Corpus of the Chuvash language

Унпа килӗшӳллӗн, чӑваш чӗлхи — патшалӑх чӗлхи, ҫавӑнпа та унпа ҫынсемпе ӗҫленӗ ҫӗрте туллин усӑ курмалла.

Исходим из того, что чувашский язык - государственный в нашей республике и должен быть полноценно представлен, в том числе и в сфере обслуживания.

Пӗрлӗхлӗ чӗлхе // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Прес-релизра палӑртнӑ тӑрӑх: «Кунта патшалӑх символикипе, наци геральдикипе тата ун историйӗпе ҫыхӑннӑ пур документ, мультимедиллӗ информаци те тупма пулать».

«Здесь собрана и доступна вся документная и мультимедийная информация, связанная с государственной символикой, национальной геральдикой и их историей, а также деятельностью первых лиц нашей республики», - отмечалось в пресс-релизе.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫак акцисӗр пуҫне ЧР Патшалӑх символӗсен кунне халалланӑ урӑх мероприятисем те пулса иртнӗ.

Что касается других мероприятий, приуроченных ко Дню государственных символов ЧР.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Палӑртса хӑвармалла, 2014-мӗш ҫулхи пуш уйӑхӗнче Чӑваш Ен Минюсчӗ «Ирӗклӗхе» патшалӑх регистрацине паман.

Стоит отметить, что в марте 2014 года Минюст Чувашии отказал «Ирӗклӗх» в государственной регистрации.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Чӑваш Енре Патшалӑх символӗсен кунне ирттернӗ.

День государственных символов Чувашской Республики, 29 апреля.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Воронежӑн патшалӑх университетӗнче Ахмед ибн Фадланӑн бюстне (палӑкне) уҫнӑ.

В Воронежском государственном университете 4 мая состоялось открытие бюста Ахмеда ибн Фадлана.

Раҫҫейре Ибн Фадлана халалланӑ палӑк пулӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Паян, ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче «Ирӗклӗх» совечӗн председателӗ Дмитрий Степанов Шупашкарти Ленин районӗн судне кайса патшалӑх органне ҫӑхав ҫырнӑ, Минюстӑн йышӑнӑвне тепӗр хут пӑхса тухса саккунлӑ майпа регистрацилеме ыйтнӑ.

Сегодня, 14 мая, председатель совета «Ирӗклӗх» Дмитрий Степанов обратился в Ленинский райсуд Чебоксар с требованием признать отказ Минюста незаконным и обязать госорган зарегистрировать организацию.

«Ирӗклӗх» чӑваш пӗрлешӗвне регистрацилеменшӗн суда панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Патшалӑх регистрацине пама ирӗк паманшӑн Чӑваш халӑхӗпе культура чӗрӗлӗвӗн пӗрлешӗвӗ суда панӑ.

Чувашское общество национально-культурного возрождения «Ирӗклӗх» обратилось в суд, оспаривая отказ в государственной регистрации.

«Ирӗклӗх» чӑваш пӗрлешӗвне регистрацилеменшӗн суда панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Укҫа-тенкӗ информацине Чӑваш Ен патшалӑх органӗсен порталӗ ҫинче вырнаҫтарнӑ.

Финансовая информация размещена на портале органов власти Чувашии.

Чӑваш Ен пуҫлӑхӗ тупӑшӗ пирки отчёт панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑваш элчисен шутнӗ Илле Иванов поэт тата шурналҫӑ, Евгений Турхан ҫыравҫӑ, Виталий Родионов поэт, литературовед, Эдуард Лебедев чӗлхеҫӗ кӗнӗ (юлашки иккӗшӗ — Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗн элчисем).

В состав чувашской делегации вошли поэт и журналист Илле Иванов, писатель Евгений Турхан, поэт и литературовед Виталий Родионов и лингвист Эдуард Лебедев (последние двое - представители Чувашского государственного института гуманитарных наук).

Чӑваш делегацийӗ Турцири кӗнеке уявӗнче пулса курнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫавӑнпа та Курултай ҫакнашкал тӗллевсем лартнӑ: Пушкӑртра тутар чӗлхине патшалӑх чӗлхин статусне парасси тата «Ӗпхӳ кӗпӗрнине Тутар Республикипе пӗрлештересси» референдум ӗҫне хута ярасси.

В связи с этим Курултай заявил о намерении, во-первых, добиться придания татарскому языку статуса государственного на территории Башкортостана, а во-вторых, запустить процедуру референдума «о присоединении части Уфимской губернии с татарским населением к Республике Татарстан».

Тутарсен курултайӗ Пушкӑртӑн пӗр пайне Тутарстанпа пӗрлештересшӗн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Анчах та ҫакӑнпа Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗн ӑсчахӗсем килӗшмен.

Ученые из Чувашского государственного института гуманитарных наук не поддержали инициативу Конгресса.

Чӑваш орфографи словарьне кӑларас ӗҫе 2015-мӗш ҫула куҫарнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑхӑт иртнӗ май тӗрӗк (пӑлхар чӗлхипе калаҫакан) патшалӑх тӳрисем славян халӑхӗпе пӗрлешсе кайнӑ, ҫакна пула болгар нацийӗ пулса кайнӑ.

С течением времени тюркская (булгароязычная) верхушка государства была ассимилирована славянами, в результате чего сложилась болгарская нация.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Маларах «Ирӗклӗх» хастарӗсем Минюст йышӑнӑвне саккунсӑр тесе патшалӑх регистрацине пама ыйтнӑччӗ.

Активисты «Ирӗклӗх» требовали признать незаконным решение Минюста отказать им в государственной регистрации.

Суд "Ирӗклӗхе" регистрацилеме килӗшмен // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫавӑн пекех ҫӗнӗ тӳрлетӳсен хушшинче «халӑхра чӑваш чӗлхин статусне ҫӗклемеллине» палӑртса хӑварнӑ, хаклӑхсен хушшине «гражданла общество», «правӑсене ӑнланни» тата «Раҫҫей Федерацийӗ - чӑннипех демократла, цивилизациллӗ тата федеративлӑ патшалӑх» текен сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене хушнӑ.

Появилась в уставе и фраза о необходимости «повышения социального статуса чувашского языка в обществе», а среди ценностей - «гражданское общество», «правовое сознание» и «Российская Федерация как подлинно демократическое, цивилизованное и федеративное государство».

Ӑҫта пурӑнассине нацие хӑйне суйлама паракан правӑна ЧНК уставне кӗртнӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Патшалӑх ҫарӗсене Луганск тата Донецк «халӑх республикин» сепаратисчӗсем хирӗҫ тӑраҫҫӗ.

Правительственным силам противостоят сепаратисты так называемых Луганской и Донецкой народных республик.

Луганскри завода Чӑваш Ене куҫарнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑвашсен ятӗнчен презентацире ЧПГИ пуҫлӑхӗ Юрий Исаев, Патшалӑх канашӗн депутачӗ Петр Краснов, Чӑваш Ен Вӗренӳ министӑрӗн ҫумӗ Сергей Кудряшов, Наци Вулавӑшӗн директорӗ Светлана Старикова, чӗлхеҫӗсем Николай Егоров, Геннадий Дягтерев тата ЧНК президенчӗ Николай Угаслов тухса калаҫӗҫ.

С чувашской стороны на презентации выступят директор ЧГИГН Юрий Исаев, депутат Госсовета Петр Краснов, замминистра образования Чувашии Сергей Кудряшов, директор Национальной Библиотеки Светлана Старикова, лингвисты Николай Егоров, Геннадий Дегтярев и Виталий Сергеев, а также президент ЧНК Николай Угаслов.

Шупашкарта турккӑ ӑсчахӗсен ӗҫӗҫене хӑтласшӑн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Палӑртса хӑваратпӑр, паллӑ пулӑма Раҫҫей Федерацийӗн сенаторӗ Вадим Николаев, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» регионти политика партийӗн Секретарьӗн ҫумӗ Николай Владимиров, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Альбина Егорова хутшӑннӑ.

Отметим, в расширенном заседании коллегии Минздрава Чувашии также принимали участие сенатор Российской Федерации Вадим Николаев, Председатель Госсовета Чувашии Альбина Егорова, заместитель Секретаря регионального отделения партии «Единая Россия» Николай Владимиров.

Чӑваш Республикин Сывлӑх сыхлав министерствин коллегийӗн анлӑ ларӑвӗ иртнӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. http://gov.cap.ru/chuv/news.aspx?guid=a8 ... afdcc38250

Савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура хисепе тивӗҫнисене патшалӑх наградисене парса хавхалантарнӑ.

В рамках совещания медицинским работникам были вручены награды.

Чӑваш Республикин Сывлӑх сыхлав министерствин коллегийӗн анлӑ ларӑвӗ иртнӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. http://gov.cap.ru/chuv/news.aspx?guid=a8 ... afdcc38250

Ҫак чечекленекен ҫӗршыв ҫине, ҫак тӗксӗм ӳтлӗ вӑйлӑ ҫынсем ҫине Европӑри пӗр патшалӑх кӑна мар ӑшшӑн пӑхать.

Уже не одно европейское государство посматривает с жадностью на этот цветущий уголок земли, на этих сильных темнокожих людей.

Вӗҫӗ // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.