Corpus of the Chuvash language

21. Виҫҫӗшне пула ҫӗр чӗтрет, вӑл тӑваттӑмӗшне те чӑтаймасть: 22. патшана ларнӑ чурана; тӑраниччен ҫӑкӑр ҫиекен ухмаха; 23. качча тухнӑ намӑссӑр хӗрарӑма, хуҫа арӑмӗн вырӑнне йышӑнакан хӑрхӑма.

21. От трех трясется земля, четырех она не может носить: 22. раба, когда он делается царем; глупого, когда он досыта ест хлеб; 23. позорную женщину, когда она выходит замуж, и служанку, когда она занимает место госпожи своей.

Ытар 30 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

16. Акӑ вӗсем: тамӑк тата хӗсӗр арӑм варӗ, шыв сӑхса тӑранайми ҫӗр, «ҫитет!» теме пӗлмен вут-ҫулӑм.

16. Преисподняя и утроба бесплодная, земля, которая не насыщается водою, и огонь, который не говорит: «довольно!»

Ытар 30 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

14. Ҫӗр ҫинчи чухӑнсене, халӑхри кӗлмӗҫсене ҫиекен ӑру та пур: шӑлӗсем унӑн — хӗҫ, янах шӑммийӗсем — ҫӗҫӗ.

14. Есть род, у которого зубы - мечи, и челюсти - ножи, чтобы пожирать бедных на земле и нищих между людьми.

Ытар 30 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

4. Тӳпене кам улӑхса аннӑ? кам ҫиле ывӑҫласа тытнӑ? кам шыва тумтир аркине ҫыхса хунӑ? кам ҫӗр чиккисене лартса тухнӑ? унӑн ячӗ мӗнле? ун ывӑлӗн ячӗ мӗнле? пӗлетӗн-и?

4. Кто восходил на небо и нисходил? кто собрал ветер в пригоршни свои? кто завязал воду в одежду? кто поставил все пределы земли? какое имя ему? и какое имя сыну его? знаешь ли?

Ытар 30 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

20. Ҫӗр тӗпӗпе Аваддон тӑранмаҫҫӗ; этем куҫӗсем те, ҫавсем пекех, тӑрана пӗлмеҫҫӗ.

20. Преисподняя и Аваддон - ненасытимы; так ненасытимы и глаза человеческие.

Ытар 27 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

3. Патшасенӗн чӗри — тӳпе ҫӳллӗшӗ пек, ҫӗр тарӑнӑшӗ пек, — тӗпчесе ҫитереймӗн.

3. Как небо в высоте и земля в глубине, так сердце царей - неисследимо.

Ытар 25 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

10. Ӑнкаруллӑ ҫынна асӑрхаттарса калани ухмаха ҫӗр хут ҫапнинчен вӑйлӑрах пырса тивет.

10. На разумного сильнее действует выговор, нежели на глупого сто ударов.

Ытар 17 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

24. Аяла, ҫӗр тӗпне, ӳкесрен пӑрӑнмашкӑн ӑслӑ ҫыннӑн пурӑнӑҫ ҫулӗ ҫӳлелле улӑхать.

24. Путь жизни мудрого вверх, чтобы уклониться от преисподней внизу.

Ытар 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

11. Ҫӳлхуҫа умӗнче ҫӗр тӗпӗ те, Аваддон та уҫӑ — апла этем ывӑлӗсен чӗри пирки мӗн каламалли пур?

11. Преисподняя и Аваддон открыты пред Господом, тем более сердца сынов человеческих.

Ытар 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

5. Ӑссӑрри ашшӗ вӗрентсе каланине уямасть; питленине тӑнлакан вара — ӑслӑ-тӑнлӑ ҫын; [тулли тӳрӗлӗхре пысӑк вӑй упранать, усал ҫынсем вара ҫӗр ҫинчен тӗппипех ҫухалӗҫ.]

5. Глупый пренебрегает наставлением отца своего; а кто внимает обличениям, тот благоразумен. [В обилии правды великая сила, а нечестивые искоренятся из земли.]

Ытар 15 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

31. Тӳрӗ ҫын хӑйне тивӗҫлине ҫӗр ҫинчех курать пулсассӑн, усал ҫынпа ҫылӑхлӑ ҫынна тавӑрасси паллах ӗнтӗ.

31. Так праведнику воздается на земле, тем паче нечестивому и грешнику.

Ытар 11 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

30. Тӳрӗ ҫын ӗмӗрне те хавшаса ӳкмӗ, ҫылӑхлисем вара ҫӗр ҫинче пурӑнса кураймӗҫ.

30. Праведник во веки не поколеблется, нечестивые же не поживут на земле.

Ытар 10 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

[Кам суяна хӑнӑхать, ҫавӑ ҫил кӗтсе ҫӳрет, ҫавӑ вӗҫекен кайӑксем хыҫҫӑн хӑвалать: вӑл ӗнтӗ хӑйӗн иҫӗм пахчине ҫӳрес ҫула пӑрахнӑ, хӑйӗн хирӗнчи сукмаксемпе аташса ҫӳрет; типӗ пушхир урлӑ, шывсӑр хӑрӑнма пӳрнӗ ҫӗр урлӑ иртет; аллипе ҫук ҫимӗҫе пуҫтарать.]

[Кто утверждается на лжи, тот пасет ветры, тот гоняется за птицами летающими: ибо он оставил пути своего виноградника и блуждает по тропинкам поля своего; проходит чрез безводную пустыню и землю, обреченную на жажду; собирает руками бесплодие.]

Ытар 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

5. Ӑссӑрсем, ырӑ ӑса вӗренӗр, айваннисем, эсир те ӑса кӗрӗр. 6. Итлӗр: эпӗ чи кирлине пӗлтерӗп, манӑн чӗлхе-ҫӑварӑм калани пурте тӗрӗс: 7. чӗлхем чӑннине калать, манӑн чӗлхе-ҫӑварӑмшӑн усаллӑх — ирсӗр; 8. манӑн пур сӑмахӑм та тӗрӗс; унта ултавлӑх та, чеелӗх те ҫук; 9. ӑслӑ-тӑнлӑ ҫыншӑн вӗсем пурте уҫӑмлӑ, пӗлӳ шыракансемшӗн — тӗрӗс. 10. Кӗмӗле мар, эпӗ ӳкӗтленине хапӑл тӑвӑр; пӗлӳ таса ылтӑнран та хаклӑрах: 11. ӑслӑлӑх ахахран та лайӑхрах; мӗн ӗмӗтленни нимӗн те унпа танлашаймасть. 12. Манпа, ӑслӑлӑхпа, пӗрле — ӑс-хакӑл, эпӗ шухӑшлакан-шухӑшлаттаракан пӗлӳ шыратӑп. 13. Ҫӳлхуҫаран хӑрани вӑл — усала курайманни; эпӗ мӑнкӑмӑллӑхпа мӑнаҫлӑха, усал ҫула, ултавлӑ чӗлхе-ҫӑвара кураймастӑп. 14. Манра — канаш, манра — тӳрӗлӗх; эпӗ — ӑс-хакӑл, манра — хӑват. 15. Эпӗ ертсе пынипе патшасем патшара лараҫҫӗ, аслӑ пуҫлӑхсем тӳрӗлӗхе саккуна кӗртсе пыраҫҫӗ; 16. эпӗ ертсе пынипе ҫулпуҫсем, улпутсем, ҫӗр ҫинчи тӳресем пурте пуҫ пулаҫҫӗ. 17. Кам мана юратать — эпӗ те ӑна юрататӑп, кам мана шырать — ҫавӑ мана тупать; 18. манра — пуянлӑхпа мухтав, иксӗлми мулпа тӳрӗлӗх те — манра; 19. манӑн ҫимӗҫӗм ылтӑнран та, чи таса ылтӑнран та, лайӑхрах, эпӗ — тасатнӑ кӗмӗлтен те хаклӑрах. 20. Эпӗ тӳрӗлӗх ҫулӗпе, тӗрӗс сут сукмакӗпе ҫӳретӗп: 21. ҫапла эпӗ хама юратакансене пысӑк ырӑлӑх парнелетӗп, вӗсен пӳлмине тултаратӑп. [Кунсерен пулаканнине пӗлтернӗ чухне эпӗ ӗмӗртен малтан мӗн пулнине те манмастӑп.]

5. Научитесь, неразумные, благоразумию, и глупые - разуму. 6. Слушайте, потому что я буду говорить важное, и изречение уст моих - правда; 7. ибо истину произнесет язык мой, и нечестие - мерзость для уст моих; 8. все слова уст моих справедливы; нет в них коварства и лукавства; 9. все они ясны для разумного и справедливы для приобретших знание. 10. Примите учение мое, а не серебро; лучше знание, нежели отборное золото; 11. потому что мудрость лучше жемчуга, и ничто из желаемого не сравнится с нею. 12. Я, премудрость, обитаю с разумом и ищу рассудительного знания. 13. Страх Господень - ненавидеть зло; гордость и высокомерие и злой путь и коварные уста я ненавижу. 14. У меня совет и правда; я разум, у меня сила. 15. Мною цари царствуют и повелители узаконяют правду; 16. мною начальствуют начальники и вельможи и все судьи земли. 17. Любящих меня я люблю, и ищущие меня найдут меня; 18. богатство и слава у меня, сокровище непогибающее и правда; 19. плоды мои лучше золота, и золота самого чистого, и пользы от меня больше, нежели от отборного серебра. 20. Я хожу по пути правды, по стезям правосудия, 21. чтобы доставить любящим меня существенное благо, и сокровищницы их я наполняю. [Когда я возвещу то, что бывает ежедневно, то не забуду исчислить то, что от века.]

Ытар 8 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

25. Чӗрӳ аскӑн арӑмӑн ҫулӗ енне ан сулӑнтӑр, унӑн сукмакӗсемпе аташса ан ҫӳре: 26. ҫав арӑм нумайӑшне амантса ӳкернӗ, вӑйлӑ ҫынсене вӑл нумайӑшне вӗлернӗ: 27. унӑн килӗ — ҫӗр тӗпне ертсе каякан, вилӗмӗн шалти ҫуртне илсе анакан ҫул.

25. Да не уклоняется сердце твое на пути ее, не блуждай по стезям ее, 26. потому что многих повергла она ранеными, и много сильных убиты ею: 27. дом ее - пути в преисподнюю, нисходящие во внутренние жилища смерти.

Ытар 7 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

10. Ывӑлӑм! ҫылӑхлӑ ҫынсем сана хӑйсем майлӑ ҫавӑрас тесессӗн — ан килӗш; 11. вӗсем сана: «атя пирӗнпе, ҫын вӗлерме пытанса ларӑпӑр, пӗр айӑпсӑр ҫынна сыхласа тӑрӑпӑр» тесессӗн, 12. «вӗсене, ҫӗр ҫӑтнӑ пек, чӗрӗ халлӗн ҫӑтса ярӑпӑр, ҫӑва шӑтӑкӗ ҫӑтнӑ пек, пӗтӗмӗшпе хыпса ҫӑтӑпӑр; 13. хаклӑ йышши тӗрлӗ пурлӑх пухӑпӑр, хамӑр кил-ҫурта тупӑш чыхса тултарӑпӑр; 14. эсӗ пирӗнпе пӗрле шӑпа сиктерӗн, пирӗн пурин те пӗрешкел тӳпе пулӗ» тесессӗн, 15. ывӑлӑм! вӗсемпе ҫула ан тух, уруна вӗсен сукмакӗ ҫине ан пус: 16. вӗсенӗн урисем усаллӑх енне чупаҫҫӗ, юн юхтарма васкаҫҫӗ.

10. Сын мой! если будут склонять тебя грешники, не соглашайся; 11. если будут говорить: «иди с нами, сделаем засаду для убийства, подстережем непорочного без вины, 12. живых проглотим их, как преисподняя, и - целых, как нисходящих в могилу; 13. наберем всякого драгоценного имущества, наполним домы наши добычею; 14. жребий твой ты будешь бросать вместе с нами, склад один будет у всех нас», - 15. сын мой! не ходи в путь с ними, удержи ногу твою от стези их, 16. потому что ноги их бегут ко злу и спешат на пролитие крови.

Ытар 1 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

8. Вӑл тӳпене пӗлӗтсемпе хупӑрлать, ҫӗр валли ҫумӑр хатӗрлет, тусем ҫинче курӑк [тата этемшӗн усӑллӑ тырӑ] ӳстерет; 9. выльӑх-чӗрлӗхе те, Хӑйӗнчен кӑшкӑрса ыйтакан ҫӑхан чӗпписене те апат парать.

8. Он покрывает небо облаками, приготовляет для земли дождь, произращает на горах траву [и злак на пользу человеку]; 9. дает скоту пищу его и птенцам ворона, взывающим к Нему.

Пс 146 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Ҫӳлхуҫа йӑвашшисене ҫӗклет, усал ҫынсене ҫӗр ҫумнех пӗшкӗртет.

6. Смиренных возвышает Господь, а нечестивых унижает до земли.

Пс 146 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

6. Аллӑмсене Сан патналла тӑсатӑп; ҫумӑршӑн антӑхакан ҫӗр пек, чунӑм Саншӑн ҫунса тӑрать.

6. Простираю к Тебе руки мои; душа моя - к Тебе, как жаждущая земля.

Пс 142 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

12. Усал чӗлхеллӗ ҫын ҫӗр ҫинче тытӑнса ан тӑрайтӑр; хӗсӗрлекен ҫынна хӑйӗн усаллӑхӗ хыҫран хӑвалатӑр.

12. Человек злоязычный не утвердится на земле; зло увлечет притеснителя в погибель.

Пс 139 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.