Шырав
Шырав ĕçĕ:
Хӗрарӑмсем хуҫалӑх ӗҫне тӑваҫҫӗ: вир е банан тӗвеҫҫӗ, пӗҫереҫҫӗ, хӳшӗпе карташне тасатаҫҫӗ.Женщины занимаются хозяйством: толкут просо или бананы, пекут и варят, убирают хижину и двор.
Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
ССР Союзӗнче типӗ ҫанталӑк тӑракан вырӑнсенче искусственнӑ пӗлӗтсем кӑларса ҫумӑр ҫутармалли опытсем тӑваҫҫӗ.В СССР успешно ставятся опыты по искусственному образованию облаков и дождя в засушливых районах.
Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Пит вӑйлӑ уяр ҫанталӑк тӑнӑ чухне акнӑ уй-хире шӑвараҫҫӗ, ятарласа шыв ярса шӑвармалла тӑваҫҫӗ.Во время сильной засухи применяют искусственную поливку и искусственное орошение.
Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Тӗп станцисенче сӑнавсене пӗрлештереҫҫӗ те сводка тӑваҫҫӗ, вара ученӑйсем вӗсем тӑрӑх ҫанталӑк мӗнле пуласси ҫинчен каласа параҫҫӗ.На центральных станциях делают сводки наблюдений, и по ним ученые предсказывают погоду.
Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫанталӑка наука тӑрӑх тӗпчесе вӗренме хӑйне уйрӑм метеорологи станцийӗсем тӑваҫҫӗ.Для научного изучения погоды устраивают метеорологические станции.
Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫӗр чӑмӑрне карта ҫинче икӗ ҫурчӑмӑр пек тӑваҫҫӗ, вӗсене полушарисем теҫҫӗ.
Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Пӗр точкисем талӑкра пысӑкрах ункӑ тӑваҫҫӗ, теприсем пӗчӗкрех ункӑ тӑваҫҫӗ.
Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Эсир куратӑр, кашни точка чӑмӑрпа пӗрле ҫавӑрӑнса ункӑ тӑвать; пӗр точки пысӑкрах тӑвать, ытти точкисем пӗчӗкрех ункӑ тӑваҫҫӗ, икӗ точки ҫӳлтипе аялти — унка тумаҫҫӗ.
Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче шурлӑхсене типӗтеҫҫӗ, вӗсем вырӑнӗнче ҫарансем, уйсем, пахчасем тӑваҫҫӗ.При советской власти с болотами борются, осушают их, на их месте разводят луга, поля и огороды.
Шурлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Шурлӑхсем сахал мар сиен тӑваҫҫӗ.
Шурлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Кӳлӗ ҫук ҫӗрте пурӑнакан ҫынсем час-часах пӗвесем тӑваҫҫӗ.
Кӳлӗпе пӗве // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Пӑхӑр-ха тата ҫуркунне юр шывӗсем мӗн тӑваҫҫӗ.
Ҫумӑр шывӗсемпе ҫурхи шывсем мӗн тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫӗрӗн пӗр участокӗсене сухаласа уйсем, пахчасем тӑваҫҫӗ, садсем ӗрчетеҫҫӗ.Одни участки земли обрабатываются и обращаются в поля, огороды, сады.
Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Вӑрманта пирӗн колхозниксем вутӑ хатӗрлеҫҫӗ, улӑхра утӑ тӑваҫҫӗ.В лесу наши колхозники пилят дрова, с лугов собирают много сена.
Пирӗн шкул таврашӗнчи ҫӗрпе мӗнле усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Хутланӑ хӗррине масштаб ҫумне хураҫҫӗ те ун ҫине масштаб ҫинчи картсене куҫарса паллӑ тӑваҫҫӗ.Прикладывают линеечку к масштабу и переносят на нее деления масштаба.
Япаласен хушши мӗн чухлине ӳкерчӗк ҫинче мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Тӗп енсене яланах ӳкерчӗк ҫинче кӑтартнӑ пек паллӑ тӑваҫҫӗ:Основные направления принято обычно указывать так, как это сделано на чертеже:
Чертеж ҫинче енсене мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫак енсене кӗскен ҫапла паллӑ тӑваҫҫӗ: ҫурҫӗр — Ҫ, кӑнтӑр — К, хӗвелтухӑҫ — ХТ, хӗвеланӑҫ — ХА.Кратко эти направления обозначаются так: север — С, юг — Ю, восток — В, запад — З.
Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫынсем — ҫакӑн пек питӗ ҫӳллӗ ҫӗртен пӑхас пулсан ҫав тери пӗчӗкскерсем — утаҫҫӗ, тӗл пулаҫҫӗ, уйрӑлса каяҫҫӗ, пӗр-пӗринпе калаҫаҫҫӗ, тавлашаҫҫӗ, килӗшеҫҫӗ, юратаҫҫӗ, вӑрҫаҫҫӗ, ӗмӗтленеҫҫӗ, ҫурт-йӗр тӑваҫҫӗ…
18. Малалла, малалла! // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.
Атом реакторӗ тӑваҫҫӗ — эп те хутшӑнатӑп.
17. И. Иванов // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.
Стенд патӗнче тӑракан темӗн пысӑкӑш моторсем ҫине пӑхать — курмалли чӑнах та питӗ чаплӑ ӗнтӗ: кантӑк трубкӑсем эрешмен карти пек явӑнкалаҫҫӗ, тӗрлӗ тӗслӗ лампочкӑсем ҫутӑла-ҫутӑла илеҫҫӗ, хӑйсем тӗллӗн ҫыракан приборсем чалӑш-тӗлӗш йӗрсем тӑваҫҫӗ, моторсем кӗрлеҫҫӗ…
15. Эпӗ нимӗн те манмастӑп // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.