Corpus of the Chuvash language

Ҫӳлелле шыв сирпӗнет, ҫав вӑхӑтрах тенӗ пек унӑн хӗрлӗ ҫӳҫӗсем ҫиеле тухаҫҫӗ.

Вверх взлетает шумный фонтан, и почти сейчас же рыжие волосы ее появляются на поверхности.

Ҫыран хӗрринчи пӳрт // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Шыв хӑвӑрт чакса пырать, ҫавӑнпа та вӑл ҫиеле персе тухать, — тет рулевой.

Вода быстро спадает, вот он и лезет наверх, говорит рулевой.

«Ашхабад» // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Самнитсем ҫӗнтерессине кӗтсе тавлашнисем хӑйсем ҫиеле тухассине шансах тӑнӑччӗ: ҫичӗ самнит чӗрӗ юлнӑ виҫӗ фракиеца хупӑрласа хӗссе пычӗҫ, лешсем вара, пӗр-пӗрин ҫурӑмӗсенчен тӗренсе виҫӗ енчен тӑрса, хӑйсенчен йышлӑрах самнитсене хирӗҫ мӗнпур вӑйпа кӗрешеҫҫӗ.

Зрители, державшие пари за самнитов, казалось, могли быть вполне уверены в их победе: семеро самнитов окружили и теснили трех оставшихся в живых фракийцев, последние же, тесно став спиной друг к другу, образовали треугольник и оказывали яростное сопротивление превосходящим силам самнитов.

II сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.

Урай варринче ҫаврӑнса-пӗтӗрӗнсе, акатуйӗнчи кӗрешӳҫӗсем евӗр пӗр-пӗрне ҫавӑрса ҫапма сыхласа, ҫиеле тухма ӗмӗтленсе, ӗҫме-ҫиме юлашкисемлӗ сӗтел патнелле чакса-чакса пычӗҫ те вӗсем — Виталий хӗрринерех ларакан сӑра тултарнӑ стаккана яп! ярса тытрӗ те чаш! сапрӗ Бонапарта питрен.

Help to translate

7 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Шӗвӗр!.. — ак, хирӗнсӗ, каллех ҫиеле пӗтӗрӗнсе тухам тенӗ Никандра вӑл, икӗ аллипе те янах айӗнчен тӗкӗлесе, калаҫайми тӑвасла, тӗртет-тӗртет, ӳпӗнтерет-ӳпӗнтерет юр ӑшнелле…

Help to translate

7 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Ҫиеле тухаканни: ку вӑл Виталий-тӗк — аялта выртаканнине тапма-лапчӑтма нӗрсӗрленет; ку вӑл Никандр-тӗк — нӗрсӗрленекентен хӑпма, асар-писере путлантарма талпӑнать.

Help to translate

7 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Пӗрре пӗри, тепре тепри ҫиеле тухать.

Help to translate

7 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Виталий, епле те пулин ҫиеле тухма, «чӗлхесӗр чӗлӗхе» ватма, лапчӑтма-кӑвакартма талпӑнса, ӑҫтан май килнӗ ҫавӑнтан пӑсӑрлантарма вӗтеленсе, Никандра аллипе, урипе, янахӗпе, Чӗркуҫҫийӗпе тапӑнать; кӗлеткепе кӗлетке ҫыхлашса, элес-мелес пӗтӗрӗнет.

Help to translate

7 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Ашӗнче вара унӑн урӑх шухӑшӗ, чӗрере мӗн пуррине, ҫиеле вӑркӑнса тухма хывӑннине пуслӑхпа пусарса тытса чармалли тертленӳччӗ.

Help to translate

6 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Вӗсем мана хӑлхасене те татма пулать тесе кӑтартса пама хӑтланатчӗҫ, анчах унпа мана ӗнентерейместчӗҫ, эпӗ вара хам ҫиеле тухнӑшӑн хӗпӗртесе: — Ҫапах та хӑлхасене татса илмен-ха! — теттӗм.

Они пытались доказать мне, что уши тоже можно рвать, но это не убеждало меня, и я с торжеством говорил: — А всё-таки уши-то не оторваны!

IV. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Йытӑ ҫавӑнтах, ҫиеле хӑпарнӑ хӑлхисемпе пуҫне ҫеҫ кӑтартса, кӳренсе шавлӑн тулхӑрса, каялла ишсе килчӗ.

Собака тотчас же поплыла назад, выставив наружу только одну морду со всплывшими наверх ушами, громко и обиженно фыркая.

III // Григорий Алентей. Куприн А.И. Шурӑ йыта: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 46 с.

Хӗрсе кайнӑ газсемпе вутлӑ шӗвек лавӑна сирпӗтсе кӑларакан тата ҫавӑн пекех питӗ нумай вӗри ҫӑлкуҫсем тӑвакан вулкансем ҫӗр ӑшӗнчен ҫиеле питӗ нумай ӑшӑ кӑларса тӑраҫҫӗ, ҫав ӑшӑ Ҫӗршӗн ним усӑсӑрах пӗтет; хӗвел пайӑркисем Ҫӗре паракан ӑшӑ ҫӗр хуппи ӑшне темиҫе метр тарӑнӑшне кӑна сӑрхӑнса кӗрет.

Вулканы, выбрасывающие раскалённые газы и огненно-жидкую лаву, а также образующие многочисленные горячие источники, постоянно выносят много тепла из земных недр на поверхность, и это тепло теряется для Земли безвозвратно; тепло же, которое дают Земле солнечные лучи, проникает в глубь земной коры только на несколько метров.

2. Тусем – сивӗнекен ҫӗрӗн пӗркеленчӗкӗсем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Аннӑ май вӑл вӗсене каллех шыв айне пытарнӑ, тинӗс тӗпне ҫӗнӗ юшкӑнсем сийленсе пухӑннӑ; темиҫе пиншер ҫулсем иртсен, вӗсем тата хулӑнрах сийпе ҫиеле тухнӑ.

Опускаясь, она прятала их снова под воду, и новые осадки наслаивались на дне, чтобы спустя тысячелетия выйти на поверхность ещё более мощным слоем.

4. Геосинклинальсем — тусен ҫӗршывӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Металлурги кӑмакисенче рудана шӑратнӑ чухне те ҫавӑн пек хупӑ пулать, кунта та ҫӑмӑлтарах веществосем ҫиеле тухаҫҫӗ, вӗсем вара сивӗнсе шлак текен япала пулса тӑраҫҫӗ.

Таким же образом возникает корка при плавке руды в металлургических печах, когда более лёгкие вещества всплывают наверх и, застывая, образуют так называемые шлаки.

1. Ҫӗр тата чи авалхи материксем пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Пӗр чӗрӗкне пуҫласа, эпӗ стамбулкӑна султан табакӗ текен вӗтӗ туранӑ хӗрлӗрех сарӑ табакпа тимлӗн тултартӑм, ҫиеле ҫунакан ӑвӑ хутӑм, вара чӑпӑка вӑта пӳрнепе ятсӑр пӳрнесем хушшине тытса (алла кунашкал тытни мана уйрӑмах килӗшетчӗ), тӗтӗм ӗмме тытӑнтӑм.

Распечатав четвертку, тщательно набив стамбулку красно-желтым, мелкой резки, султанским табаком, я положил на нее горящий трут и, взяв чубук между средним и безымянным пальцем (положение руки, особенно мне нравившееся), стал тянуть дым.

XIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Вӑл кирек кампа калаҫсан та ҫиеле тухма пултаратчӗ.

Он умел взять верх в отношениях со всяким.

X сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Ман умри юманӑн ҫиеле тухнӑ тымарӗсем таврашӗнчи сӑрӑ тӗслӗ типӗ тӑпра ҫинче, юманӑн типсе тӑкӑннӑ ҫулҫисемпе йӗкелӗсем хушшипе, мӑкланса симӗсленнӗ хӑрӑк ҫапӑсем, сарӑрах симӗс мӑк тата тӗл-тӗл шӑтса тухнӑ курӑксен ҫинҫе тунисем хушшинче кӗтӗвӗпех кӑткӑсем йӑшӑлтатаҫҫӗ.

Около оголившихся корней того дуба, под которым я сидел, по серой, сухой земле, между сухими дубовыми листьями, желудьми, пересохшими, обомшалыми хворостинками, желто-зеленым мхом и изредка пробивавшимися тонкими зелеными травками кишмя кишели муравьи.

VII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

— Ну, мӗнле, коммунӑра сана кӑмӑла кайрӗ-и? — тесе ыйтрӑм эпӗ, Антон Семенович ҫырӑвне ҫиеле хурса.

— Ну, как тебе показалось в коммуне? — спросил я, положив наверх письмо Антона Семеновича.

62 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.

Часах нерпа вилли шыв ҫине ҫиеле тухрӗ.

Вскоре убитая нерпа всплыла на поверхность.

Чукотка тинӗсӗнче пулса иртни // Тани Юн. Шундик Н.Е. Инҫетри ҫурҫӗрте: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 340 с.

Таня ҫиеле тухса пычӗ.

Таня брала реванш.

23 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.