Corpus of the Chuvash language

Мӑй сыппинчи тарласа кайнӑ хура та тарӑн лупашкасем кӗсри сывланӑ май вылянса тӑраҫҫӗ, хӑйӗн мӑйӗнчен юр ҫине тата ӑмри ҫине юн юхать.

Запотевшие у кострецов впадины, черные и глубокие, ходили в дыханье, с шеи на снег и на круглые шишки грудных мускулов текла кровь.

13 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Чугун пек ҫирӗп кӗлетки ҫинче кирпӗч тӗслӗ кӗре мӑй ларать, мӑйӗ ҫинче хӗрарӑм сӑнарлӑ, кулӑшла пӗчӗк пуҫ: тӗксӗм питлӗскер, пӗчӗк ӳпрем туталлӑскер; ылтӑн тӗслӗ кӑтра ҫӳҫ тӑрмаланчӑкӗ айӗнчен тӗксӗм куҫсем пӑхаҫҫӗ.

На чугунно-крепком устое сидела плотная, в кирпичном румянце, шея, и странно выглядела на этой шее красивая в посадке небольшая голова с женским очертанием матовых щек, маленьким упрямым ртом и темными глазами под золотистою глыбой курчавых волос.

9 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

— Мӑй вӑл, мӑя кӗмӗл ҫакнӑ».

— Шея, а на шее монисто.

Раштав умӗнхи каҫ // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.

Левко шыв хӗрринелле пӑхрӗ: кӗмӗл пек йӑсӑрланса тӑракан тӗтрере мӗлке пек ҫӑмӑл хӗрсем вӗлтлетеҫҫӗ; улӑхри ландыш пек шап-шурӑ кӗпесемпе вӗсем, мӑйӗсенче ылтӑн мӑй ҫаккисем, йӑлтӑр-йӑлтӑр тенкӗсем ялкӑшаҫҫӗ, анчах вӗсем пурте шурса кайнӑ; ӳчӗсем — витӗр курӑнакан пӗлӗтрен йӑваласа тунӑ пек, уйӑх та вӗсене витӗрех ҫутатать.

Левко посмотрел на берег: в тонком серебряном тумане мелькали легкие, как будто тени, девушки в белых, как луг, убранный ландышами, рубашках; золотые ожерелья, монисты, дукаты блистали на их шеях; но они были бледны; тело их было как будто сваяно из прозрачных облак и будто светилось насквозь при серебряном месяце.

V. Шыв пики // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.

Типсе кайнӑ темле хӗрлӗ ҫырласенчен ӑсталанӑ мӑй ҫыххи чуна пырса тивмелле сӑпайлӑхпа икӗ хутчен ҫавӑрттара-ҫавӑрттара илнӗ унӑн хӑмӑртарах, ҫӳллӗ, ҫинҫе мӑйне.

Самодельное ожерелье из каких-то красных сухих ягод трогательно и невинно обвивает в два раза ее темную, высокую, тонкую шею.

IV сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 85–143 с.

Вӗсем ҫырнӑ актсене эпир, комиссин ытти членӗсем, шаннӑ, тӗрӗслесе тӑман, мӗншӗн тесен пирӗн ҫӗрнӗ ҫимӗҫсемпе аппаланмасӑрах, хамӑрӑн та ӗҫ мӑй таран…

Help to translate

Ҫӑтмахра пурӑнакана суда мӗн-ма чӗнеҫҫӗ-ха! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Вӑхӑчӗ вӑрманта мӑй таран ҫеҫ те мар, йывӑҫ тӑррисем ҫӳллӗшех, ӗҫӗ-хӗлӗ вара тунката мӑнӑш пулинччӗ хӑть!

Help to translate

Чи хӑрушши — упа мар… // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

— Мӑй таранах вӗсем.

Help to translate

4 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Ку вӑхӑтри туй арӑмӗсен тумӗсенче ҫакӑн пек пайсем пулаҫҫӗ: капӑр кӗпе (ӑна ҫутӑ, илемлӗ тавар-пусмаран ҫӗлеҫҫӗ, тӗрлемеҫҫӗ, анчах расна пӗрмесемпе, хуртасемпе, лентӑсемпе илемлетеҫҫӗ); пуҫ ҫинче ⎼ хушпу (халӗ ӑна чылайрах ӗлӗкхи шурӑ сурпансӑрах тӑхӑнаҫҫӗ); мӑй ҫыххисемпе кӑкӑр ҫине ҫакмалли эрешсем (тепӗр чухне пӗр пысӑк кӑкӑр эрешӗ ҫеҫ); аркине тӗрленӗ саппун; пиҫиххи; ҫум ҫаккисем вырӑнне тӗрлӗ тӗслӗ хӑюсем ҫакаҫҫӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тӗп мӑй капӑрлӑхне ⎼ мӑййана хӗрлӗ е тӗрлӗ тӗслӗ кӗленче шӑрҫасене ҫыхӑнтарса ⎼ ӑсталанӑ.

Help to translate

Ӑремпур чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи кӗпесенче мӑй вырӑнӗ авалхиллех пулнӑ-ха: ҫав-рака, ҫухасӑр, тӗрӗсӗр; ҫуха кассин икӗ енне ҫӗлен ҫиппипе ҫыхнӑ.

Help to translate

Ӑремпур чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Мӑй ҫыххи таврашӗ тата кӑкӑр умне ҫакмалли капӑрсем малтанхи тапхӑрта ҫуралнӑ ҫӗршывран илсе килниех пулнӑ, анчах вӑхӑт иртнӗ май вӗсем улшӑнса кайнӑ.

Help to translate

Сарӑ ту чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XVIII — XIX ӗмӗрсенче хӗрарӑм тумӗн йышне пуян тӗрӗллӗ шур кӗпе, сурпан, хушпу тата шӑрҫапа тенкӗсенчен хайланӑ пиртта текен мӑй ҫыххи, мӑййа, сурпан ҫакки кӗнӗ.

Help to translate

Сарӑ ту чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Кӗлеткен ҫӳлти пайне, мӑй таврашне тӗрлӗ капӑрлӑх хупланӑ.

Help to translate

Саккам чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Хушпу мӑй ҫыххипе, мӑяпа тата кӑкӑр умӗнчи сурпан ҫаккипе килӗшӳллӗ пӗрлӗх йӗркеленӗ.

Help to translate

Саккам чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Арӑмсем кӑкӑр ҫине тачӑ выртакан, 2-3 рет кӗмӗл тенкӗрен таракан мӑй ҫыххи тата тевет ҫакнӑ.

Help to translate

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Качча тухнӑ хӗрарӑмсен тумӗнче, кӗпесӗр пуҫне, ҫак япаласем пулнӑ: сурпан, сурпан тутри, янкӑс та ӗлккен хушпу, алкасем, мӑй ҫине тата хулпуҫҫи урлӑ ҫакмалли капӑрсем, кӑкӑр ҫинчи эрешсем, тӗрлӗ пилӗк яраписем, чӗрҫитти.

Help to translate

Анат енчи чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Кӗрӳ каччӑ та, туй каччисем те туй вӑхӑтӗнче хӗр капӑрлӑхӗпе усӑ курнӑ, мӑй ҫыххи ҫакнӑ, ҫурӑм ҫине вара хӗрлӗ ҫӳҫеллӗ, пуян эрешлӗ кӗрӳ тутрине хутлатса ҫакнӑ.

Help to translate

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Мӑй, кӑкӑрумӗ, хулпуҫҫисем, пилӗк ⎼ ҫаксене пурне те ҫирӗп йӗркепе вырнаҫтарнӑ капӑрсем «хӳтӗлесе», илемлетсе тӑнӑ.

Help to translate

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӗсен тенкӗллӗ мӑй ҫыххисем тата ытти ҫакмалли капӑрсем (ҫивӗттуни, пиҫиххи майлӑ ҫум ҫакки, пухранккапа илемлетнӗ тӗрӗллӗ йӑрӑмсем, пӑхӑртан тунӑ «хӳресем») пулнӑ.

Help to translate

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.