Corpus of the Chuvash language

Перекетлӗ пурӑнма вӗренчӗ ял халӑхӗ — паянхишӗн ҫеҫ мар, ытларах ыранхишӗн шухӑшлать, кашни ҫӑкӑр тӗпренчӗкне, кашни чӗптӗм услам ҫуне шутлать, ытлашшине пуҫтарса фронта ӑсатма уйӑрса хурать.

Help to translate

Хуйхӑ хупӑрласан, хусӑк тыт // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Ӗне туяннӑ хыҫҫӑн икӗ уйӑх хушши пухнӑ сар ҫуне, вунӑ кӗренкерен кая мар, чӗресе тултарчӗ.

Help to translate

I // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 2-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Нерпа тирӗнчен вӗсем тумтир ҫӗлеҫҫӗ, какайне ҫиеҫҫӗ, ҫуне вут вырӑнне, краҫҫин вырӑнне ҫунтараҫҫӗ.

Из шкур нерпы луораветланы делают одежду, мясо идет в пищу, а жир — на отопление и освещение.

Луораветлансем (чукчасем) // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем вӗлернӗ тюленьсен тирӗсене сӗвеҫҫӗ, ҫуне каса-каса илеҫҫӗ.

Они снимают с убитых тюленей шкуру и жир.

Тюлень тытма ледоколпа кайни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тиесе ярас умӗн 82,5 процентлӑ услам ҫуне Пушкӑрт Республикинчи Раҫҫей Ял хуҫалӑх надзорӗн управленийӗн специалисчӗсем тӗрӗсленӗ.

Перед отгрузкой сливочное масло жирностью 82,5% прошло досмотр и оформление специалистами Управления Россельхознадзора по Республике Башкортостан.

Пушкӑртстан нацпроект шайӗнче Европӑна услам ҫуне пӗрремӗш хут экспортланӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... an-3371684

Хирӗҫ ҫул ҫуне пысӑк хӑвӑртлӑхпа тухакансене тытнӑ.

Help to translate

Йӗрке пӑсакансене тупнӑ // Чӑваш Ен наци телекуравӗ. http://www.ntrk21.ru/video/60664

Вӑйне, ҫуне ниҫта шӑнӑҫтарайман пирки урса кайнӑ вӑл.

Help to translate

V // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 1-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Юлашки ҫуне кайса ҫутать теҫҫӗ.

Ну и продает Яшмул последнее масло.

Сӑпай Ваҫук // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫуне леҫме ыран хӗрӳ килтӗр…

Масло завтра пускай твоя девка принесет…

Кантурта // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Мӗнле, ҫуне парсан каҫать-и вара куланайӗ?

— А коль я масло-то отдам, куланай с нас спишут?

Ӗҫ ҫинче // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Юмахри пек, каланӑ хыҫҫӑн нумай та иртмест, ҫуне, ҫӑмартине, чӑкӑтне Чӑлах Эрнюк хапхи умне илсе ҫитереҫҫӗ.

Не проходит и нескольких минуг, как требуемое, словно в сказке, оказывается уже у дома Эрнюка.

Ӗҫ ҫинче // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Укҫине аппа, турӑш умӗнче унчченех ҫунса тӑнӑ лампадкӑна сӳнтерсе, темшӗн тепӗр хут чӗртрӗ, йывӑҫ ҫуне те хӗррипе тан пуличченех тултарчӗ.

Help to translate

4 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

— Ҫисе куртӑмӑр ҫӑмартине те, услам ҫуне те тул кулачине те — телей мӗнне пӗлеймерӗмӗр, Укҫине, — вӗҫлерӗ сӑмахне раштав кунӗнче Эльгеев.

Help to translate

4 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Ҫав сӑмахсем хӑлхине пырса кӗрсенех Великанов, трибуна ҫинчен хӑвӑрт анса, куҫран ҫухалма та ӗлкӗрчӗ, турра кӗлтума юратакан Маремьяна Сергеевна анчах пӗрре чышса юлма ӗлкерчӗ; ҫак йӗкӗлти карчӑк Сароври турӑ амӑш сӑнӗ умӗнчи лампадкӑран илнӗ йывӑҫ ҫуне тата Сароври Серафим вӑрманта хӑй аллинчен тискер упасемпе кашкӑрсене тӑрантарнӑ ҫӑкӑртан юлнӑ сухари татӑкӗсемпе сутӑ туса пурӑнатчӗ.

Услыхав такие разговоры, Великанов быстро смылся с трибуны и благоразумно скрылся, получив всего только один тычок от богомолки Маремьяны Сергеевны, ехидной старушонки, продававшей целебное масло из лампад иконы Саровской божьей матери и сушеные сухарики, которыми пресвятой угодник Серафим Саровский собственноручно кормил диких медведей и волков.

I сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар А.П. Шкул: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 166 с.

Пуллине ҫӗр тенкӗ тӑраканнине ӑшалать, ҫуне шӑршланса кайнине хурать.

Рыбу даст сотенную, а масло положит тухлое.

Пӗр киллӗ Овсяников // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 39–58 с.

Ҫивитти унӑн пӗтӗмпех хӑма, ку таранччен ӑна сӑрланӑ та пулӗччӗҫ-и тен, сӑрлама хатӗрленӗ ҫуне судра ӗҫлекенсем суханпа ӑшаласа ҫисе яман пулсан, ҫавӑ тата шӑпах типӗ тытнӑ вӑхӑтра пулнӑ, ҫавӑнпа ҫурт ҫийӗ сӑрланмасӑрах юлнӑ.

Крыша на нем вся деревянная, и была бы даже выкрашена красною краскою, если бы приготовленное для того масло канцелярские, приправивши луком, не съели, что было, как нарочно, во время поста, и крыша осталась некрашеною.

IV сыпӑк // Ярукка Сантри. Гоголь Н.В. Иван Иванович Иван Никифоровичпа мӗнле хирӗҫсе кайни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с.

Кайран вӑл пӗр катӑк кит ҫуне аллине илнӗ.

Потом он поднял кусок тюленьего жира.

Киш ҫинчен ҫӳрекен юмах // М. Волков. Лондон, Джек. Пурнӑҫа юратни: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с. — 35–47 с.

Амӑшӗ, нимӗн тума аптӑранипе, ҫӳҫне тӑпӑлтара пуҫланӑ, хуйхӑрнӑ йӑлапа питне-куҫне тюлень ҫуне шӑратакан чӳлмек хӑрӑмӗпе хуратса янӑ, хӗрарӑмсем хӑйсен упӑшкисене: эсир ачана хӗрхенмесӗр куҫкӗретех вилӗме кӑларса ятӑр, тесе ӳпкелешнӗ, лешсем нимӗн те чӗнмен, ҫил-тӑман кӑшт чарӑнсанах ача виллине шырама тухса кайма хатӗрленнӗ.

Айкига рвала на себе волосы и покрыла лицо сажей, в знак горя и скорби. Женщины осыпали мужчин упреками за то, что они своим дурным обращением послали мальчика на смерть. Мужчины ничего не отвечали, готовясь, когда буря утихнет, идти в поиски за телом.

Киш ҫинчен ҫӳрекен юмах // М. Волков. Лондон, Джек. Пурнӑҫа юратни: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с. — 35–47 с.

Эсӗ: «икерче тӗкпе сӗрместӗп, ҫуне ун ҫине чейникренех яратӑп», тетӗн, анчах та, сӑмах майӑн каласан, санӑн вуникӗ кӑкшӑму ҫине, пуп юрланӑ пек каласан, «хӗвелтухӑҫ ҫӳллӗшӗнчен, турӑҫӑм, мухтав сана» — суратӑп! — ҫапла каланӑ хыҫҫӑн Терентий Петрович кӑшт кӑна сывлӑш ҫавӑрса илчӗ те картузне тӳрлетрӗ.

Хоть ты и говоришь «пером не мажу, а лью под блин масло из чайника», но, промежду прочим, на твои двенадцать кувшинов плевать я хотел «с высоты востока, господи, слава тебе!», как поется у попа, — Тут Терентий Петрович передохнул маленько от такой речи и поправил картуз.

Прицепщик Терентий Петрович // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 109–130 с.

Мана ҫутӑ памастчӗҫ, ҫуртана пӳлӗме илсе каятчӗҫ, ҫурта тавраш илме ман укҫа ҫукчӗ, вара эпӗ вӑрттӑн шанталсем ҫинчи ҫурта ҫуне пуҫтарса, ӑна сардина коробки ӑшне пухма пуҫларӑм, унта тата лампадкӑри ҫӑва яраттӑм та, ҫипрен хӑю пӗтӗрсе, ҫӗрлесенче кӑмака ҫинче тӗттӗмленсе ҫунакан хӑй ҫути ҫутатса яраттӑм.

Огня мне не давали, унося свечку в комнаты, денег на покупку свеч у меня не было; тогда я стал тихонько собирать сало с подсвечников, складывал его в жестянку из-под сардин, подливал туда лампадного масла и, скрутив светильню из ниток, зажигал по ночам на печи дымный огонь.

IX. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.