Шырав
Шырав ĕçĕ:
Сӗм авалтанах ку ҫӗр пӑлхар-чӑваш йӑхӗсем пурӑнакан вырӑн пулнӑ, ҫавӑнпа анат енчисен культуринче пӑлхар сӗмӗсем уҫӑмлӑн палӑраҫҫӗ.
Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
Ӑна нӳрлӗ сӗмлӗх ҫавӑрса ункӑларӗ-ҫӑтрӗ; вӑл унта ҫухалчӗ, ирӗлчӗ, сӗм тӗттӗмлӗхпе пӗрлешсех кайрӗ те уйӑх ҫапнӑ ҫын пек — аллисене малалла тӑсса куҫать, анчах тӗттӗмлӗх сӗмӗсене, йывӑҫӑн курӑни-курӑнми вуллине е ҫурт кӗтесне вичкӗннӗн уйӑрать.
V. Шӑплӑх // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.
Кашни кун ун ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ тум, килте мӗн кирли пурте куҫ умӗнче, халапра та каласа пӗтерес ҫук, шурӑ хут ҫине ҫырса та шӑнӑҫтарас ҫук, яланах тутлӑ апатпа чыслани, выляса кулни, лашасӑр-мӗнсӗр хитре кӳме ҫинче сӗм вӑрман тӑрӑх музыка итлесе уҫӑлса ҫӳренисем; ҫав сӗм вӑрмансем ун умӗнче ярах уҫӑлса пыраҫҫӗ, ӑна сарлака та яка ҫул парса тӑраҫҫӗ.
Кӗрен чечек // Владимир Ухли. Аксаков С.Т. Кӗрен чечек: юмах. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 34 с. — 5–34 с.
Тулта сӗм тӗттӗм, сӗм тӗттӗмлӗхре тинӗс тулхӑрать, тарса каякан пысӑк хум шавӗ кӑна илтӗнет.
IV // Степан Апаш. Ялав, 1953, 7(91)№, 25-28 стр.
Ачана ыталаса илен хумсем, янӑраса-кӗрлесе тӑракан таҫти сӗм тӗттӗмлӗхрен килсе ҫапӑнаҫҫӗ те, ҫӗнӗ хумсемпе, ҫӗнӗ сасӑсемпе ылмашӑнса, ҫав сӗм тӗттӗмлӗхех каяҫҫӗ… хӑвӑртрах, ҫӳлерех, асаплӑнрах ҫӳлелле ҫӗклеҫҫӗ ачана вӗсем, чӳхентереҫҫӗ, чӑпӑллаҫҫӗ, лӑпкаҫҫӗ…
VII // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Каллех сӗм тӗттӗме кӗрсе ӳкрӗмӗр; ку сӗм тӗттӗме нимӗнпе сирсе яма та шанӑҫ ҫук.Наступила снова непроглядная тьма; нельзя было и надеяться рассеять этот непроницаемый мрак.
XLI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Хӗвеллӗ Чӑваш Ен хыҫҫӑн кунта пӗтӗмпех урӑхла, таврипех кӗрхи сулхӑн сӗм ҫапнӑ.
Пурнӑҫ улшӑнчӗ // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 34–167 с.
— Ӑҫта, пӗлместӗп те, анчах пирӗн ҫуртра час выртмаҫҫӗ ҫывӑрма, уйрӑмах карчӑксем, сӗм ҫӗрлечченех лараҫҫӗ тулта, ҫитменнине, ҫуллахи каҫсенче.
Пурнӑҫ улшӑнчӗ // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 34–167 с.
Вӑхӑт сӗм ҫӗрлене кайнӑ, ачасем тахҫанах вакунра савӑнӑҫлӑн шӳтлесе пыраҫҫӗ пулӗ.
Пурнӑҫ улшӑнчӗ // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 34–167 с.
Ӑна Камай чей ӗҫме сӗтел хушшине чӗнчӗ, чӑвашсен сӗм авалтанах пыракан йӑлипе тытрӗ.
Кил // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 4–33 с.
Чылайччен, мӗн сӗм тӗттӗмчченех ларчӗҫ аппӑшӗсем шӑллӗпе, аран уйрӑлса кайрӗҫ хӑйсен хваттерӗсене.
Кил // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 4–33 с.
Чӗтрекен сасси, аран илтӗнмелле тухаканскер, чуна пырса кӗрет те унти мӗн-пур хӗлӗхсене туртса карӑнтарать, сӗм вӑрманта сасӑ янӑраса сарӑлнӑн, хумлӑн-хумлӑн вӗҫсе ҫӳрет: «Инҫете каятӑн… аятӑн… ятӑн… тӑн… ӑн… н…»
Тус е тӑшман? // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 187–206 с.
Ирхине ирех, ҫуркуннепе кӗркунне сӗм тӗттӗмлех, автомашинӑпа ялсене ҫул тытнӑ.
Юратнӑ ӗҫ хавхалантарнӑ, ҫемье хӑват панӑ // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2024/05/17/%d1%8e%d1%8 ... 82-%d0%bf/
Сӗм вӑрмантан, юманлӑхран.
Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Уҫланкӑра, сӗм вӑрманта, Эх, астарать леш тунката!
Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Сӗм вӑрманта, ӑвӑслӑхра, Кӑмпа ачи сикет, вылять.
Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Сӗм вӑрманта, хурӑнлӑхра, Кӑмпа карти ҫапать ташша.
Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
«Уҫланкӑра, сӗм вӑрманта, Юмах калать ват тунката.
Поэтсем ӑҫта пурӑнаҫҫӗ-ши! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Ҫӗр хӑвӑлӗ археологипе палеонтологире пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнать: кунта тупнӑ япаласем этем тӗсӗ мӗнле эволюциленин, климат, тавралӑх тата сӗм авалхи культурӑсем мӗнле улшӑнса пынин пӗлтерӗшлӗ ҫӑлкуҫӗ пулса тӑраҫҫӗ.
Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97
Франсуа Дало чавса тупни сӗм авалхи ҫӗр хӑвӑлӗнчи чи малтанхи ӑслӑлӑх тӗпчевӗсенчен пӗри пулнӑ, вӑл археологи сийӗсене майӗпен-майӗпен хӑйпӑта-хӑйпӑта мӗнпур тупса палӑртнине ҫырса кӑтартнӑ.
Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97