Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫав Йӑван пӗр карчӑкра[н] ыйтать тит:
2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.
— Йӑванӑ[н] лашине пуссан чӗрӗлет, — тесе калать тит.
2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.
Ҫакӑ икӗ ачи[н] та ҫӗтӗк тумтир [анчах] тит.
1. [Икӗ Йӑван] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 47-57 с.
Н.Г. ИЛЬИНА, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Юмах стилӗ пирки М.Я. Сироткин тӗрӗс асӑрханӑ, вӑл ҫапла ҫырать: «Сказка избегает углубленной мотивировки событий, развернутого показа и детализации внешнего облика и характера персонажей, а также окружающей их обстановки. Подмечается только крупное, броское» (паллӑ туни пирӗн. — Н.И. ).
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Сӑмахран, Н.Ф. Данилов «Чӑваш юмах-халапӗсем» кӗнекен ӑнлантару пайӗнче ҫапла ҫырни пур:В частности, в разделе примечаний книги «Чӑваш юмах-халапӗсем» Н.Ф. Данилов пишет,
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Ҫавӑн пекех Н.В. Никольский фондне кӗрекен томсенчен ҫаксене пӑхса тухнӑ: 144—147, 150—151, 153—154, 156, 159—160, 162, 167, 173— 174, 176—179, 183, 204, 207—210, 213, 223, 230—233, 236—237, 239—240, 243, 246—247, 252, 254, 267—268, 272, 274, 287, 305—306, 308, 319, 320, 326, 329, 331—332, 344, 347, 354, 358, 371.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
1. «Паттӑр юмахӗсем» пухха хатӗрленӗ чухне чӑн малтан Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх архивӗнче упранакан Н.И. Ашмарин фондӗнчи томсенчен ҫирӗмӗшне пӑхса тухнӑ: I пайран 5—8, 21—33, 808-мӗш томсене тата III пайран 5—6-мӗш томсене.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Н. Зарипов: «Ытти халӑхсенни пекех, пушкӑрт паттӑр юмахӗсенче пулӑ ҫинӗ хыҫҫӑн хӗрарӑм пӗтӗленни ҫинчен калакан мотив тӗпре. Ҫак мотива М.Х. Мингажетдинов пулӑ кульчӗпе ҫыхӑнтарать, урӑхла каласан, пулла ҫынсем тотем вырӑнне хунӑ», — тесе ҫырать.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Н.И. Егоров шухӑшӗпе, юмахри старик сӑнарӗ ӑрулӑх тапхӑрӗнчи ҫемье пуҫне калӑпласа тӑрать:По мнению Н.И. Егорова, в данном образе могло получить воплощение представление о старейшине рода.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
«Анчах саламаликшӑн хӑйне май сюжетпа композици меслечӗсем характерлӑ. Паттӑр юмахӗсенче аҫтаха (ҫӗлен) тӗп героя хирӗҫ активлӑ кӗрешет, ҫапӑҫу виҫӗ хутчен пулса иртет, юмахҫӑ тытӑҫӑвӑн кашни самантне тӗплӗн ӳкерет. Саламаликра вара ҫапӑҫу пӗр хутчен ҫеҫ пулса иртет, вӑл кӗске, кашни самантне сӑнлани ҫук. Тӗп герой ҫӗлене нимӗнле вӑй хумасӑр, ҫӑмӑллӑн ҫӗнтерет, тӑшман ӑна хирӗҫ тӑмасть те пек», — тесе ҫырать Н.И. Егоров.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Н.И. Егоров чӑваш паттӑр юмахӗсенчи ҫапӑҫу сценипе саламаликри ҫапӑҫу сцени хушшинче нумай пӗрпеклӗх курать.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
[…] «Ху тарса юпаран иртрӗн, тарса хӑтӑлайман пулсан ҫитнӗ майпах пӗтернӗ пулӑттӑм», — тенӗ (хӗр. — Н.И. ).
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
1. Ҫак пухха кӗнӗ текстсенчен вун саккӑрӑшӗ Н.П. Андреев кӑтартмӑшӗнчи 300 А (ҫӗлене ҫӗнтерекен) сюжетпа пӗрлешеҫҫӗ.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
П.Н. Метин «Сатира и юмор в чувашских народных сказках» ӗҫӗнче чӑваш юмахӗсенчи кулӑша тӗпченӗ.Интересна статья П.Н. Метина «Сатира и юмор в чувашских народных сказках».
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Сӑмахран, «лешсем (ватӑсем. — Н.И. ) вара паттӑра кӑмӑлӗсем ҫаврӑннипе пиллеҫҫӗ те пӗрпӗр асамлӑ япала е асамлӑ хӑват туянтарса яраҫҫӗ», — тесе ҫырать Н.Ф. Данилов.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Уйрӑмах ӑнлантарусемпе нумай ӗҫленӗ: кашни текста кам, хӑҫан, ӑҫта, мӗнле ҫырса илнине кӑтартнӑ; ӑна Н.П. Андреев кӑтартмӑшӗнчи хӑш сюжет номерӗпе тӳр килнине палӑртнӑ; юмах тӗп шухӑшне уҫса панӑ, хӑш-пӗр юмах ытти халӑх хушшинче мӗн тери анлӑ сарӑлнине асӑрхаса иртме, вӗсене танлаштарса пӑхма тӑрӑшнӑ; кивелнӗ сӑмахсене ӑнлантарнӑ.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Н.Ф. Даниловӑн «Чӑваш халӑх юмахӗсем» пухха академилле кӑларӑм теме те пулать.Сборник Н. Данилова достоин называться академическим изданием.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
Н.Н. Щекатихин «О некоторых связях чувашского фольклора с источниками кавказского происхождения» тӗпчевӗнче, тӗпрен илсен, чӑваш юмахӗсене Кавказ халӑхӗсен сӑмахлӑхӗнчи тӗслӗхсемпе танлаштарнӑ, параллельсем тупнӑ.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.
«Чувашские сказки» кӗнекен «От института» тесе ят панӑ умсӑмахӗнче Н.В. Шупуҫҫынни чӑваш халӑх сӑмахлӑхӗ пирки, ӑна пуҫтарса тӗпчени ҫинчен ҫырнӑ, хамӑр юмахсем пирки пӗтӗмӗшле сӑмах пуҫарнӑ, ҫав шутра ҫӗленсемпе ҫапӑҫни ҫинчен калакан мотив тӗрлӗ халӑх юмахӗсенче тӗл пулнине асӑрханӑ, «йомах», «йомак» терминсем ҫинче чарӑннӑ, юмахсене ушкӑнлани пур, паттӑр юмахӗсене харкам ушкӑна уйӑрман.
Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.