Corpus of the Chuvash language

Пӗр пӳрт тӑрри ҫӳлерехре ларакан тепӗр пӳртшӗн килкарти вырӑнне те, урам вырӑнне те пулать.

Крыша служит двором и улицей для домика, расположенного выше.

Крымра тинӗс хӗрринче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Малтан тусен айккисенче пӗчченшер ларакан Крым хырӗсем курӑнма пуҫлаҫҫӗ, унтан вара хыр вӑрманӗсем те тӗл пулаҫҫӗ.

Сначала по склонам гор появляются одинокие крымские сосны, затем целые сосновые леса.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӗмӗр симӗс ларакан ӳсентӑрансем ҫулталӑкӗпех ҫулҫӑллӑ лараҫҫӗ.

Вечнозеленые растения круглый год сохраняют листву.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче ӗмӗр симӗс ларакан ӳсентӑрансем нумай.

На южном берегу Крыма много вечнозеленых растений.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑйӑрлӑ пушӑ хирсенче тӑпра ҫук: пӑч-пач сапаланса ларакан ҫулҫӑсӑр ӳсентӑрансенчен ҫӗрӗк тӑпри пачах пулмасть теме пулать.

В песчаных пустынях нет почв: редко разбросанная растительность, без листьев, почти не дает перегноя.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫеҫенхирте сапаланса ларакан монастырьсем манӑҫа тухнӑ.

Забыты разбросанные по степи монастыри.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ростов хулине ҫитичченех поезд тинӗс пек хумханса ларакан тырӑ хушшипе пырать.

До самого Ростова поезд несется среди моря хлебов.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑш-хӑш тӗлте чечеке ларакан хӗвелҫаврӑнӑш уйӗсем ҫута ылтӑн пек йӑлтӑртатса лараҫҫӗ, пиҫме пуҫланӑ арбуз пахчисем вӗлт курӑнса юлаҫҫӗ.

Местами яркими золотыми пятнами выделяются поля цветущих подсолнухов, мелькают бахчи с наливающимися арбузами.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрман пек ларакан завод трубилле, темиҫе пин чул ҫуртлӑ Мускав кая тӑрса юлчӗ.

Москва с лесом заводских труб и тысячами каменных зданий осталась позади.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чи йӳнӗ ларакан ҫул вӑл — шывпа ҫӳремелли ҫул.

Наиболее дешевый путь — это путь по воде.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халь Шатура электростанцийӗ ларакан вырӑнта тахҫан авалтанпах иртсе ҫӳремелле мар мӑк шурлӑхӗсем пулнӑ.

На том месте, где сейчас стоит Шатурская электростанция, с незапамятных времен тянулись непроходимые моховые болота.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Касмасӑр юлнӑ пӑч-пач ларакан участоксем тӑрах ҫеҫ кунта та ӗлӗк вӑрман пулнӑ тесе калама пулать.

Только по отдельным невырубленным участкам можно догадаться, что здесь когда-то тоже был лес.

Самолет ҫинчен епле курӑнать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Каҫсерен вара электричество ҫуттипе ҫап-ҫутӑ ҫуталса ларакан комбинат ҫурчӗсем ҫинчен пӗлӗтелле ӳкнӗ ҫутӑ темиҫе вунӑ километртан курӑнса тӑрать.

По вечерам за десятки километров видно зарево над залитыми электрическим светом зданиями комбината.

Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Малтан тундрӑра пӗччен ларакан, хӑрӑк тӑрӑллӑ, начар, лутра йывӑҫсем курӑнкалама пуҫлаҫҫӗ.

Сначала в тундре появляются отдельные чахлые, низкорослые деревья с засохшими вершинами.

3. Тайга зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗртен-пӗр чечеке курчӗ вал ҫул ҫинче — виҫӗ чӗрпекӗпе вӗлтӗртетсе ларакан имшерккене.

За все время ему попался только один цветок — крохотный, невзрачный цветок о трех лепестках…

XVIII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Пӗр ту ларакан вырӑнта ун куҫне иккӗ курӑнма пултарать, ун хыҫҫӑн географ та иккӗ ҫырса хурас хӑрушлӑх пур.

И там, где на самом деле одна гора, географ отметит две.

XV // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Пӗр вӑхӑтрах ансат та самай мӑнаҫлӑ трон ҫинче ларакан король йӗпкӗн хӗрлӗ тӗслӗ тумтир тата юс тирӗнчен ҫӗлетнӗ манти тӑхӑннӑ пулнӑ.

Облаченный в пурпур и горностай, он восседал на троне — очень простом и все же величественном.

X // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Калӑпӑр, ҫывӑхрах ларакан манӑн самолета асӑрханӑ хыҫҫӑнах (эпӗ ӑна хут ҫине ӳкерменччӗ, мӗншӗн тесен вӑл ӗҫ маншӑн кӑткӑсрахчӗ) вӑл манран тӳрех ыйтрӗ:

Так, когда он впервые увидел мой самолет (самолет я рисовать не стану, мне все равно не справиться), он спросил:

III // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Мускав ларакан вырӑна ҫутӑ ытларах вӑхӑт хушши ҫутатса тӑрать.

Место, занимаемое Москвой, большую часть суток освещено.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Поезд Хура тинӗс хӗрринче ларакан пӗр пӗчӗкҫӗ хула патнелле хуллен ҫывхарса пырать.

Поезд медленно приближался к небольшому городку на берегу Черного моря.

Тинӗс // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.