Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

халӑха (тĕпĕ: халӑх) more information about the word form can be found here.
Усал Голос рольне каярахпа ухмаха тухаканскерӗнне, Фратю господин вылять — ӑш вӑркатма вӑл ыттисенчен ытларах пултарать, халӑха тӗлӗнтерсех тӗлӗнтересшӗн тӑрӑшса, вӑл уйӑх ытла ӗнтӗ ҫӳҫне те кастармасть.

Роль коварного, а впоследствии свихнувшегося Голоса взял господин Фратю — любитель сильных ощущений; стремясь произвести на публику как можно более глубокое впечатление, господин Фратю вот уже целый месяц не стриг себе волос.

XVII. Спектакль // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Укҫуна халӑха пар тесе мӗн чухлӗ канаш памарӑмӑр-ши, ӑна-кӑна пӗлмене хывать…

Сколько раз мы ему намекали, советовали отдать их для общего дела, притворяется, что не понимает…

XVI. Ҫӑва калаҫать // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Эпир хамӑр халӑха шанатпӑр пулсан, эппин, хамӑр чорбаджисене те, кӗлӗ ҫыннисене те шанатпӑр: ҫавӑнпа пухӑнать вӑл пӗрлехи вӑй, апла пулсан, пирӗн вӗсен пулӑшӑвӗнчен те пӑрӑнмалла мар.

Мы опираемся только на свой народ, а значит, и на чорбаджийство и на духовенство: они сила, и мы должны использовать и их.

XIV. Силистра-Йолу // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Эсир халӑха пуҫлӑхсем парса йӑпатасшӑн, анчах танлӑх шухӑшне пӗтӗмпе пӗтересшӗн; вӑйлисен хӑватне вӑйсӑррисене пӑхӑнтарасшӑн, ӗҫ тени капитала пӑхӑнтӑр тетӗр.

Вы навязываете народу начальников и вконец уничтожаете идеи равенства; вы освящаете право эксплуатации слабых сильными, труда — капиталом.

XIV. Силистра-Йолу // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Пӗтӗм элек ҫӑмхи ҫакӑнта сӳтӗлет, элеклӗ сӑмах ҫуртран ҫурта ҫитсе ҫылӑхлӑ халӑха та вӑтантарать; кунта хӗр ҫураҫаҫҫӗ, юмӑҫ пӑхтараҫҫӗ, пулас туйсене пӑсаҫҫӗ.

Это была колыбель всех сплетен, что носились из дома в дом, смущая грешных мирян; здесь предсказывались и подготовлялись помолвки, расстраивались свадьбы.

X. Хӗрарӑмсен мӑнастирӗ // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Турӑ ҫӑлса хӑвартӑрах та, енчен ман пирки халӑха пӑлхатать тесе элеклесе парсан, мӑнастире те терт кӑтартӗҫ!..

А если, упаси бог, на меня наклепают, что я, дескать, народ бунтую, тогда и монастырь пострадает!..

VII. Паттӑрлӑх // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Эмексиз-Пехливан усал ҫын, ун пек усаллине тӗнче те урӑх курман, хӑйӗн ирсӗр «паттӑрлӑхӗпе» таврари халӑха кунӗн-ҫӗрен хӑратса ҫӳрет.

Эмексиз-Пехливан — злодей, каких свет не видывал, — днем и ночью наводил ужас на окрестных жителей.

II. Тӑвӑл // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Вӗсем хӑйсене пусмӑрта тытакан тӗрӗксене хирӗҫ кӑна мар, пусмӑр йӗркине тытма пулӑшакан хӑйсен буржуазине хирӗҫ те кӗрешеҫҫӗ, ҫав кӗрешӗве пӗтӗм халӑха хутшӑнтараҫҫӗ.

Help to translate

Иван Вазовӑн «Пусмӑрта» романӗ // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 4 с.

Аслӑ революционер 1861 ҫулти реформӑн халӑха хирӗҫ пыракан буржуалла характерне ҫийӗнчех тавҫӑрса илнӗ, реформа хресченсене тусӑнтарса, ҫаратса хӑварассине никамран та лайӑх ӑнланнӑ.

Help to translate

«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.

Университетран вӗренсе тухсан (1850), Чернышевский Российӑра чи нумай пӗлекен ҫынсенчен пӗри пулса тӑнӑ, вӑл крепӑсла йӗркепе патша пусмӑрӗнчен халӑха ирӗке кӑларас тесе кӗрешекен революционерсенчен пуринчен те паллӑраххи пулнӑ.

Help to translate

«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.

Хам тӑвакан ӗҫ мана питӗ те ансӑр, пӗр енлӗ ҫеҫ пулнӑн туйӑнать, унӑн ҫав пӗртен-пӗр енӗ вара халӑха усӑ кӳрес тесе тӑрӑшакан ҫынсемшӗн ытла кирлех те мар.

Мне кажется, дело, которым я занимаюсь, слишком одностороннее дело, и та сторона, на которую обращено оно, не первая сторона, на которую должны быть обращены заботы людей, желающих принести пользу народу.

XI // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

— Эсир шӳтлетӗр, анчах эпӗ сире хам шухӑш-кӑмӑла калама чӑнах та шикленетӗп, — вӑл сире: халӑха вӗрентни усӑсӑр, тесе ӗнентерме тӑрӑшакан обскурантсем каланипе пӗр пек пулнӑн туйӑнма пултарать.

— Вы шутите, но я серьезно боюсь, опасаюсь высказать вам мое мнение, — оно может казаться сходно с тем, что проповедуют обскуранты о бесполезности просвещения.

XI // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Вӗсем: пур магазинсене те ҫапла ӗҫлемелле тумалла, вара ӗҫлекен халӑха тин лайӑх пулӗ, тенине пӗлтереҫҫӗ.

Они означают, что надобно все магазины так устроить, тогда только будет хорошо рабочему сословию.

XVII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Уҫӑ кӳме ҫинче ӑна халӑха кӑтартса, эпӗ ун хутне кӗретӗп тесе, халӑхран ӑна йышӑнма ыйтса, унпа пӗрле тӗлӗнмелле чипер хӗрарӑм, кунти чипер хӗрарӑмсенчен те чиперри, ларса пырать, халӑх вара, ҫав хӗрарӑмӑн чиперлӗхне ытараймасӑр, ун чиперлӗхӗ умӗнче пуҫ тайса, влаҫа ҫав хӗрарӑм юратакан ҫын аллине — Пизистрат аллине парать, хӑй ӑна пӑхӑнса пурӑнма пулать.

На колеснице с ним едет, показывая его народу, прося народ принять его, говоря народу, что она покровительствует ему, женщина чудной красоты даже среди этих красавиц, — и, преклоняясь перед ее красотою, народ отдает власть над собою Пизистрату, ее любимцу.

2 // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Летопись каланӑ тӑрӑх, халӑха магомет тӗнне йышӑнтарма хӑтланнӑ тутарсене, корпус начальникӗсене (тен, вӗсен ун пек шухӑш пулман та пулӗ, уншӑн та мар, пусмӑрланӑшӑн пулӗ) хӑйсен ҫарӗсемпе пӗрлех Тверьте касса вӗлерсе тухнӑ; Рахмет та вӗсем хушшинче пулнӑ.

В числе татарских темников, корпусных начальников, перерезанных в Твери вместе с их войском, по словам летописей, будто бы за намерение обратить народ в магометанство (намерение, которого они, наверное, и не имели), а по самому делу, просто за угнетение, находился Рахмет.

XXIX // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Лопухов йӑлтах каласа кӑтартать: ӑна уроксем тахҫанах йӑлӑхтарса ҫитерни тата мӗнле ҫемьере е мӗнле ачасем мӗншӗн йӑлӑхтарни, завод кантурӗнче вӗрентесси йӑлӑхтарманни ҫинчен те каласа кӑтартать, мӗншӗн тесен унта вӗрентни питӗ кирлӗ ӗҫ, пӗтӗм заводри халӑха пырса тивет, унта вӑл хӑшпӗр ӗҫсене тума ӗлкӗрнӗ те ӗнтӗ: хут вӗренме кӑмӑл тӑвакансене питӗ нумай шыраса тупнӑ, вӗсене хут вӗрентме вӗрентсе ҫитернӗ, вӗреннӗ работник машинӑсене те, ӗҫе те сахалтарах пӑснине кӑтартса парса, ҫав учительсене фирмӑран шалу памалла тутарнӑ, мӗншӗн тесен работниксене вӗрентсен, прогул тӑвакансемпе ӳсӗр ҫӳрекенсем сахалланаҫҫӗ, паллах, шалӑвӗ ытлашши пысӑках мар ӗнтӗ; тата вӑл рабочисене ӗҫме яманни, ҫавӑнпа вара час-часах вӗсен килӗсенче пулни ҫинчен каласа кӑтартрӗ, — сахал-и унта мӗн пулма пултарать.

И Лопухов все рассказывает: что уроки ему давно надоели, и почему, в каком семействе или с какими учениками надоели, и как занятие в заводской конторе ему не надоело, потому что оно важно, дает влияние на народ целого завода, и как он кое-что успевает там делать: развел охотников учить грамоте, выучил их, как учить грамоте, вытянул из фирмы плату этим учителям, доказавши, что работники от этого будут меньше портить машины и работу, потому что от этого пойдет уменьшение прогулов и пьяных глаз, плату самую пустую, конечно, и как он оттягивает рабочих от пьянства, и для этого часто бывает в их харчевнях, — и мало ли что такое.

XXVI // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Вӗсен шухӑшӗсем ытла та пӗр пек пулнӑ, ҫавӑнпа вара нумай вӗреннӗ ырӑ кӑмӑллӑ романистсемпе журналистсем тата пирӗн халӑха вӗрентекен ытти ҫынсем: «Ку Лопухов йышши ҫынсем Марья Алексевна йышши ҫынсенчен нимӗнпе те уйрӑлса тӑмаҫҫӗ» тесе тахҫанах пӗлтернӗ ӗнтӗ.

Сходство их понятий было так велико, что просвещенные и благородные романисты, журналисты и другие поучатели нашей публики давно провозгласили: «Эти люди вроде Лопухова ничем не разнятся от людей вроде Марьи Алексевны».

IX // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Эпӗ хамӑн усал карчӑк ҫинчен пухӑва пӗр самант хушшинче ӑнлантарса пама тивӗҫ, мӗншӗн тесен манӑн халӑха хама шеллеттермелле, ҫав шеллени пулмасан — Ҫӑрттанӑн ҫӗр ҫине выртасси те вилесси ҫеҫ юлать, ҫӑва ҫӑтасшӗ!

Должен я собранию в один секунд, не затягивая дела, прояснить насчет моей зловредной старухи, потому что должен я от народа восчувствие себе иметь, а не сыщу я того восчувствия — тогда ложись, Щукарь, на сырую землю и помирай с господом богом к едреной матушке!

XXIII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

Анчах Разметнов ӑна хӑлхаран: «Эсӗ, Ипполит пичче, халӑха чуна тивекен сӑмах кала-ха…», — тесе пӑшӑлтатсан, старик пуҫне пӑркаласа илчӗ.

Но когда Размётнов шепнул ему на ухо: «Ты бы, дядя Ипполит, сказал народу что-нибудь этакое, чувствительное…» — старик упрямо мотнул головой.

XXIII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

— Артистӑн мӗнле те пулсан сӑмахӗ вырнаҫуллӑ мар, халӑха килӗшмест е унӑн юмахӗ кичем пулсан, хӗнеҫҫӗ.

— Ну, не угодит артист каким-нибудь словом, не придется народу на вкус или побаска его покажется скучной, вот и бьют.

XXII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed