Шырав
Шырав ĕçĕ:
Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗн ӳнер теорийӗн, историйӗн, музыка вӗрентӗвӗн тата юрлас ӑсталӑхӑн кафедрин доценчӗ Вероника Арисова 50 ҫул тултарнӑ.
Вероника Арисова 50 ҫул тултарнӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/30064.html
Хӗвел хӑйӗн историйӗн пӗр тапхӑрӗнче ӑшӑ паман пулин те Ҫӗр чӑмӑрӗ хӑйне мӗнле майпа упраса хӑварнине ӑнланас тесе Австри ӑсчахӗсем Ҫӗр чӑмӑрӗн темиҫе модельне ӑсталанӑ, вӗсенче атмосферӑри тӗрлӗ лару-тӑрӑва туса пӑхнӑ.
Ӑсчахсем Ҫӗр чӑмӑрӗ хӑй вӑхӑтӗнче мӗне пула пӑрланса ларманнине ӑнланнӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/29642.html
Вӗсенчен эпӗ виҫҫӗшне астӑватӑп: купӑста лартмалли пахчана тислӗкпе ҫемҫетесси ҫинчен нимӗҫле ҫырнӑ брошюра — хуплашкасӑр, ҫичӗ ҫула пынӑ вӑрҫӑ историйӗн пӗр томӗ — пӑру тирӗнчен тунӑ хуплашкаллӑ, кӗтессинчен ҫунса шӑтнӑскер, тата гидростатикӑн пӗтӗмӗшле курсӗ.
I сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Эпӗ вырӑс историйӗн пурте аван пӗлекен пӗр саманчӗ ҫинчен калатӑп, Марина Влади.Я говорю об одном общеизвестном факте русской истории, Марина Влади.
16 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.
Кӑшт каярах полк историйӗн кӗнекинче «1945 ҫулхи майӑн 9-мӗшӗ» тесе ҫырни айне ҫапла ҫырса хурӗҫ.А еще позднее в истории полка под датой 9 мая 1945 года появится лаконичная запись:
XXIX // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.
Ҫак уявра эпир Тӑван ҫӗршыв историйӗн паттӑрла тапхӑрӗсене аса илетпӗр, ветерансене чыслатпӑр тата Раҫҫейӗн хальхи салтакӗсемпе офицерӗсене — хӑйсен пурнӑҫне Тӑван ҫӗршыва тата унӑн интересӗсемпе хӑрушсӑрлӑхне хӳтӗлес ӗҫе халаллакан мӗнпур харсӑр ҫынна — тав тӑватпӑр.
Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин кунӗ ячӗпе саламлани (2021) // Олег Николаев. http://www.cap.ru/news/2021/02/20/glava- ... aet-c-dnem
Ҫав музее Керчь хулин пин ҫулхи историйӗн материалӗсене пухнӑ пулнӑ.В музее были собраны богатейшие материалы тысячелетней истории Керчи.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Тани Юн, Иоаким Максимов-Кошкинский. Козлов, Иван Андреевич. Крымра вӑрттӑн ӗҫлени / [Тани Юн, И. Максимов-Кошкинский куҫ.]. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 352 с.
Ҫак сӑмаха тулли пӗлтерӗшпе илес пулсан, энтомологи — ҫутҫанталӑк историйӗн сыпӑклисен пурнӑҫне тӗпчекен пайӗ.
Пӗрремӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Историйӗн хӑйӗн, халӑх халапӗн хӑйӗн те чӑнлӑх пур.
I. Вӑрмансем // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.
Жюль Вернӑн интереслӗ романӗ пирӗн Совет ҫӗршывӗнчи ҫамрӑксене Ҫӗр историйӗн илемлӗ картини пулса тӑракан ҫав тери пысӑк геологиллӗ тата ытти процессене ӑнланса, тавҫӑрса илме пулӑшӗ.
Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.
Ҫав шӑмӑ чӑнах ҫӗр историйӗн тӑваттӑмӗш тапхӑрӗнчи пурӑннӑ ҫын шӑмми пулнӑ пирки талашмалла мар пек туйӑннӑ.Подлинность ископаемого человека четвертичной эпохи казалась неоспоримо доказанной и признанной.
XXXVIII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Памир е Кулундин ҫеҫенхирӗ ҫинчен каласа парас пулсан, унӑн чи малтан ҫавсем пурте полк историйӗн страници пулнине аса илмелле пулнӑ.
Пӗрремӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.
— Сӑмах май: — «Дэбльтоун курьерен» ҫав номерӗнчех Нью-Йоркри дикарь историйӗн малалли пур.— А кстати: в том же номере «Дэбльтоунского курьера» есть продолжение истории нью-йоркского дикаря.
XXVIII // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.
Катя «ВКП(б) историйӗн кӗске курсӗ» кӗнекине тытрӗ.
Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.
Больницӑн главнӑй врачӗ чир историйӗн бланкне тӗртсе хучӗ те: — Шанӑҫа ҫухатмӑпӑр… Сыватакан врач пулма Валерий Иванович Горюнова лартатӑп, — терӗ лӑпкӑн.
3 // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 7–163 с.
Чир историйӗн тап-таса бланкӗ ҫинче темиҫе йӗрке:
3 // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 7–163 с.
— Политикӑна яланах вӗренни кирлӗ, Сережа, анчах каласа пама ҫеҫ вӗренни мар, е епле те пулин вырӑнта «ӗҫлӗ ҫын» парти историйӗн тӑваттӑмӗш сыпӑкне ҫитсе ун ҫинче пилӗк ҫул ларнӑ пек вӗренӳ мар кирлӗ.
XXVI // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
Пӗтӗм тӗнче историйӗн пӗтӗм вӑрттӑнлӑхӗ ҫакӑнта ӗнтӗ.
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ку уйрӑмлӑх вӑл пурин те пур, ку уйрӑмлӑх енчен пӑхсан, Сторешниковра хӑйӗнче этемлӗх йӑхӗн историйӗн тӑххӑр вуннӑмӗш пайӗ курӑнса тӑрать.
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ҫак произведенипе Китай литература историйӗн ҫӗнӗ страници уҫӑлать.
Китай халӑхӗн аслӑ писателӗ // Николай Григорьев. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 3–7 стр.