Corpus of the Chuvash language

Сыватма пӗлмесен те, чирлӗ ҫынсенчен мӗн май килнӗ, ҫавна сӑптӑрнӑ: чӑвашсем хушшинче пурӑннӑ В. К. Магницкий этнограф калашле, вӗсем киремете чӳк тума «картишӗнчи мӗнпур выльӑха илсе тухма та килӗшнӗ».

Help to translate

Вырӑс тухтӑрӗсем революцичченхи чӑвашсем хушшинче // И. Демидова. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 77–80 с.

Хӑйӗн методикӑлла ӗҫӗсенче вӑл вырӑссен XIX ӗмӗрти паллӑ ученӑйӗсен — К. Д. Ушинскин, Ф. И. Буслаевӑн, В. П. Шереметьевӑн, Н. Ф. Бунаковӑн, Д. И. Тихомировӑн — традицийӗсене малалла тӑснӑ.

Help to translate

Совет шкулӗн чаплӑ деятелӗ // П. СИДОРОВ. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 72–73 с.

Вӗсем хушшинче «Краткая методика русского языка», «Родной язык в трудовой школе», «Методика русского языка в школах повышенного типа», «Как обучать грамоте», «Путеводитель по вопросам преподавания русского языка», «Методические указания к обучению русской грамоте нерусских учащихся», «Читай, пиши, считай», «Букварь» кӗнекисем паллӑ вырӑн йышӑнаҫҫӗ.

Help to translate

Совет шкулӗн чаплӑ деятелӗ // П. СИДОРОВ. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 72–73 с.

В. Бурнаевский «Революци салтакӗсем» статьяра К. Я. Грасиспа В. И. Чапаев пӗр-пӗрне «курни», пӗр-пӗринпе «тӗл пулни» ҫинчен каласа парас тӗллев тытнӑ.

Help to translate

Чапаев ҫинченех… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 65–67 с.

Пушкин «Лета к суровой прозе клонят» тенине астӑватни?

Help to translate

Тулӑх тапхӑр // Влас Паймен. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 50–65 с.

Кӑҫал нумай хутлӑ ҫуртсенче юсав ӗҫӗсем ирттерме 4823,8 млн тенкӗ, Комсомольскинчи Канаш урамӗнчи 30-мӗш ҫуртра электроэнерги системине юсама 1,6 млн тенкӗ, К.Антонов ячӗллӗ микрорайонти 14-мӗш ҫурт тӑррине витме 2,5 млн тенкӗ, К.Антонов микрорайонӗнчи 2-мӗш ҫуртра шыв системине юсама 680 пин тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.

Help to translate

Ҫӗнӗ ҫуртсем ҫӗкленччӗр, ялсем илемленччӗр // Владимир Акчурин. http://kasalen.ru/2023/08/14/%d2%ab%d3%9 ... %bb%d0%b5/

Пӗтӗм Раҫҫейри «Сила России» спорт марафонне ирттерме тата йӗркелеме хастар хутшӑннӑшӑн Л.М.Макаровӑна, В.Х.Денисова, Л.А.Акшева, В.Л.Калашникова, А.К.Гавриловӑна, С.В.Остапиенкона, П.Ю.Порядкова «Единая Россия» партин регионти совечӗн Тав ҫырӑвӗсене С.Н.Грачева панӑ.

Help to translate

Уяв хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм парнеленӗ // Валерий Денисов. http://kasalen.ru/2023/08/15/%d1%83%d1%8 ... %bd%d3%97/

Кун тӑршшӗпе воспитанниксемпе дидактика вӑййисем ирттернӗ: «Кам мӗнле кӑшкӑрать?», «Амӑшне туп», «Камӑн йӗрӗ», ҫавӑн пекех К.И. Чуковскийӗн «Айболит» юмахне вуланӑ, выльӑхсен характерӗсене, йӑлисене сӳтсе явнӑ, вӗсем ҫинчен ҫӗнӗ историсем шухӑшласа кӑларнӑ.

В течение дня с воспитанниками были проведены дидактические игры: «Кто как кричит?», «Найди маму», «Чей след», также читали сказку К. И. Чуковского «Айболи» , обсуждали характеры, повадки животных, придумывали новые истории о них.

Тӗнчере чӗрчунсем нумай // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/v-rent/2023- ... ay-3375417

А.К. Салмин шухӑшӗпе, Чике старик сӑнарӗ хӗрсене вӑрласа каякан ҫӗлене те, ҫав вӑхӑтрах пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ авалхи несӗле те калӑпласа тӑрать.

Как полагает А. Салмин, образ Чигестарика совмещает в себе черты и змея-похитителя, и предводителя родаплемени.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.К. Салмин ӗҫӗсене танлаштаруллӑ-историллӗ меслетпе тишкерни уйӑрса тӑрать, ҫавӑнпах чӑваш паттӑр юмахӗсене ытти тӗрӗк халӑхӗн сӑмахлӑхӗнчи паттӑр юмахӗсемпе тата тӗрӗксен паттӑрлӑх эпосӗпе ҫума-ҫум лартса пӑхнине пӗрре мар куратпӑр.

Работы этого исследователя отличает использование сравнительноисторического подхода, в них нередко наблюдаем сопоставление чувашских богатырских сказок с такими же произведениями ряда тюркских народов и тюркским богатырским эпосом.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Чӑваш паттӑр юмахӗсене пуҫласа пур енлӗн те туллин А.К. Салмин тӗпченӗ.

Только благодаря целенаправленной работе А.К. Салмина эта тема получила всестороннее рассмотрение,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.К. Салмин хӑй пуҫтарнӑ паттӑр юмахӗсене суйласа пӗр кӗнекелӗх материал та хатӗрленӗ, вӑл ЧПГӐИ ӑслӑлӑх архивӗнче упранать.

Собранный А. Салминым материал по богатырским сказкам, подготовленный им для издания отдельной книгой, ныне хранится в архиве ЧГИГН.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑл темиҫе ҫул хушши пӗрчӗкӗн-пӗрчӗкӗн ҫакӑн йышши хайлавсене шыранӑ, 1988 ҫулта Бакура «Советская тюркология» журналта А.К. Салмин чӑваш паттӑр юмах тексчӗсен ҫӑлкуҫӗсене пичетлесе кӑларса питӗ пысӑк ӗҫ тунӑ.

который в течение нескольких лет по крупицам собирал этот материал, а в 1988 г. в журнале «Советская тюркология», вышедшем в Баку, опубликовал список источников,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫак пысӑк ӗҫе А.К. Салмин пурнӑҫланӑ.

Следует отметить, что большая работа по их систематизации осуществлена А. Салминым,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Пӗтӗм ӗҫе йӗркелесе, пӗтӗҫтерсе тӑракан центр кунта Чӑваш наукӑпа тӗпчев институчӗ пулнӑ. Институт Н. Ашмаринӑн (31 т. ), Н. Никольскин (238 т. ), И. Никитинӑн (Юркки Иванӗн), И. Юркинӑн, Н. Романовӑн, Г. Комиссаровӑн, К. Эллен, И. Патмарӑн, И. Одюковӑн тата ыттисен ятарлӑ фончӗсене илнӗ», — тесе палӑртать Г.Ф. Юмарт.

«Центром организации и объединения всей работы здесь стал Чувашский институт научного исследования. Институт приобрел специальные фонды Н. Ашмарина (31 т. ), Н. Никольского (238 т. ), И. Никитина (Ивана Юркки), И. Юркина, Н. Романова, Г. Комиссарова, К. Эллена, И. Патмара, И. Одюкова и др.», — отмечает Г.Ф. Юмарт.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.Д.Соловьева, З.В.Емельянова, Е.Н.Щетинкина, К.Н.Акчурина, Ф.Я.Григорьев, З.А.Иванова вӗрентнӗ ачасем халӗ пурнӑҫ ҫулӗ ҫине тухнӑ, халӑх хуҫалӑ- хӗнче ӑнӑҫлӑ ӗҫлесе пыраҫҫӗ, хӑйсене пӗлӳ панӑ учительсене чӗререн тав тӑваҫҫӗ.

Help to translate

Шкул тарӑн пӗлӳ парать, ачасене аталанма пулӑшать // Татьяна Максимова, Сергей Наумов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%88%d0%b ... %b0%d0%bd/

Директорӑн воспитани енӗпе ӗҫлекен ҫумӗн Н.К.Кашинан пуҫарӑвӗпе тӑтӑшах тӗрлӗ мероприятисем йӗркелеҫҫӗ.

Help to translate

Шкул тарӑн пӗлӳ парать, ачасене аталанма пулӑшать // Татьяна Максимова, Сергей Наумов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%88%d0%b ... %b0%d0%bd/

Чӑваш республикинчи ӗҫ ҫыннисене пӗтем ҫӗршывӗпе чапа тухнӑ «Березка» ансамблӗн коллективӗ, совет сценин чаплӑ мастерӗсем — СССР халӑх артистки К. Еланская, РСФСР халӑх артисчӗсем В. Максимов, С. Балашов, РСФСР тава тивӗҫлӗ артистки Н. Покровская, ҫӗршывра лайӑх пӗлекен пӗр тӑван Федоровӑсем, Борис Брунов тата Российӑ Федерацийӗнчи ытти паллӑ артистсем, писательсем, композиторсем, художниксем хӑйсен пултарулӑхӗсемпе ҫывӑх паллаштарчӗҫ.

Help to translate

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

К. Маркспа Ф. Энгельс уйрӑм ҫынсем кӑна хӑйсен талантне кӑтартма пултарни, ҫакна халӑхсен анлӑ массисем тума пултарайманни ӗҫе пайланинчен килнине кӑтартса панӑ.

Help to translate

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Вӗсенчен пӗрне илсе К. В. Иванов калама ҫук вӑйлӑ образ панӑ.

Help to translate

О, савнӑ тусӑм // Митта Петӗрӗ. «Капкӑн», 1940. — 12№ — 10–11 с.