

1902 ҫулхи юпан 28-мӗшӗнче училищене савӑнӑҫлӑ уяв ирттерсе уҫнӑ, икӗ кун хушшинче халӑх умӗнчен нумай концерт лартнӑ.

28 октября 1902 года прошло торжественное открытие училища, сопровождаемое многочисленными концертами в течение двух дней.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

1886/1887 вӗренӳ ҫулӗнче вӗсем 101 ҫын пулнӑ, 1895 ҫул тӗлне вӗсен шучӗ пушшех те икӗ хут ӳснӗ.

В 1886/1887 учебном году их было 101 человек, а к 1895 году их число и вовсе удвоилось.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

1928-1936 ҫулсенче чукча авиацийӗ йӗркелеме пуҫланӑ, икӗ тӗп аэропортран пӗри Анадырь пулса тӑнӑ.

В 1928 - 1936 годах началось становление чукотской авиации, одним из двух главных аэропортов стал Анадырь.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Икӗ район йӗркеленӗ: Чукотка тата Анадырь районӗсем.

Были созданы два района: Чукотский и Анадырский.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Ҫурлан 2-мӗшӗнче Александр ансӑр сӑмсахӗ ҫинче пӗрремӗш ҫурта (ӑна икӗ эрне хушшинче хӑпартнӑ) туса пӗтернӗ, тепӗр ҫурт ҫине Ново-Мариинск постне туса хурса сӑвапланӑ, фотограф документлӑ сӑнсем ӳкерсе илнӗ.

2 августа завершилось строительство первого дома на косе Александра (был возведён за две недели), на следующий был создан и освящён пост Ново-Мариинск, фотограф сделал серию документальных снимков.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Вырӑс ҫулҫӳревҫисем, Азин ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ пайне ҫитсен, Чукотка халӑхӗсем хуҫалӑхпа йӑла йӗрки тӗлӗшпе икӗ ушкӑна пайланнине асӑрханӑ: куҫса ҫӳресе пӑлан ӗрчетекенсем (эвенсем, коряксем, чукчасем, юкагирсем) тата тинӗсри тискер кайӑксем тытаса пӗр вырӑнта пурӑнакансем (керексем, эскимоссем, чукчасем).

Русские землепроходцы, прибыв в северо-восточную чать Азии обнаружили разделение народов Чукотки на две группы по хозяйственно-бытовому укладу: кочевые оленеводы (эвены, коряки, чукчи, юкагиры) и оседлые морские зверобои (кереки, эскимосы, чукчи).

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97