Corpus of the Chuvash language

1. Ҫӳлхуҫа Египет ҫӗрӗнче Моисейпе Аарона ҫапла тесе каланӑ: 2. ҫак уйӑх сирӗн уйӑхсенӗн пуҫламӑшӗ пултӑр, вӑл ҫулталӑк уйӑхӗсем хушшинчи пӗрремӗш уйӑх пултӑр.

1. И сказал Господь Моисею и Аарону в земле Египетской, говоря: 2. месяц сей да будет у вас началом месяцев, первым да будет он у вас между месяцами года.

Тух 12 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

10. Манпа сирӗн хушшӑмӑрти тата сан хыҫҫӑн килес ӑрусен хушшинчи сыпӑкран сыпӑка пымалли, эсир уяса тӑмалли Манӑн халалӑм акӑ ҫакӑ: сирӗн пур арҫын та ӳт кастарнӑ пултӑр; 11. ӳтӗр хӗррине касӑр: ҫакӑ Манпа сирӗн хушшӑмӑра хывнӑ халал палли пулӗ.

10. Сей есть завет Мой, который вы должны соблюдать между Мною и между вами и между потомками твоими после тебя [в роды их]: да будет у вас обрезан весь мужеский пол; 11. обрезывайте крайнюю плоть вашу: и сие будет знамением завета между Мною и вами.

Пулт 17 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Пире кӑмӑл-сипетӗн улшӑнми хаклӑхӗсем тавра пӗрлештерсе, ҫынсен ӑс-хакӑлне аталантарма тата вӗсене хӑйсен пултарулӑхне туллин уҫса пама пулӑшса, тӗрлӗ наци ҫыннине ӑнланмалли май шутланса вӑл этеме тивӗҫлӗн пӑхса ҫитӗнтерес, халӑхсем хушшинчи туслӑха ҫирӗплетес, ҫӗршыв пӗрпӗтӗмлӗхне сыхласа упрас ӗҫре тӗп вырӑн йышӑнса тӑрать.

Объединяя нас вокруг истинных нравственных ценностей, способствуя духовному развитию и самореализации людей, являясь ключом к пониманию представителей разных национальностей, она играет основополагающую роль в процессе формирования личности, в укреплении дружбы между народами, сохранении целостности нашей страны.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Культура ӗҫченӗсен кунӗ ячӗпе саламлани // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=712&t ... id=3236998

Массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пирӗн обществӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑраҫҫӗ, унӑн интересӗсене хӳтӗлеҫҫӗ, власть органӗсемпе граждансем хушшинчи тухӑҫлӑ ҫыхӑнӑва тивӗҫтереҫҫӗ.

Средства массовой информации являются неотъемлемой частью жизни нашего общества, стоят на страже его интересов, эффективно осуществляют связь между органами власти и гражданами.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Раҫҫей тата Чӑваш пичечӗн кунӗ ячӗпе саламлани (2015) // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=712&t ... id=2926907

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗ тесе палӑртнӑ ҫулта РФ Вӗренӳ министерстви тата Пӗтӗм тӗнчери Ворлдскиллс организаци йӗркеленӗ конкурсӑн 6 ҫӗнтерӳҫи йышне пирӗн республика та кӗме пултарчӗ, электротехника енӗпе ҫывӑх вӑхӑтра регионсен хушшинчи вӗренӳ компетенцийӗн центрне йӗркелемешкӗн ирӗк илчӗ.

Help to translate

Инвестицисем — ҫамрӑксене аталантарма… // Валентина СМИРНОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 18; 35-36№

Ҫу уйӑхӗн 29-31-мӗшӗсенче Шупашкарта перинаталь пулӑшӑвӗн тата хӗрарӑмсен ача ҫуратассипе ҫыхӑннӑ ҫивӗч ыйтӑвӗсемпе регионсен хушшинчи ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ пухӑнать, ҫӗршыври акушерствӑпа гинекологин ертсе пыракан специалисчӗсем перинаталь тапхӑрӗнчи чир-чӗре профилактикӑлас тата вилӗме сирес пирки канашлӗҫ.

Help to translate

Инвестицисем — ҫамрӑксене аталантарма… // Валентина СМИРНОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 18; 35-36№

Ача-пӑча туризмӗн вӗрентӳ сулӑмӗллӗ проектне ӗҫе кӗртессипе регионсен хушшинчи пӗрремӗш конференцие Чӑваш Енре ирттерни ҫӗршыв ертӳлӗхӗ пирӗн республикӑна туризма аталантарма меллӗ хутлӑх пек курнипе пӗрлех нумай пулмасть хута кайнӑ «Чӗрӗ уроксем» кунта чӑннипех ӑнӑҫлӑ кӑтартусем парасса шаннипе те ҫыхӑннӑ.

Help to translate

Тӑван ҫӗршыва юратма, аваллӑха пӗлме, халӑхпа мӑнаҫланма // Ирина ПУШКИНА. «Хыпар», 2016, пуш, 18; 35-36№

Чӑваш Енри, Мари Элри, Тутарстанри ҫитмӗл ытла хурт-хӑмӑр ӑсти Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче иртнӗ регионсен хушшинчи ӑслӑлӑхпа практика конференцине хутшӑннӑ.

Help to translate

Чӑваш пылӗпех чей ӗҫесчӗ // Ирина ПАВЛОВА. «Хресчен сасси», 2016.03.17, 10№

Форум вӑхӑтӗнче Чӗмпӗр хулинче тӗрлӗ ҫӗрте муниципалитетсен хушшинчи конференци йӗркеленӗ.

Help to translate

Чӗмпӗрте — тӑван чӗлхе вӗрентекенсен форумӗ // Таисия Ташней. http://chuvash.org/news/11869.html

Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикинче вырӑнти хӑйтытӑмлӑха йӗркелесси ҫинчен» 2004 ҫулхи юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнчи 19 №-лӗ саккунне (Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ведомоҫӗсем, 2004, 60 №; 2005, 63, 64 №-сем; 2006, 66, 69, 72 №-сем; 2007, 73, 74 №-сем; 2008, 76, 77 №-сем; 2009, 80, 81 №-сем; 2010, 84, 86, 87 №-сем; 2011, 89, 91 №-сем; 2012, 92 (I том), 94 №-сем; «Республика» хаҫат, 2012, юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗ, раштав уйӑхӗн 29-мӗшӗ; Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 7 №;2014, 3, 9, 12 №-сем; 2015, 5, 10 №-сем; «Республика» хаҫат, 2015, раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗ) ҫакӑн пек улшӑнусем кӗртес: 1) 35 статьяра: а) ҫакӑн пек ҫырса 5.2-мӗш пай хушса хурас: «5.2. Депутатӑн, вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн суйлавлӑ органӗн членӗн, вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн должноҫа суйланӑ ҫыннин, муниципалитет должноҫне йышӑнакан урӑх ҫыннӑн Федерацин »Коррупципе кӗрешесси ҫинчен« 2008 ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи 273-ФЗ №-лӗ саккунӗпе тата федерацин ытти саккунӗсемпе палӑртнӑ чарусене, пӳлӳсене пӑхӑнмалла тата тивӗҫсене пурнӑҫламалла. Депутат, вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн суйлавлӑ органӗн членӗ, вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн должноҫа суйланӑ ҫынни, муниципалитет должноҫне йышӑнакан урӑх ҫын Федерацин »Коррупципе кӗрешесси ҫинчен« 2008 ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи 273-ФЗ №-лӗ саккунӗпе, Федерацин »Патшалӑх должноҫӗсене йышӑнакан ҫынсен тата ытти ҫынсен тӑкакӗсем тупӑшсемпе тӳр килнине тӗрӗслесси ҫинчен« 2012 ҫулхи раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнчи 230-ФЗ №-лӗ саккунӗпе, Федерацин »Уйрӑм категорири ҫынсене Раҫҫей Федерацийӗн территорийӗн тулашӗнче вырнаҫнӑ ют ҫӗршывсен банкӗсенче счетсем (вкладсем) уҫма е тытса тӑма, алӑри укҫа-тенкӗне тата хаклӑ япаласене упрама, ют ҫӗршывсен финанс инструменчӗсемпе хуҫа пулма тата (е) вӗсемпе усӑ курма чарасси ҫинчен« 2013 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи 79 ФЗ №-лӗ саккунӗпе палӑртнӑ чарусене, пӳлӳсене пӑхӑнмасан тата тивӗҫсене пурнӑҫламасан, вӗсен полномочийӗсем срокчен вӗҫленеҫҫӗ.»; ӑ) 6.1-мӗш пайра «хӑйсен полномочийӗсене яланхи никӗс ҫинче пурнӑҫлакан» сӑмахсене «муниципалитет должноҫне йышӑнакан ҫынна» сӑмахсемпе улӑштарас; 2) 62 статьян 1-мӗш пайӗн 2-мӗш пунктӗнче« федераци бюджетӗнчен е Чӑваш Республикин республика бюджетӗнчен уйӑракан субвенцисемпе тӗллевлӗ усӑ курмасан» сӑмахсене «тӗллевлӗн уйӑрса паракан бюджетсем хушшинчи трансфертсемпе, бюджет кредичӗсемпе тӗллевлӗ усӑ курмасан, Раҫҫей Федерацийӗн бюджет тытӑмӗн ытти бюджечӗсенчен илекен бюджетсем хушшинчи трансфертсене, бюджет кредичӗсене паракан условисене пӑссан» сӑмахсемпе улӑштарас.

Внести в Закон Чувашской Республики от 18 октя­бря 2004 года № 19 "Об организации местного самоуправления в Чувашской Республике" (Ведомости Государственного Совета Чувашской Республики, 2004, № 60; 2005, № 63, 64; 2006, № 66, 69, 72; 2007, № 73, 74; 2008, № 76, 77; 2009, № 80, 81; 2010, № 84, 86, 87; 2011, № 89, 91; 2012, № 92 (том I), 94; газета "Республика", 2012, 5 октября, 29 декабря; Собрание законодательства Чувашской Республики, 2013, № 7; 2014, № 3, 9, 12; 2015, № 5, 10; газета "Республика", 2015, 10 декабря) следующие изменения: 1) в статье 35: а) дополнить частью 5.2 следующего содержания: "5.2. Депутат, член выборного органа местного самоуправления, выборное должностное лицо местного самоуправления, иное лицо, замещающее муниципальную должность, должны соблюдать ограничения, запреты, исполнять обязанности, которые установлены Федеральным законом от 25 декабря 2008 года № 273-ФЗ "О противодействии коррупции" и другими федеральными законами. Полномочия депутата, члена выборного органа местного самоуправления, выборного должностного лица местного самоуправления, иного лица, замещающего муниципальную должность, прекращаются досрочно в случае несоблюдения ограничений, запретов, неисполнения обязанностей, установленных Федеральным законом от 25 декабря 2008 года № 273-ФЗ "О противодействии коррупции", Федеральным законом от 3 декабря 2012 года № 230-ФЗ "О контроле за соответствием расходов лиц, замещающих государственные должности, и иных лиц их доходам", Федеральным законом от 7 мая 2013 года № 79-ФЗ "О запрете отдельным категориям лиц открывать и иметь счета (вклады), хранить наличные денежные средства и ценности в иностранных банках, расположенных за пределами территории Российской Федерации, владеть и (или) пользоваться иностранными финансовыми инструментами"."; б) в части 6.1 слова "осуществляющих свои полномочия на постоянной основе" заменить словами "иного лица, замещающего муниципальную должность"; 2) в пункте 2 части 1 статьи 62 слова "нецелевое расходование субвенций из федерального бюджета или республиканского бюджета Чувашской Республики" заменить словами "нецелевое использование межбюджетных трансфертов, имеющих целевое назначение, бюджетных кредитов, нарушение условий предоставления межбюджетных трансфертов, бюджетных кредитов, полученных из других бюджетов бюджетной системы Российской Федерации".

Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

Ҫак вӑхӑтра РФ ШӖМӗн муниципалитетсем хушшинчи «Комсомольский» уйрӑмӗн полицин Елчӗк районӗнчи пайӗн ӗҫченӗсем чылай шкула ҫитме ӗлкӗрӗҫ.

Help to translate

Инкексенчен хӑтӑласчӗ // Л.ЕГОРОВА. «Елчӗк Ен», 2016.03.10

Унта генеалоги несӗле вӗрентекен тата хатӗрлеме пулӑшакан, хӑш-пӗр йӑх, ҫемье мӗнле пуҫланса кайнине, вӗсем хушшинчи тӑванла ҫыхӑнӑва палӑртакан истори дисциплини пулнине ӑнлантарнӑ.

Help to translate

Вӗренӳ пособийӗ пичетленнӗ // Э.ЭЛИНА. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2016.03.11

ЧР вӗренӳ министрӗн заместителӗ Сергей Кудряшов кӑҫал Шупашкарти электромеханика колледжӗн никӗсӗ ҫинче «Автоматизаци, радиотехника тата электроника» специальноҫа вӗрентме Регионсен хушшинчи центр никӗслеме, унта ҫӗнӗ классем уҫма палӑртнине пӗлтернӗ.

Help to translate

Бизнес-пĕрлĕх: «Тупăшу шайĕ пысăк!» // С.СЕРЕГИН. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

«Тупӑшӑва чылай енӗпе сарма май тунӑран 22 тӗллевлӗ кӑтартуран 17-шне /77%/ пурнӑҫа кӗртнӗ, - ҫак йӗркесене пайӑрланӑ О.Ланцова. - Шкул ҫулне ҫитичченхи ачасене йышӑнакан уйрӑм ҫын харпӑрлӑхӗнчи учрежденисен хисепӗ 1,4% ҫитнӗ /малтан - 1,2%/. Патшалӑх харпӑрлӑхӗ шутланман, эмелпе ваккӑн сутӑ тӑвакан аптекӑсен йышӗ 67,3% пулнӑ, халӗ - 70%. Патшалӑх тытӑмне кӗмен, пассажирсене ҫӗр ҫинчи транспортпа турттаракан организацисен муниципалитетсен хушшинчи рейсӗсен тӳпи пӗтӗм маршрут хисепӗнче малтан 20% ҫеҫ йышӑннӑ, 74,6% таран пысӑкланнӑ».

Help to translate

Бизнес-пĕрлĕх: «Тупăшу шайĕ пысăк!» // С.СЕРЕГИН. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

Пухура Чӑвашпотребсоюз предприятийӗсемпе организацийӗсем хушшинчи экономика ӑмӑртӑвӗн ҫӗнтерӳҫисене чысларӗҫ.

Help to translate

Чăвашпотребсоюз ырă ята çĕнĕ ÿсĕмсемпе çирĕплетет // Алина ЛУКИЯНОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

Республикӑри ветерансен хушшинчи нумай пулмасть вӗҫленнӗ футбол чемпионатӗнче «Волга», «Сталь», «Динамо» командӑсемпе Шӑмӑршӑ районӗнчи Пуянкасси команди ӑнӑҫлӑ тытӑҫрӗ.

Help to translate

Ялта футбол аталанать // Александр МИХАЙЛОВ. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

2014 ҫулта вара Люба Зеленодольск хулинче Каюма Насыри ячӗпе регионсем хушшинчи ҫамрӑксен 12-мӗш наукӑпа тӗпчев вулавӗнче «Хими» секцийӗнче 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ.

Help to translate

Тăрăшуллисенчен пĕри - Люба // Н.АРХИПОВА. «Каҫал Ен», 2016, пуш, 4

1962 ҫулхи хура кӗркунне Совет Союзӗпе Америка хушшинчи «сивӗ» хирӗҫ тӑру чӑн-чӑн вӑрҫа куҫасси патне ҫитнӗ.

Серой осенью 1962 года «холодное» противостояние между Советским Союзом и Америкой находилось на грани войны.

Шăпа кулач çитермен // Александр МАКАРОВ. «Хресчен сасси», 7(2594)№, 2016.02.25

Канашлу тӗллевӗ - социаллӑ экономика, обществӑпа политика лару-тӑрӑвне шута илсе вӗсене канӑҫ паман ыйтусене хӑйсенчен илтесси, нормативлӑ майпа йӗркелесе ҫитереймен, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхпа, бюджетсен хушшинчи хутшӑнусен, налук саккунӗсем тӗлӗшпе тухса тӑнӑ ҫитменлӗхсене, урӑхла каласан - пуҫлӑхсене те, ахаль ҫынсене те пӑшӑрхантаракан ҫивӗч ыйтусене, уҫӑмлатасси.

Help to translate

Чăваш тракторĕсен чапĕ-сумĕ таврăнатех // Валентина ИЛЬИНА. «Хыпар», 2016, нарӑс, 26; 26№

Тӗрлӗ культурӑн нумай енлӗхӗ тата вӗсем пӗр-пӗрне витӗм кӳни нацисем хушшинчи хутшӑнусене ҫирӗплетме, килӗшӳлӗхпе ҫирӗплӗхе упрама пулӑшать.

Многообразие и взаимопроникновение разных культур способствуют укреплению межнациональных отношений, сохранению мира и стабильности.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945