New
1. Чертеж ҫинче 10 см/сек-па тан хӑвӑртлӑха ҫӳлтен аялалла каякан туса кӑтартӑр (масштабне те кӑтартӑр).
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
2-мӗш хӑнӑхтару.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫулӑн графикӗ координатӑсен пуҫламӑшӗ урлӑ каякан тӳрӗ лини пулса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Алгебрӑлла: s=vt.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сӑмахпа: ҫул вӑхӑтпа тӳрӗ пропорциллӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла вара, пӗртикӗс движенире ҫул вӑхӑтран килнине виҫӗ тӗрлӗ майпа кӑтартма пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, пӗртикӗс движени ҫулӗн графикӗ вӑл коорданатӑсен пуҫламӑшӗ урлӑ каякан тӳрӗ лини пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑхӑт пӗр чарӑнми улшӑнса пырать пулсан, ҫавӑн пек точкӑсем, пӗтӗмпе пӗрле ОВ тӳрӗ лини тӑваканскерсем, вӗҫӗмсӗр нумай тупма пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Координатӑсен А₁ тата С₁ вӗҫӗсем, А тата С вӗҫӗсем тата, ытти ҫавӑн пек вӗҫӗсем урлӑ пӗр-пӗрне касса кайиччен тӗнӗлсемпе параллельлӗ линисем туртӑр, ҫав координатӑсем тӑрӑх вара тӳремҫин В₁, В₂, В₃ точкисене тупатпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ординатӑсен тӗнӗлӗ ҫинче 1 см тӑршшӗ ҫула пӗлтерекен ОА татӑк виҫсе хурар; апла вара ОА₁ татӑк 2 см тӑршшӗ ҫула пӗлтерет, ОА₂ татӑк — 4 см тӑршшӗ ҫула т. ыт. те.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑхӑтсен тӗнӗлӗ ҫинче ҫакӑн пек пӗртан татӑксем виҫсе илсе хурар: ОС₁ = С₁С₂ = С₂С₃ = …; ҫав татӑксенчен кашниех графикла майпа пӗр секундӑна кӑтартать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
2. Пӗртикӗс движени ҫулӗн графикӗ. s = vt функцин v=2 см/сек чухнехи графикне тӑвӑр. t вӑхӑта тӗрлӗ пӗлтерӗшсем парса пырса, s-ӑн ҫав кашни пӗлтерӗше тивӗҫлӗ пӗлтерӗшӗсене шутласа кӑларӑр: Координатӑсен тӳркӗтеслӗ тӗнӗлӗсене илер те, абсциссӑсен тӗнӗлне t вӑхӑтсен тӗнӗлӗ тесе, ординатӑсен тӗнӗлне 5 ҫулсен тӗнӗлӗ тесе шутлар.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫула график тӑрӑх шутлани пӗртикӗс движени чухне ӗҫе пӗртте ҫӑмӑллатмасть, анчах ҫак май сложнӑйрах тӗслӗхсенче шутламалли меслет пулса тӑма пултарать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах та ҫакна астӑвас пулать: кунта ҫулпа лаптӑк хисеп енчен ҫеҫ пӗре килеҫҫӗ, ҫул вӑл тӗрӗссипе ниепле те лаптӑк пулмасть.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑнтан ӗнтӗ ҫапла вывод тума пулать: пӗртикӗс движенире t вӑхӑт хушшинче кайнӑ ҫул хисеп енчен вӑхӑтсен тӗнӗлӗпе, хӑвӑртлӑх графикӗпе тата икӗ ординатӑпа (движени пуҫламӑшӗпе вӗҫне тивӗҫлисемпе) картланса тӑракан прямоугольникӑн лаптӑкӗпе тан.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӑв вӑхӑтрах тата 2 ӳк. ҫакна кӑтартать: 2v вӑл прямоугольник лаптӑкӗн числоллӑ пӗлтерӗшӗ, Зv — прямоугольник лаптӑкӗн числоллӑ пӗлтерӗшӗ; ҫапла майпах vt вӑл ОАВС прямоугольник лаптӑкӗн числоллӑ пӗлтерӗшӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫулӑн s=vt формули тӑрӑх, 2 сек. хушшинче кайнӑ ҫул 2 сек. х v см/сек = 2v см пулать; 3 сек. хушшинче кайнӑ ҫул 3 сек. х v см/сек = 3v см пулать: t сек. хушшинче кайнӑ vt пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх графикӗпе усӑ курса, пӗртикӗс движенин ҫулне шутласа кӑлармалли май кӑтартса пама пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Движени пӗртикӗс пулсан, хӑвӑртлӑх графикӗ вӑхӑтсен тӗнӗлӗпе параллельлӗ тӳрӗ лини пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
t-пе v-н малта ҫырса кӑтартнӑ пӗлтерӗшӗсен мӑшӑрӗсене координатӑсем тесе шутласа, вӗсем тӑрӑх тӳремҫи ҫинче А₁, А₂, А₃,… точкӑсем тупатпӑр та тупнӑ точкӑсене линипе ҫыхӑнтаратпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.