Corpus of the Chuvash language

Кӑштах чӗнмесӗр тӑнӑ хыҫҫӑн служащин ӗҫлӗ сасси мана ҫапларах евитлерӗ: эпӗ асӑннӑ дама хӑна ҫуртӗнче ҫук; эпӗ вара, ҫак хурава илтессе пӗлнӗскер, арпашӑва пӗтерес йӳтӗмпе паллӑ мар хӗрӗн тумне тата мӗн пур сӑн-сӑпатне сӑнласа кӑтартрӑм.

После незначительного молчания деловой голос служащего объявил мне, что в гостинице нет упомянутой дамы, и я, зная, что получу такой ответ, помог недоразумению точным описанием костюма и всей наружности неизвестной девушки.

III сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Раҫҫейӗн Сывлӑх сыхлав министерстви ҫӗршывӑн Стройминне асӑннӑ проекта 2023-2025 ҫулсенчи федерацин адреслӑ инвестици программине кӗртме сӗннӗ.

Министерство здравоохранения России предложило включить данный проект Строймину в федеральную адресную инвестиционную программу на 2023–2025 годы.

Республикӑн клиника пульницин ҫӗнӗ комплексне хута яма палӑртнӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/31914.html

Сад ӗрчетмелли тата пахча ҫимӗҫ туса илмелли ҫӗр лаптӑкӗсем ҫине асӑннӑ норма сарӑлмасть.

На участки для ведения садоводства и огородничества данная норма не распространяется.

Ыйту-хурав // Аҫтахар Плотников. https://t.me/chuvashorg/373

Чӑваш Республикин цифра министрӗн ҫумӗ Юлия Стройкова хӑйӗн сӑмахӗнче наци проекчӗсемпе ҫыхӑннӑ хыпарсене халӑх патне илсе ҫитерессипе кӑтарту лайӑх пулнине хыпарланӑ, Раҫҫейри регионсем хушшинче хисеплӗ вырӑнта пулнине асӑннӑ.

Help to translate

Наци проекчӗсен мероприятийӗсене пурнӑҫламалли контрактсен 70 процентне ҫирӗплетнӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/12/naci ... yatisemshn

Вӑл хӑйӗн сӑмахӗнче асӑннӑ ресурс мӗнпур тытӑмсене пӗр чӑмӑра пухма, пӗр-пӗрне ӑнланса та килӗштерсе ӗҫлеме вӗрентнине каланӑ.

Help to translate

Чӑваш Республикин влаҫ органӗсен порталӗ 25 ҫул тултарнине палӑртрӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/13/chav ... ale-25-cul

Паянхи куна илес пулсан, ашшӗ-амӑшӗсен хӳттисемсӗр тӑрса юлнӑ, 23 ҫултан иртнӗ ҫамрӑксенчен 19-шӗ асӑннӑ тӗревпе усӑ курма та ӗлкӗрнӗ.

Help to translate

«Ашшӗ-амӑшӗн хӳтлӗхӗсӗр тӑрса юлнисен шучӗ ҫулсерен чаксах пырать», - палӑртнӑ Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/16/ashs ... culseren-c

Тӑлӑхсене усрава илнӗ ашшӗ-амӑшӗсем ыттисемшӗн чӑн-чӑн тӗслӗх пулса тӑнине асӑннӑ.

Help to translate

«Ашшӗ-амӑшӗн хӳтлӗхӗсӗр тӑрса юлнисен шучӗ ҫулсерен чаксах пырать», - палӑртнӑ Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/16/ashs ... culseren-c

«Кунта асӑннӑ объект пирки кӑна сӑмах пымасть, ытти объектсем ҫинче те строительство ӗҫӗсене тарӑн тишкермелле, кӑлтӑксем кӑларса тӑратма юрамасть, ҫитменлӗхсене ҫийӗнчех пӗтерсе, графикпа килӗшӳллӗн палӑртса хунӑ ӗҫсене туса пымалла. Нумай хваттерлӗ ҫуртсем таврашӗнчи ҫулсене юсав ирттернӗ чухне те тимлӗ пулмалла, халӑхӑн пуҫаруллӑ проекчӗсене вӑхӑтра тата туллин пурнӑҫлама тӑрӑшмалла», — тенӗ вӑл сӑмаха ҫавӑрса.

Help to translate

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Граждански урамӗнчи ӗҫсен производствин графикне пӑхӑнассине тивӗҫтерме ыйтнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/16/chav ... ecsen-proi

«Ир-ирех асӑннӑ объект ҫинче ӗҫлекенсем ҫук. Ку паллӑ, подрядчик хӑй ҫине шанса илнӗ ӗҫе яваплӑха туйса пурнӑҫламанни. Ирхине транспорт сахал чухне, шӑпах та ӗҫлеме аван. Вӗсем вара каярах юлса ӗҫе кӳлӗнни, тепре чухне транспорта чӑрмав кӳни те часах. Икӗ сменӑпа ӗҫлесен вырӑнлӑ. Тепӗр тесен, ҫуллахи тапхӑрта виҫӗ сменӑпа та тен ӗҫлеме ирӗк илме юрӗ. Кирлӗ пулсан, кирек-епле ыйтӑва та уҫӑмлатса пама май пур», — тесе каланӑ хӑйӗн сӑмахӗнче республика Пуҫлӑхӗ.

Help to translate

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Граждански урамӗнчи ӗҫсен производствин графикне пӑхӑнассине тивӗҫтерме ыйтнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/16/chav ... ecsen-proi

Республика тулашӗнче пурӑнакан шкул ачисене валли нанотехнологи витӗмлӗхне тӗпе хурса ятарлӑ курс йӗркелесе ярсан питӗ пӗлтерӗшлӗ пулассине асӑннӑ ертӳҫӗсем.

Help to translate

Паянхи пурнӑҫ таппи ыйтакан хӑватлӑ проектсене Чӑваш Енре пӑхса тухнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/18/paya ... sene-chvas

Нумайӑшне административлӑ майпа явап тыттарнине асӑннӑ вӑл сӑмаха малалла тӑснӑ май.

Help to translate

Чӑваш Енре Промышленноҫ продукцийӗн саккунсӑр ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешес енӗпе ӗҫлекен комиссийӗн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/05/18/chva ... unsr-avrns

Ҫак ҫын пит-куҫӗнче чӑнласах — пӗтӗмпех пайӑркаланнӑ; кашни этемӗн физиономийӗнче пур пӗтӗмӗшлӗхе урӑх сӑмахсемпе эпӗ тӗрӗс мар палӑртӑттӑм; ҫамкипе сӑмсин ҫакӑнчӑк линийӗ пирки асӑннӑ хыҫҫӑн ытти йӗрсем ҫине куҫатӑп: куҫ харшисен тата куҫӗсен хӑйсен, ҫӑварӗн кӗтесӗсем усӑнчӑк — тутин ҫирӗп йӗрӗпе; мӑйӑхӗ сухалӗ ҫине ӳкнӗ; ҫӳҫӗ, калпак айӗнчен тӑрмаланса тухнӑскер, тата, ҫӑралӑхне пула, чӑн йывӑр япала иллюзине кӑтартаканскер, — пӑрланса хытнӑ шыв сикки евӗр ҫакӑнса пӗтӗмпех пайӑркаланнӑ.

В лице вошедшего, именно, — все струилось; другим выражением я не точно определил бы то общее, что есть в физиономии каждого человека; упомянув уже об отвесной линии лба и носа, я перейду к остальным чертам: опущенные углы бровей, глаз и рта, с твердой линией губ; падающие в бороду усы; волосы, выбивающиеся из-под шапки и дающие, благодаря густоте, подлинную иллюзию тяжести, — все струилось отвесно, подобно скованному льдом водопаду.

IV. Астарот // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 385–426 с.

— Эсир асӑннӑ ҫуртасем манӑн ҫук, анчах йӗри-тавра ҫутататӑп та — эсир ӗненмеллипех ӗненетӗр: кунта темӗнле тимӗр-тӑмӑрпа ӑпӑр-тапӑрсӑр пуҫне татӑклӑнах — нимӗн те ҫук!

— Свечей, о которых вы говорите, у меня нет, но вот я проведу светом вокруг, и вы окончательно убедитесь, что здесь, кроме какого-то лома, решительно ничего нет.

XIX. Руфут ханкӑрӗн синкерӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Асӑннӑ улшӑнусене пурнӑҫа кӗртессинче информаципе ҫыхӑну ӗҫченӗсене тӗп вырӑн уйӑрса панӑ.

Ключевая роль в этом процессе отведена работникам информации и связи.

Олег Николаев Радио кунӗ ячӗпе саламлани (2017) // Олег Николаев. https://glava.cap.ru/news/2022/05/07/gla ... aet-s-dnem

Ҫакнашкал йышӑнӑва Ҫутҫанталӑкпа азот министрӗ Кристианна ван дер Валь тунӑ, ун шучӗпе асӑннӑ чӗрчунсен йышӗ хӑрушлӑхра тӑрать.

Министр природы и азота Кристианна ван дер Валь приняла такое решение, поскольку популяция упомянутых животных, по ее мнению, находится под угрозой.

Нидерландра мулкачсем сахӑр кӑшманне сиен кӳреҫҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/31787.html

Кунта акӑ мӗн асӑннӑ: «Хаклӑ упӑшкана шанчӑклӑ арӑмран» тесе кӑвакпа ҫырнӑ ҫӗмрӗк курка; шыва путнӑ юман витре, — ӑна шкипер хушнипе «Хӗвел анӑҫ Тырри» палуби ҫинчен эпӗ хамах йӑкӑртса аннӑччӗ; манран такам вӑрланӑ сарӑ резина плащ, шкиперӑн эпӗ урапа таптаса ҫӗмӗрнӗ мӑштӑкӗ тата пӗтӗмпех аркатнӑ каюта кантӑкӗ.

Здесь были упомянуты: разбитая чашка с голубой надписью «Дорогому мужу от верной жены»; утопленное дубовое ведро, которое я же сам по требованию шкипера украл на палубе «Западного зерна»; украденный кем-то у меня желтый резиновый плащ, раздавленный моей ногой мундштук шкипера и разбитое — все мной — стекло каюты.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

9.1) регионти патшалӑх тӗрӗслевне (надзорне) пурнӑҫлама полномочи панӑ Чӑваш Республикин ӗҫ тӑвакан власть органӗсене палӑртать, вӗсен йӗркелӳ тытӑмне, полномочийӗсене, ӗҫ-хӗлне тата ӗҫӗ-хӗлӗн йӗркине ҫирӗплетет тата асӑннӑ Чӑваш Республикин ӗҫ тӑвакан власть органӗсен должноҫри ҫыннисен переченьне тата вӗсен полномочийӗсене палӑртать;

9.1) определяет органы исполнительной власти Чувашской Республики, уполномоченные на осуществление регионального государственного контроля (надзора), устанавливает их организационную структуру, полномочия, функции и порядок их деятельности и определяет перечень должностных лиц указанных органов исполнительной власти Чувашской Республики и их полномочия;

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije

9) вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗ, вырӑнти хӑй тытӑмлӑхӑн суйлавлӑ ӗҫӗнчи е урӑх должноҫри ҫынни кӑларнӑ право акчӗсем Раҫҫей Федерацийӗн Конституцине, федераци саккунӗсене тата Раҫҫей Федерацийӗн ытти нормативлӑ право акчӗсене, Чӑваш Республикин Конституцине, Чӑваш Республикин саккунӗсене тата ытти нормативлӑ право акчӗсене хирӗҫлеҫҫӗ пулсан Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗ вӗсене ҫав асӑннӑ актсене Раҫҫей Федерацийӗн саккунӗсемпе килӗштермешкӗн сӗнме, ҫавӑн пекех асӑннӑ актсем пирки суда жалоба пама пултарать;

9) вправе предложить органу местного самоуправления, выборному или иному должностному лицу местного самоуправления привести в соответствие с законодательством Российской Федерации изданные ими правовые акты в случае, если указанные акты противоречат Конституции Российской Федерации, федеральным законам и иным нормативным правовым актам Российской Федерации, Конституции Чувашской Республики, законам и иным нормативным правовым актам Чувашской Республики, а также вправе обжаловать указанные акты в судебном порядке;

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije

5) Чӑваш Республикин республика бюджетне пурнӑҫлассине тивӗҫтерет тата асӑннӑ бюджета пурнӑҫлани ҫинчен калакан отчета, ҫавӑн пекех Чӑваш Республикин патшалӑх программисене пурнӑҫлани тата вӗсен тухӑҫлӑхне хак пани ҫинчен калакан ҫулталӑкри пӗрлештернӗ доклада Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне тӑратма туса хатӗрлет;

5) обеспечивает исполнение республиканского бюджета Чувашской Республики и готовит отчет об исполнении указанного бюджета, а также сводный годовой доклад о ходе реализации и об оценке эффективности государственных программ Чувашской Республики для представления их Главой Чувашской Республики в Государственный Совет Чувашской Республики;

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije

Енчен те тивӗҫлӗ судӑн вӑя кӗнӗ йышӑнӑвӗпе Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗӑна суйланӑ кунран пуҫласа виҫӗ уйӑх хушшинче тулли правӑллӑ йышпа лару ирттерменнине палӑртсан Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ тулли правӑллӑ йышпа ҫӗнӗрен суйланӑ Чӑваш Республикин патшалӑх влаҫӗн асӑннӑ органӗн полномочийӗсене срокчен чарса лартасси ҫинчен йышӑну тума пултарать.

Глава Чувашской Республики вправе принять решение о досрочном прекращении полномочий вновь избранного в правомочном составе Государственного Совета Чувашской Республики в случае, если вступившим в силу решением соответствующего суда установлено, что указанный орган государственной власти Чувашской Республики в течение трех месяцев со дня его избрания в правомочном составе не проводил заседание.

Чӑваш Республикин Конституцийӗ // Патшалӑх Канашӗ. https://cap.ru/chuvashia/o-chuvashii/kon ... nstitucije