Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

чӗлхене (тĕпĕ: чӗлхе) more information about the word form can be found here.
Аптӑранӑскер чӗлхене ҫыртрӑм.

Я только головой покачал и отвернулся.

Ырӑ ӗҫсен команди // Николай Ишентей. Николай Ишентей. Ырӑ ӗҫсен команди. Дмитрий Суслин куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2013. — 24 с.

Кӗскен каласан, куҫаруҫӑн тӑван чӗлхене, унӑн лексикин нумай енлӗ пуянлӑхӗпе синтаксисне тӗплӗн те тарӑннӑн тишкерсе вӗренес енӗпе пайтах тимлесе тӑрӑшма тиврӗ.

Help to translate

Куҫаракантан // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 502–503 с.

Эсӗ эппин вырӑсла чӗлхене ӑнланатӑн-и?

Help to translate

Пысӑк хыпар // Илпек Микулайӗ. Юрий Сотник. Курман-илтмен кайӑк; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 29–33 с.

Сӗнчелсем ҫакна йӑлтах тӑван чӗлхене тӗпе хурса тӗпчеҫҫӗ, ахальтен мар-ҫке шкул чӑваш чӗлхине тарӑн вӗрентекенни шутланать.

Help to translate

Тӗллев — чи лайӑххи пуласси // Ирина КУЗЬМИНА. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 7-8 стр.

Хаҫат кӑларма тыттӑннин тӗллевӗ тӑван чӗлхене манма, пӑрҫа пек сапаланма пуҫланӑ халӑхӑмӑра пӗр чӑмӑра пуҫтарасси, чӑваш сӑмахне уҫҫӑн янратса хамӑрта мӑнаҫлӑх туйӑмӗ ҫуратасси.

Цель издания газеты — собрать народ, который начал забывать родной язык, стал рассыпаться, как горох, и возродить чувство гордости громко произнося чувашское слово.

Журналистикӑна чунтан парӑннӑ // Николай ЛАРИОНОВ, Алена АЛЕКСЕЕВА. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 5 стр.

Чӗлхене чарманшӑн ыранах хӗстереҫҫӗ, — терӗ Агашӑ хуллен ҫапах та ҫирӗппӗн.

Меня за мой язык не ныне завтра притянут и прижмут, — тихо, но упорно говорила Агаша.

12 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Пӗчӗккӗн чӗлхене вӗрентме пуҫлас шанӑҫ та ҫук мар.

Не скажешь что нет никаких шансов, чтобы начинать постепенно учить язык.

Яшпашьелсем // Константин МАЛЫШЕВ. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 3 стр.

Ҫитӗнекеннисем урӑх чӗлхене тӑван тесе йышӑнса пынӑран хамӑрӑнни ял хапхи тӗлне ҫитиччен мар, тӗпелтен те тухмасть Яш-пашьелӗнче…

Из-за того, что подростки воспринимают другой язык как родной, свой родной язык не то что доходит до ворот деревни, а он даже не выходит из дому Иж-Борисикинцев...

Яшпашьелсем // Константин МАЛЫШЕВ. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 3 стр.

«Кавказ наци сӑнӗллӗ ҫын» тенӗ пекех кунта та чӑваш сӑнлӑ ҫынсем тӑван чӗлхене пӗлмесӗр пӗр-пӗрин хушшинче вырӑсла калаҫса ҫӳреҫҫӗ.

Как и «человек кавказской внешности» здесь чуваши не зная родного языка разговаривают друг с другом на русском языке.

Яшпашьелсем // Константин МАЛЫШЕВ. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 3 стр.

«Пӗр-пӗр патшалӑхра пурӑнас-тӑвас пулсан, унти чӗлхене пач та пӗлмесен те, ҫӗршывра 2-3 уйӑх хушшинче унти халӑхӑн калаҫу чӗлхине ҫеҫ мар, ҫав чӗлхен грамматикине те тӗпӗ-йӗрӗпех пӗлнӗ пулӑттӑм», — тесе калатчӗ атте.

Help to translate

Раҫҫей ӑслайӗнчи ҫут(ӑ) сӑнар // Леонид Атлай. https://chuvash.org/content/5075-%D0%A0% ... D1%80.html

Пӗр-пӗр мучие хурана яран та, вӑл ав чӗлхене ҫӑтса ямалла лайӑх ирӗлсе пиҫет…

А деда подвалишь в котел, и такой из него навар получается…

XXVII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Анчах, кунта, хӑйӗн ентешӗсем хушшинче, — вӗсен влаҫ умӗнчи темиҫе ӗмӗр капланса пынӑ шиклӗх туйӑмне аркатса яма, авалтан юлнӑ юрӑхсӑр йӑлисене салатса тӑкма, хӑйсен чӑн-чӑн тӗрӗс ӗҫӗ ҫинчен ӑнлантарса пама тата пӗрле ертсе кайма, — ҫав манӑҫа пуҫланӑ урӑх чӗлхене лайӑхрах пӗлни, калаҫура пиҫӗрех пулни, калас сӑмахсен витерӳллӗ хӑватне малтан ӗненсе тӑни кирлӗ.

А тут, с земляками, требовались иной, полузабытый, черноземный язык, ящериная изворотливость, какая-то большая сила убеждения, — чтобы уничтожить напластовавшийся веками страх ослушания, раздавить косность, внушить чувство своей правоты и повести за собой.

XVII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Хальхи вӑхӑтра пирӗн хамӑр тӑван чӗлхене нихӑҫанхи пек та хакламалла, ҫавӑн пекех пирӗн чӗлхе тӗрлӗлӗхшӗн кар тӑмалла, мӗншӗн тесен нумай енлӗх, кӑткӑслӑх кирек мӗнле тытӑм чӗрӗлӗхӗн тӗп факторӗ пулса тӑрать!

И мы сегодня как никогда должны ценить свой родной язык, а также выступать за языковое многообразие, ибо многообразие является важным фактором жизнедеятельности любой системы!

«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737

Тӑван чӗлхе пӗлтерӗшӗ ҫинчен питӗ нумай калаҫма пулать, ҫавра сӗтелсем ирттерсен те, нарӑс тата ака уйӑхӗнчи культура талккӑшӗнче студентсемпе учреждени ӗҫченӗсене хӑваласа ярсан та, вӗсене сӑвӑ вулаттарсан та е хӗрӳллӗ сӑмах калаттарсан та…, анчах эпир тӑван чӗлхепе усӑ курмасан, ҫыру ҫырмасан, вуламасан, кашни кун май килнӗ таран калаҫмасан, чӑвашла ача-пӑча сачӗсем, шкулсем уҫмасан, культурӑпа ӑслӑлӑх тата популярлӑ пулӑмсем йӗркелесе ирттермесен, е сахалтан тӑван чӗлхене хисепленине кӑтармасан - пире ни хисеплемӗҫ, ни хамӑр чӗлхемӗре упраса хӑвараймӑпӑр.

Можно много и долго говорить о значимости родного языка, проводить круглые столы, «заспамить» культурное пространство в феврале и в апреле, согнав студентов и работников учреждений, чтобы те прочитали стих или сказали пламенную речь, но если мы не будем пользоваться родными языками, на них писать, читать, говорить каждый день при первой возможности, создавать садики с чувашским языком, школы, организовывать не только культурные, но научные и научно-популярные мероприятия, да и просто показывать свое уважение к родной речи — ни нас не будут уважать, не мы не сможем сохранить наш язык.

«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737

Енчен те этеплӗх компенсацийӗ пек влаҫсем пирӗн чӗлхемӗрпе саламлаҫҫӗ, сӑвӑ вулаҫҫӗ е юрлаҫҫӗ ҫавнашкал чӗлхемӗре сӑнарлӑ функцисем параҫҫӗ пулсан та — упча «тулашне» кӑларса тӑратнӑ чӗлхе маргиналлӑ чӗлхе пулса каять, ку вара чӗлхене упрама та, ӑна аталантарма та ниепле те пулӑшмасть.

А язык выставленный «на задворки» социума превращается в маргинальный язык и даже если в качестве моральной компенсации со стороны властей ему придают символические функции, когда можно поприветствовать на языке, прочитать стих или спеть песню - это практически никак способствует ни сохранению языка, ни тем более его развитию.

«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737

Ашшӗ патне вӗренсе таврӑннӑ, тет те, хайхи йӑлт латинла калаҫать, тет, хамӑрӑн православнӑй чӗлхене те манса кайнӑ, тет, пур сӑмаха та «ус» тесе вӗҫлет, тет: кӗреҫи унӑн — кӗрӗҫеус, хӗрарӑм — хӗрарӑмус.

приехал к отцу и стал таким латыньщиком, что позабыл даже наш язык православный, все слова сворачивает на ус; лопата у него — лопатус, баба — бабус.

Умӗнхи сӑмах // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.

Иртнӗ каҫ «чӗлхене» эсӗ тытса килтӗн-и?

Прошлой ночью ты «языка» поймал?

XXIII // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Пирӗн «чӗлхене» персе пӑрахма пултараттӑр вӗт!

Еще ухлопали бы нашего «языка»!

XXII // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Тӑван чӗлхене вӗрентекене ӗҫ укҫи хушса тӳлеҫҫӗ.

А у учителя родного языка были доплаты к зарплате.

Геннадий Волков: «Пурне те ашшӗ-амӑшӗн чӗлхине упрама пиллетӗп» // Тантӑш. http://yaltch.cap.ru/news/2010/02/02/gen ... -am258sh27

— Вӑл халӑх кун-ҫулне палӑртакан чӗлхене вӗрентет, ҫавӑнпа ӑна та, чӗлхене те уйрӑм пӑхмалла.

— Он учит тот язык, который определяет будущее народа, поэтому и учитель, и язык требуют особого внимания.

Геннадий Волков: «Пурне те ашшӗ-амӑшӗн чӗлхине упрама пиллетӗп» // Тантӑш. http://yaltch.cap.ru/news/2010/02/02/gen ... -am258sh27

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed