Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Ҫурҫӗрти (тĕпĕ: ҫурҫӗр) more information about the word form can be found here.
1. Глобуса ҫурта умне ҫурҫӗрти ҫурчӑмӑр ҫинче ҫу пулмалла лартӑр.

1. Поставьте глобус перед свечой так, чтобы для северного полушария наступило лето.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел ҫурҫӗрти ҫурчӑмӑра та, кӑнтӑрти ҫурчӑмӑра та пӗр пек ҫутатса тӑрать пулсан, вара ҫурпа кӗр пулаҫҫӗ.

Весна и осень бывают при таком положении земли, когда солнце одинаково освещает северное и южное полушария.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫурҫӗрти ҫурчӑмӑр ҫинче хӗл пулнӑ чухне, кӑнтӑрти ҫурчӑмӑр ҫинче ҫу пулать.

Когда в северном полушарии зима, в южном полушарии — лето.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫурҫӗрти полушари ҫинче ҫу пулсан, кӑнтӑртинче хӗл пулать.

Когда в северном полушарии лето, в южном полушарии — зима.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Глобусӑн ҫутӑ ӳкнӗ тӗлӗнче ҫурҫӗрти полушаринче Мускава тупӑр.

Найдите в северном полушарии на освещенной части глобуса Москву.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

6. Глобус ҫинче, унтан полушарисен картти ҫинче Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океана кӑтартӑр.

6. Покажите на глобусе и на карте полушарий Северный Ледовитый океан.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗр полюсне ҫурҫӗр полюсӗ теҫҫӗ, мӗншӗн тесен вӑл ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи ҫурҫӗрти точка, тепӗр полюсне — кӑнтӑр полюсӗ теҫҫӗ.

Один полюс называется северным, так как это самая северная точка на земном шаре. Другой полюс — южным.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗтӗм шыв талккӑшне тӑватӑ океана уйӑраҫҫӗ; Лӑпкӑ океан, Атлантика океанӗ, Инди океанӗ тата Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан.

Все водное пространство делят на четыре океана: Тихий, Атлантический, Индийский и Северный Ледовитый.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫийӗнче ҫиелте мӗн пур // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Салтака е Ҫурҫӗрти пӑрлӑ тинӗсре куҫса ҫӳрекен станцисенче ӗҫлеме кайнӑччӗ-и эс?

Help to translate

3 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 92-125 с.

Ҫурҫӗрти ҫӗрсене, Ҫавал тӑрӑхне майра-патша салтакӗсем персе ҫитнӗ, тет, ялсем тӑрӑх тустарса ҫӳресе патька-патша майлӑ ҫынсене шыраҫҫӗ, ҫаратаҫҫӗ, тет.

Help to translate

Кивӗ кӗрӗк ҫӗннине сыхлать // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Теприсем тата вӑл Атӑл урлӑ каҫса ҫурҫӗрти чӑваш ялӗсене ҫитнӗ те теҫҫӗ.

Help to translate

Йӗкӗт тени юлнӑ-и пирӗн? // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Тӳпе ӳпне-питне ҫаврӑнса выртнӑ Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан пек.

Help to translate

Выляма та ӑс кирлӗ // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 143–160 с.

Мускаври металлургсемпе Бакури нефтяниксем, Ҫурҫӗрти пулӑҫсемпе Ҫӗпӗрти йывӑҫ хатӗрлекенсем, Украинӑри хресченсемпе Севастополь крепоҫӗнчи хӗрлӗармеецсем совет влаҫне чун-чӗререн юратни ҫинчен, парти ӗҫӗшӗн пӗтӗм вӑй-хала парса ӗҫлеме пулни ҫинчен ҫыра-ҫыра пӗлтернӗ.

Help to translate

Мускав, Совнарком, В. И. Ленина // М. Румянцев. «Тӑван Атӑл». — 1969, 2(136)№ — 90 с.

— III Василий ӑна Касимовра пурӑнма та чарнӑ, ҫурҫӗрти Белоозера ссылкӑна янӑ.

Help to translate

7. Хусан хӑнисем // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Паллӑ мар чечексен шӑрши-техӗмне, ҫурҫӗрти чечексемпе танлаштарса, страници-страниципе тӗплӗн ҫырса кӑтартать.

Целые страницы были наполнены описаниями неизвестных цветов, их запаха и сравнений их с северными цветами.

VI. Караванри шуйттан // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Ҫурҫӗрти столицӑсем халӗ ӗнтӗ пӗр тытӑнкӑсӑрах паек илсе тӑма пултараҫҫӗ.

Северные столицы могли теперь бесперебойно получать паек.

8 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Ҫурҫӗрти участокра пирӗн Миронов чаҫӗсенче йӗркесӗрлӗх пырать.

На северном участке у нас в частях Миронова развал, —

4 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Шпионсем нимӗҫсене: Питӗрти рабочисем хӗрсе ҫитни ҫинчен, пур рабочисем те мобилизациленсе ҫӗкленни ҫинчен пӗлтерсе тӑма тытӑнсассӑн, вӗсен малти чаҫӗсем пролетарисен тин ҫеҫ организациленнӗ чаҫӗсен вут-хӗмӗ ҫине пыра-пыра перӗне пуҫласанах — ҫурҫӗрти столицӑна йышӑнса кӗрес ӗҫ нимӗҫсене хӑрушӑ та шанчӑксӑр пек туйӑнса кайнӑ.

Когда шпионы начали доносить немцам о возбуждении питерских рабочих, о всеобщей рабочей мобилизации, когда их передовые части стали натыкаться на огонь новосформированных пролетарских частей, — занятие северной столицы показалось делом рискованным и ненадежным.

6 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Акӑ епле эпир, ҫурҫӗрти варварсем, ҫынсене шеллетпӗр.

Вот как мы, северные варвары, сохраняем людей!

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов ӑна хирӗҫ: вырӑссем хӑйсен ҫурҫӗрти столици ҫулне хӑйсемех пӗлеҫҫӗ, тенӗ те, пӳлнӗ калаҫӑва тепӗр хут тапратса янӑ.

Но Кутузов ответил, что русские сами знают дорогу в свою северную столицу, и возобновил прерванный разговор.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed