Corpus of the Chuvash language

Испанире нумай йывӑҫсем ҫулталӑкӗпех симӗс лараҫҫӗ.

Большинство деревьев в Испании зеленеет в течение круглого года.

Вӑтам тӑрӑхӑн ӑшӑ пайӗнче // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Аякра ялсем курӑнаҫҫӗ, ҫӳллӗ элеваторсем лараҫҫӗ.

Вдалеке мелькали села, высились элеваторы.

Уй-хир варрипе // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вырӑнӗ-вырӑнӗпе пысӑк капансем лараҫҫӗ, ҫапакан машинӑсем ӗҫлеҫҫӗ.

Местами уже стояли огромные скирды и работали молотилки.

Уй-хир варрипе // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кунта сивӗсем пулманпа пӗрех, йывӑҫсенчен нумайӑшӗ хӗлле пулсан та ҫулҫине тӑкмаҫҫӗ, ҫулталӑкӗпех ешӗл лараҫҫӗ.

Здесь почти НС бывает морозов, и многие деревья не теряют на зиму листвы, стоят круглый год зелеными.

Поляр ункинчен тропик патне самолетпа кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Чарӑнса тӑнӑ ҫӗрте хӗрарӑмсем чум карса лараҫҫӗ те варринче вут чӗртсе яраҫҫӗ.

На остановках женщины раскидывают чум и посредине разводят огонь.

Ненецсем епле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Окатетта хӗпӗртесе утса пырать, ҫуна ҫинче ачисем хӗпӗртесе пӑхса лараҫҫӗ.

Весело идет Окатетта, весело глядят с саней ребятишки.

Ненецсем епле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тӗмескесем ҫинче морошка чечекӗсем шурӑ ҫӑлтӑрсем пек йӑлтӑртатаҫҫӗ, шыв хӗрринче незабудка чечексем кӑваккӑн курӑнса лараҫҫӗ.

По кочкам, как белые звездочки, сверкают цветы морошки, у самой воды густо синеют незабудки.

Ненецсем епле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗрарӑмсем каҫхине тем таранчченех, вӑрманта тискер кайӑк сассисем илтӗнме пуҫличченех, ӗҫлесе лараҫҫӗ.

Женщины работают до глубокой ночи, когда из леса уже доносятся голоса хищных зверей.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӑра тӗксӗм ҫулҫӑ ӑшӗнчен шултӑра йӑмӑх чечексем курӑнса лараҫҫӗ.

Крупные яркие цветы выглядывали из густой темной листвы.

Тропик вӑрманӗнче // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Уяр тӑнӑ вӑхӑтра саваннӑсенчи курӑк йӑлтах ӗнсе каять, йывӑҫ ҫулҫисем тӑкӑнаҫҫӗ, пӗчӗк ҫырма шывӗсем, юхан шывсем типсе лараҫҫӗ.

Во время засухи в саваннах совершенно выгорает трава, опадают листья па деревьях, пересыхают ручьи и реки.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Йывӑҫсем чечеке лараҫҫӗ.

Начинают цвести деревья.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗҫен кайӑксем те лӑпланса, ҫуначӗсене усса, ҫӑварӗсене карса лараҫҫӗ.

Даже птицы замерли и сидят с распущенными крыльями и раскрытыми клювами.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсем ун айккине пыра-пыра ҫапӑнаҫҫӗ, пароход хыҫҫӑн чайкӑсем вӗҫсе пыраҫҫӗ, ирте-ирте каяҫҫӗ, мачтӑсем ҫине лараҫҫӗ, унтан уйрӑлса юлаҫҫӗ те ҫӗр ҫине каялла таврӑнаҫҫӗ.

Они плещут в его борта. За пароходом летят чайки, обгоняют его, садятся на мачты, а затем отстают и возвращаются назад, на землю.

Европӑран Америкӑна // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑл шурлӑх хӗррипе ҫӳллӗ яштака хырсем ӳсеҫҫӗ, варринче — имшерленсе кайнӑ пӗчӗк хырсем лараҫҫӗ, нумайӑшӗ хӑрса типсе кайнӑ.

По его краям стоят высокие стройные сосны, а посреди — совсем низенькие чахлые сосенки, многие совсем погибли.

Шурлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ялсем тусем хушшинче айлӑмра вырнаҫса лараҫҫӗ.

Селения располагаются в долине между горами.

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ялсем шывсем ҫывӑхӗнче лараҫҫӗ.

Селения располагаются чаще вблизи рек.

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Поселокра 8 пин рабочи пурӑнать. завод ҫурчӗсем чылай пысӑк участок ҫӗр йышӑнса лараҫҫӗ.

Большой участок земли занят здесь почти исключительно постройками.

Пирӗн шкул таврашӗнчи ҫӗрпе мӗнле усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Юрпа витӗннӗ ту тӑррисем темӗн ҫӳллӗш лараҫҫӗ.

Высоко поднимались снеговые вершины.

Ту ҫине хӑпарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Плана тӗрӗс тытнӑ пулсан, план ҫине ӳкернӗ япаласен паллисем вырӑнти япаласем ларнӑ пекех лараҫҫӗ.

Когда план правильно установлен, то обозначенные на плане предметы будут расположены так же, как и предметы на местности.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шоссен тепӗр енче поселокӑн пӗчӗк ҫурчӗсем лараҫҫӗ, ансӑр урамсем выртаҫҫӗ.

По другую сторону шоссе видны домики поселка и узкие улицы.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.