Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

шӑрӑх the word is in our database.
шӑрӑх (тĕпĕ: шӑрӑх) more information about the word form can be found here.
Вӗсем вырӑнне шӑрӑх уяр ҫанталӑка тата тӑпрара нӳрӗк сахаллине лайӑх тӳсекен курӑксем шӑтса тухаҫҫӗ.

На смену им появляются растения, которые хорошо выносят жаркую сухую погоду и недостаток влаги в почве.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗвел хытӑ пӗҫертет, шӑрӑх пуҫланать.

Солнце сильно припекает, начинается жара.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑш-хӑш чух шӑрӑх, типӗ ҫилсем вӗреҫҫӗ.

Иногда дуют суховеи, т. е. жаркие сухие ветры.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсенче ҫу пит шӑрӑх, вӑрӑм пулать: вӑл 4—5 уйӑх хушши тӑрать.

Лето в черноземных степях бывает очень жаркое и продолжительное: 4—5 месяцев.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫуллахи шӑрӑх кунта ҫӑра симӗс вӑрман ҫынна хӑй патне илӗртет, ӑна сулхӑн сӗнет.

В жаркий летний день густая зелень леса манит к себе, сулит тень и прохладу.

Хутӑш вӑрманта // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав ӳсен-тӑрансем шӑрӑх ҫӗрти ӳсентӑрансем пекрех.

Растения эти похожи на растения жаркого пояса.

Поляр ункинчен тропик патне самолетпа кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кунта шӑрӑх тӑрӑхпа сивӗ тӑрӑхри пек мар: ҫулталӑкра тӑватӑ вӑхӑт пулать.

В отличие от жаркого и холодного поясов здесь бывают четыре времени года.

Вӑтам тӑрӑхсенчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑтам тӑрӑхсенче шӑрӑх тӑрӑхри пек вӑйран яракан вӗри те ҫук, сивӗ тӑрӑхри пек шӑнтса хытаракан сивӗ те ҫук.

В умеренных поясах нет ни той изнуряющей жары, как в жарком поясе, ни того леденящего холода, как в холодном.

Вӑтам тӑрӑхсенчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр чӑмӑрӗн вӑтам тӑрӑхӗсем сивӗ тӑрӑхпа шӑрӑх тӑрӑхсем хушшинче тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

Умеренные пояса земного шара двумя широкими полосами тянутся между жарким и холодными поясами.

Вӑтам тӑрӑхсенчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир канма чарӑнса тӑтӑмӑр та кӑнтӑрлахи чӑтма ҫук шӑрӑх аптӑратса ҫитернипе палаткӑсенче выртатпӑр.

Мы остановились на отдых и лежали в палатках, изнемогая от нестерпимого полуденного зноя.

Пушхирте // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсем шӑрӑх ҫӗрти халӑхсене плантацисенче, чугун ҫулсем тунӑ ҫӗрте, каучук кӑларнӑ ҫӗрте, йывӑр япаласене турттарнӑ ҫӗрте ирӗксӗр ӗҫлеттереҫҫӗ.

Они силой заставляют население жарких стран работать на плантациях, на постройках железных дорог, добывать каучук, переносить тяжести.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх ҫӗрте пурӑнакан халӑхсене пурӑнма юлашки 50 — 70 ҫул хушшинче, унта Европӑран капиталистсем пырса кӗнӗренпе, пит йывӑр пулса кайрӗ.

Особенно тяжело стало жить народам жарких стран последние 50–70 лет, когда там появились европейцы-капиталисты.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх тӑрӑхра пурӑнакан халӑхсем апат-ҫимӗҫшӗн, харпӑрхӑй пурӑнӑҫне упраса усрасшӑн кунӗн-ҫӗрӗн кӗрешеҫҫӗ.

Непрестанную борьбу за пищу, за сохранение своей жизни ведут народы жаркого пояса.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи чӑтма ҫук шӑрӑх ҫынна ҫемҫетсе вӑй-халтан ярать.

Нестерпимый полуденный зной расслабляет и обессиливает человека.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кунта тата ҫакна астуса тӑрас пулать: вӑй хурса тӑвакан кирек мӗнле ӗҫ те шӑрӑх ҫӗрте пирӗн патӑрти вӑтам ҫӗртинчен нумай йывӑртарах.

Надо помнить при этом, что всякая физическая работа в жарком поясе гораздо тяжелее, чем у нас, в умеренном.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх ҫӗрте пурӑнакан этеме пур енчен те инкексем кӗтсе тӑраҫҫӗ.

Человека в жарких странах всюду окружают опасности.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи шӑрӑх кӑшт тамалсанах, ял каллех чӗрӗлет — тума пӑрахнӑ ӗҫ каллех пуҫланса каять.

Несколько спадает дневной зной, и деревня опять оживает — прерванная работа возобновляется.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑр тӗлӗнче чӑтма ҫук шӑрӑх пуҫланса каять, кайӑка кайнӑ арҫынсенчен пуҫне пурте хӑйсен хӳшшисене канма кӗреҫҫӗ.

Около полудня начинается нестерпимая жара, и все, за исключением мужчин, ушедших на охоту, собираются в свои хижины на отдых.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир чарӑнса тӑтӑмӑр та шӑрӑх иртиччен баобаб айӗнчи сулхӑнра кӗтсе ирттерес терӗмӗр.

Мы остановились и решили переждать в тени баобаба, пока спадет жара.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир унта пурӑнакан ҫынсенчен кирек хӑш вӑхӑтра та — ҫулла-и, хӗлле-и, кӗркунне-и, ҫуркунне-и радио тӑрӑх: сирӗн патӑрта мӗнле ҫанталӑк? тесе ыйтсан, вӗсем пире яланах: «Пирӗн патӑмӑрта шӑрӑх», тейӗҫ.

Если мы в любое время года — летом, зимой, осенью или весной — спросим по радио жителей тропического пояса, тепло у них или холодно, они всегда ответят: «У нас жарко».

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed