Corpus of the Chuvash language

Кӑнтӑрлаччен мучи пекех вӑрах шӑвать вӑл, кӑнтӑрла иртсен ҫырманалла вӗтӗртеттерсе чупса анса кайнӑ Кулинейкка евӗрлех васкать.

Help to translate

Саккӑрмӗш сыпӑк // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 3–36 с.

Ҫӗр каҫиччен сивӗннӗ ҫӗре хӗвел кӑнтӑрлаччен ӑшӑтса ҫитерет; кӑнтӑрла иртсен, вӑл ӑшӑннӑ ҫӗре ӑшӑтать.

До полудня солнце нагревает землю, остывшую за ночь; после полудня оно согревает уже нагретую землю.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫак таблицӑран эпир ак мӗн пӗлтӗмӗр: кӗркунне кашни уйӑхрах хӗвел кӑнтӑрла ҫӳлелле сахалтарах хӑпаракан пулать (кӑнтӑрлахи мӗлке вӑрӑмланса пырать).

Вот что мы узнали из этой таблицы: осенью с каждым месяцем солнце в полдень стояло все ниже над землей {полуденная тень удлинялась).

Эпир хамӑр шкулта ҫанталӑка епле сӑнаса пыни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

4. Пӗр-пӗр уяр кун пурӑ илӗр те класс чӳречи раминчен урайне ӳкнӗ мӗлке хӑш енне ӳкнине тата унӑн тӑршшӗне кӑнтӑрла умӗн, шӑп кӑнтӑр тӗлӗнче тата, кӑнтӑрла иртсен паллӑ тӑвӑр.

4. В один из солнечных дней обозначьте мелом на полу направление и длину тени от оконной рамы класса: до полудня, в полдень и после полудня.

Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑл ирхине тухать те майӗпе ҫӳлелле хӑпарма тытӑнать; кӑнтӑрла тӗлӗнче чи ҫӳле хӑпарса ҫитет, кӑнтӑрла иртсен анма пуҫлать.

Оно появляется утром, постепенно поднимается все выше и выше; в полдень достигает наибольшей высоты, а затем начинает опускаться.

Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлаччен ӳркевлӗн те ерипе шунӑ хӗвел кӑнтӑрла иртсен васка пуҫларӗ.

Help to translate

8 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

Палӑртнӑ ӗҫе кӑнтӑрлаччен вӗҫлеме калаҫса татӑлтӑмӑр, мӗншӗн тесен кӑнтӑрла иртсенех Тимофей Михайловича пытараҫҫӗ.

Help to translate

Уй куҫлӑ, вӑрман хӑлхаллӑ // Юлия Николаева. Николаева Ю.Ф. Уй куҫлӑ, вӑрман хӑлхаллӑ: калавсем. — Шупашкар, 2002. — 72 с.

Эпӗ талӑкра тесе калатӑп, мӗншӗн тесен метеорсем каҫхине те, кӑнтӑрла та ӳкеҫҫӗ, анчах кӑнтӑрла пысӑк метеорсем — болидсем кӑна курӑнаҫҫӗ.

Я говорю: за сутки, так как метеоры падают и ночью и днем, но днем видны только крупные метеоры — болиды.

Метеорсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Меридиан енне шӑп кӑнтӑрла палӑртнӑ пирки ӑна кӑнтӑрла линийӗ теҫҫӗ.

И так как направление меридиана определяется в полдень, то он и называется полуденной линией.

Тӗнче енӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Каҫхине ултӑ сехетрен пуҫласа тепӗр кунне кӑнтӑрла ҫитиччен тенӗ пекех ӗҫленипе, кӑнтӑрла эпӗ ҫывӑраттӑм, вулама ӗҫ хушшинче кӑна, пӗр чуста ҫӑрса лартса тепри йӳҫессе кӗтнӗ вӑхӑтра тата ҫӑкӑра кӑмакана хывнӑ хушӑра ҫеҫ, вулама пултарнӑ.

Работая от шести часов вечера почти до полудня, днем я спал, и мог читать только между работой, замесив тесто, ожидая, когда закиснет другое, и посадив хлеб в печь.

Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.

— Кӑнтӑрла ҫывӑрни питӗ сиенлӗ, кӑнтӑрла ҫывӑрсан, каҫхине ҫывӑраймастӑн, ҫавӑнпа сывлӑху начарланать.

Она сказала, что спать днем очень вредно, потому что я не буду спать ночью, а это отразится на моем здоровье.

Ҫулла эпӗ «иккӗ» паллӑ мӗнле илтӗм // Аркадий Петров. Алексин А.Г. Сашӑпа Шура: повесть; А.Петров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 92 с.

Кӑнтӑрла ҫитсен Чочойпа Кэукая Вияль шыраса тупрӗ, тусӗсен кӑмӑлне хуҫсах вӑл вӗсене кӑнтӑрлахи апат тума илсе кайрӗ: апат хыҫҫӑн, врач хушнипе, Вияль Чочоя ҫывӑрма вырттарчӗ.

В полдень Чочоя с Кэукаем отыскала Вияль и, к огорчению друзей, увела их обедать, а после обеда, по настоянию врача, Вияль заставила Чочоя улечься спать.

Парнесем // Тани Юн. Шундик Н.Е. Инҫетри ҫурҫӗрте: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 340 с.

— Каҫхи тӗттӗме хӑвӑрах кӑнтӑрлахи пек ҫутататӑр пулсан, сире, тен, кӑнтӑрла та вӗҫме ирӗк памалла пулать пулӗ.

— Придётся, видно, разрешить вам летать днём, раз вы уж сами из ночи день делаете.

Пӗрремӗш хут ҫапӑҫни // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Поляр лётчикӗ: калавсем; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 248 с.

Филиппыч килтен кӑнтӑрла вуникӗ сехетре ҫеҫ тухӑпӑр, терӗ, мӗншӗн тесен вуниккӗрен пуҫласа иккӗччен нимӗҫсем кӑнтӑрлахи апат ҫиеҫҫӗ, урамра вӗсем пӗри те пулмаҫҫӗ, терӗ Кивӗ хуларан Ҫӗнӗ хулана кайнӑ чух Салгир ҫырми урлӑ хывнӑ кӗперпе каҫса кайма тивет, анчах Филиппыч мана подпольщиксем юри хӑма хурса тунӑ каҫма урлӑ, ҫын ҫӳремен ҫулпа ертсе кайрӗ.

Филиппыч предупредил меня, что мы пойдем из дому после двенадцати дня, в это время немцев почти не видно на улицах — с двенадцати до двух у них обед, при переходе из Старого города в Новый через речку Салгир он повел меня не по мосту, а по доске, специально проложенной подпольщиками в безлюдном месте.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.

Шӑпах кӑнтӑрла ҫитнӗччӗ, колхозниксем кӑнтӑрлахи апата саланнӑччӗ.

Благо стоял полдень и все колхозники разошлись на обед.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Михаил Юрьев. Смирнов В.И. Саша Чекалин: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1960. — 340 с.

Кӑнтӑрлахи ҫи-пуҫпа ӗҫре (ятарласа ҫӗленӗ ӗҫ тумӗ ҫук пулсан), урамра, музейре, выставкӑра, кафере, ресторана ҫӳреме, кӑнтӑрла хӑнара пулма юрать.

Дневную одежду носят на работе (если не требуется специальная рабочая), на улице, в музее, на выставке, в кафе, в ресторане и на дневных встречах в гостях.

Кӗпе-тумтир // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Моряксем ирхи апат, кӑнтӑрлахи апат, ҫур кӑнтӑрла апачӗ тата каҫхи апат ҫиетчӗҫ.

Моряки завтракали и обедали, полдничали и ужинали.

Ирхипе кӑнтӑрлахи апат // Феодосия Ишетер. Баруздин С. А. Равипе Шаши: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 44 с.

Ултӑ кун хушши вӑл хӑйӗн хулпуҫҫийӗсем ҫинче пиллӗк пӑтлӑ михӗсене лав ҫинчен пӑрахут ҫине йӑтать, а ҫиччӗмӗшӗнче кӑнтӑрлахи апатчен пулӑ тытса ларать, кӑнтӑрла пуҫласа каҫченех вара тулта канса ларать.

Шесть дней он переносит пятипудовые мешки на своих плечах с телег на суда, а в седьмой — до обеда удит, а с обеда до вечера кейфует и наслаждается отдыхом.

Гимназие вӗренме кӗни // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.

Шӑпчӑк кӑнтӑрла та юрлать, ҫапах унӑн кӑнтӑрлахи кӗввинче темскер ҫитеймест пек: янравлӑхӗ-ши е темӗнле урӑх ҫепӗҫлӗх.

Но соловей поет и днем, однако дневным его руладам чего-то не хватает: сочности, что ли, иных ли каких оттенков.

Хуркайӑк // Асклида Соколова. Алексеев, Михаил Николаевич. Ҫӑкӑртан асли ҫук: [повеҫ] / М. Н. Алексеев. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1967. — 192 с.

Шыв кукринчен виҫӗ миля анатарах пӗр пӗчӗкҫеҫ хула ларать, кӑнтӑрлахи апат хыҫҫӑн герцог: «Пӗр япала шухӑшласа кӑлартӑм, халӗ ӗнтӗ эпир кӑнтӑрла та ишме пултаратпӑр. Джимшӑн нимӗн те хӑрамалли ҫук», — терӗ.

Милями тремя ниже излучины стоял какой-то маленький городишко, и после обеда герцог сказал, что он придумал одну штуку и теперь мы можем плыть и днем, нисколько не опасаясь за Джима.

Ҫирӗммӗш сыпӑк // Асклида Соколова. Твен М. Гекльберри Финн темтепӗр курса ҫӳрени. Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1985. — 328 с.