Шырав
Шырав ĕçĕ:
Вӑл тасалӑха ҫав тери, тарӑхтармаллах юратнӑ: пукан ҫине ларнӑ чух вӑл ӑна сӑмса тутрипе шӑлса илнӗ, унран яланах духи шӑрши калама ҫук вӑйлӑ кӗнӗ, ҫавна пула сунаслас килнӗ; вӑл килте пуринчен те ним тытӑнса тӑмасӑрах, кӳрентермелле йӗрӗннӗ пирки Артамоновӑн хӗрне хӑйне тарӑхтаракан япаласемшӗн пуриншӗн те тавӑрасси килнӗ; вӑл ун умӗнче килте те, тепӗр чух кил хушшинче те пӗр аялти кӗпе-йӗмпех, йӳле янӑ халатпа, ҫара уран тӑхӑнса янӑ калушпа ҫӳренӗ, апат ҫинӗ чух тутисемпе чаплаттарнӑ та пушкӑрт ҫынни пек какӑрнӑ.
III сыпӑк // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с.
Ваҫили Андрейчсӑр пуҫне, сӗтел хушшинче кӑвак сухаллӑ старик — кил хуҫи ларнӑ, вӑл килти пиртен тунӑ шурӑ кӗпепе пулнӑ; унпа юнашар ҫӳхе ситца кӗпе тӑхӑннӑ, мӑнтӑр ҫан-ҫурӑмлӑ, праҫнике Мускавран килнӗ ывӑлӗ тата сарлака ҫурӑмлӑ, килте пурӑнакан ывӑлӗпе хӗрлӗ ҫӳҫлӗ типшӗм кӳршӗ ҫынни пулнӑ.
IV // Хумма Ҫеменӗ, Феодосия Ишетер. Толстой Л.Н. Хуҫипе тарҫи: калав; С.Ф.-па Ф.Д. Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 86 с.
Килте халь ашшӗ, амӑшӗ, кил пӑхса пурӑнакан иккӗмӗш ывӑлӗ, тата Мускавран праҫник тума килнӗ аслӑ ывӑлӗ, хӗрарӑмсемпе ачи-пӑчисем пулнӑ; килтисемсӗр пуҫне тата хӑнана пынӑ кӳршӗпе кумӗ пулнӑ.
IV // Хумма Ҫеменӗ, Феодосия Ишетер. Толстой Л.Н. Хуҫипе тарҫи: калав; С.Ф.-па Ф.Д. Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 86 с.
Пӗр ҫул, икӗ ҫул, виҫӗ ҫул, тӑватӑ ҫул кӑна та мар, Хвеччис килсе кӗнӗренпех, Турчӑка Кулишӗн ҫак кил, тӑван килӗ, ачаран савса, хӑнӑхса, ӳснӗ килӗ — ҫӑра.
2 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.
Кӑмӑллӑ кил хуҫи мӑшӑрӗ, шапӑлти Алиме, карчӑк пулсан та, пӑрчӑкан пек ҫамӑл ҫӳрекенскер, Шерккей килнине малтанах асӑрхаманччӗ пулас, Кантюк, ӑна хӑлхинчен тем пӑшӑлтатсан ҫеҫ, чи кайран килсе ҫитнӗ хӑна патне пычӗ те: — И-и, тупата, Шерккей килнӗ-ҫке пирӗн пата? Кураймарӑм та вӑхӑтра… Мӗнле ҫӳреҫҫӗ-ха ҫемйӗрсем? Сайте тата мӗншӗн килмерӗ?.. — текелесе, алӑ тытрӗ.
VI. Кантюк кӗреки // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
— Кам кирлӗ сире? — ыйтать дворник, Илья Ильичӑн е кил хуҫи арӑмӗн ятне илтсен, пӗр сӑмахсӑр крыльца еннелле кӑтартать те каллех вутӑ татма тытӑнать, килнӗ ҫын вара хӑйӑр сапнӑ таса сукмакпа крыльца патнелле утать; пусма картлашкисем ҫине чаплах мар таса пӗчӗк кавир сарнӑ; килнӗ ҫын шӑнкӑравӑн йӑлтӑркка пӑхӑр авринчен туртать те, вара Анисья, ачасем, хӑш чухне кил хуҫи арӑмӗ хӑй, е, пуринчен кайран, Захар тухса алӑк уҫать.
IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
Килекенсем пур чухне яланах ҫакнашкал ырӑ мар сцена пулса иртет: килекенсем укҫа ыйтаҫҫӗ — кил хуҫи арӑмӗ памасть, сутуҫӑ юнама тытӑнать, кил хуҫи арӑмӗ тӑхтама ыйтать, унтан сутуҫӑ ятлаҫать, алӑксене шартлаттарса тухса каять, сӑнчӑрти йытӑ сиксе вӗрет.
V сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
Ӗлӗкхи пекех, ун патне кил хуҫи арӑмӗ кӗркелесе мӗн те пулин туянма е мӗн те пулин ҫисе пӑхма сӗнет; кил хуҫи арӑмӗн ачисем чупса килкелеҫҫӗ; вӑл кил хуҫи арӑмӗпе пӑлханмасӑр, кӑмӑллӑ калаҫать, унӑн ачисене вӗрентет, вӗсем пакӑлтатса вуланине итлет те, кулас килмесӗр, сӳрӗккӗн кулкалать.
I сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
— Тепре килнӗ чухне хӑвӑн канистрна илсе кил, манне ыран илсе килӗн, — терӗ те хӑйӗн юлташӗсем еннелле утса кайрӗ.
Атте утарӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 110–116 с.
Вӗсен килӗ умне аранах ҫитрӗмӗр, кӳршӗ вӗтӗр-шакӑра кӑчӑк туртса чӗнсе илтӗмӗр те уя кайса кил хуҫисене чӗнсе килме ыйтрӑмӑр.
Шӑртлӑ сысна хӳри // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 4–18 с.
Халех ҫавӑтса кил ӑна хамӑр киле, атту хам илсе килетӗп…»
11 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.
Халь ӗлӗкхи пек килсе никам та илсе каймасть, пурте халь кил патне илсе килсе сутасса кӗтеҫҫӗ.
Вести Чӑваш Ен. 02.05.2023 кунхи кӑларӑм // «Чӑваш Ен» ПТРК. https://chgtrk.ru/programmy/rossiya-1/ve ... t-02052023
Инҫетри Ҫӗпӗрти колхозра икӗ ҫул ӗҫлесен хура кӗркунне Моляков тӑван яла канма килнӗччӗ, ҫавӑн чух амӑшӗн килӗнче эрне пурӑнчӗ-пурӑнмарӗ-и — ун ячӗпе телеграмма персе ҫитрӗ: «Володя, тархасшӑн, Шупашкара кил. Кунта эп кам патӗнче пурӑнма пултарнине эс пӗлме тивӗҫ. Ира».
Авӑн уйӑхӗнчи тӗлпулу // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 9-21 с.
Чӑн та, Николай Мартынов хайлавӗсенче тӑван тавралӑх, тӑван кӗтес, тӑван кил сӑнарӗсем пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ, вӗсенчи ӗҫ-пуҫ та чылай чух вӑл е ку ҫын тӑван килӗнчен уйрӑлнипе е, ытларах чух, тӑван килне таврӑннипе пуҫланаҫҫӗ, е тата таҫта аякра пӑчӑхса антӑха пуҫланӑ чун тӑван кӗтесре ҫӗнӗрен сывлӑш ҫавӑрса ярать, пурнан пурнӑҫӗ ҫине ҫаврӑнса пӑхса малалла пурнас хевтине тупать.
Саланнӑ саманара нитне ҫухатмасӑр хӑтлӑх шыранӑ писатель // Борис Чиндыков. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 3-8 с.
Пӗр кил, икӗ кил, виҫӗ кил…
Чӳк // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.
Часах Матвисен килне Кӗсен Петти ывӑлӗ Мишша, ҫатӑлти ашшӗ пек мар чӗмсӗр те лӑпкӑ ҫамрӑк (Телегин унчченрех вӑл Тарьене кӑмӑлланине сиснӗччӗ-ха), каярах Кӗсен Петти хӑй те (тахҫан вӑл Кашкӑр Микули ҫумӗнчен хӑпма пӗлместчӗ, лешне тытса кайсан, ӑна-кӑна тавҫӑрса илчӗ курӑнать те, мул хуҫисемпе халлӗхе ҫыхланмасть-ха), Кӑртти Йӑванӗ, пӗрремӗш тӗнче вӑрҫипе граждан вӑрҫи вӑхӑтӗнче арҫынсӑр юлнӑ кил хуҫи хӗрарӑмсем тата ялти активист, вулӗҫтӑвком членӗ Шикки Ваҫҫи килчӗҫ.
2 // Николай Максимов. Максимов Н.Н. Синкер. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 349 с.
Тин килсе ҫитнӗ хӑна мӗнле май килнӗ ҫапла вырӑн тупкаланӑ, ҫырткаланӑ май пӳрт тулли халӑх хушшинче вӗткеленсе ҫӳрекен кил хуҫине сӑпайлӑ чӑтӑмлӑхпа кӗтнӗ пекех — пурнӑҫри кулленхи пулӑмсене те, Ассоль шухӑшӗпе, сӑпайлӑн, чӑтӑмлӑн йышӑнмалла.
IV. Пӗр кун маларах // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.
Партизан заданирен килет, кил хуҫи арӑмӗ ӑна сӗтел ҫине апат-ҫимӗҫ лартса парать, ҫав вӑхӑтрах тата самогон тупса килет те, хӑналама тытӑнать:Придет партизан с задания, хозяйка поставит на стол еду, раздобудет самогон и угощает:
Пирӗн «столица» // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.
Эсӗ, Антоныч; пӗр тӑрук нумай япала илсе ан кил, сахалтарах та час-часрах илсе килсен авантарах пулать, атту тата вут килсе тӗкӗҫ сана.Ты, Антоныч, много товару сразу не вози, лучше — поменьше да почаще, а то, гляди, подожгут тебя.
Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.
Тепӗр чухне хаяр карчӑк кӑмака ҫинчен анать, пӳрт умӗнчен киле хураллакан йыттине: «Кил кунта, кил кунта, йыттӑм!» тесе йыхӑрса чӗнсе кӗртет те, йыттин ырхан ҫурӑмӗнчен турчкапа хӗнеме тытӑнать е, лупасайне кӗрсе тӑрса, Хорь калашле, пур иртен-ҫӳрене те «вӗрсе» ирттерсе ярать.
Хорьпе Калиныч // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 3–16 с.